Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1979, Blaðsíða 57

Skipstjóra- og st ýri-
mannatalið er komið út
Ekki hefur farið mikið fyrir sjó-
mannastéttinni í þeim æviskrám,
sem út hafa verið gefnar. Þar eru
embættishmenn, bændahöfðingjar
og margskyns sveitarstólpar ríkj-
andi. Árangurslaust leita menn
tíðum í íslenskum æviskrám, Hver
er maðurinn, fslenskir samtíða-
menn og svo framvegis, að nöfnum
margra okkar merkustu skip-
stjórnarmanna. En þeir ivirtust
ekki, færðimennirnir, ætla að
sinna því verki að skrá æviatriði
slíkra manna.
Undan er þó skilin hin ágæta
bók Jóns Eiríkssonar, skipstjóra,
en hún tók einungis til farmanna
og óbættir lágu því áfram hjá
garði okkar miklu fiskiskipstjórar,
sem margir höfðu lagt drýgstan
skerf til þess íslands, sem nú er,
fundið ný mið og leitt sjósókn í
sjávarplássunum. Sú hugmynd
var alls ekki ný að gefa út heildar
skipstjóratal. Guðmundur H.
Oddsson hafði reifað þá hugmynd
fyrir meir en áratug. Guðmund
þarf ekki að kynna fyrir lesendum
Víkingsins, svo lengi, sem hann
sat í blaðstórninni, var formaður
Öldunnar, forseti Farmanna- og
fiskimannasambands og hefur
gegnt margvíslegum trúnaðar-
störfum fyrir sjómannastéttina.
Þessi hugmynd Guðmundar lá
þó í láginni þar til 1975, að þeir
tóku að ræða hana í fullri alvöru,
hann og Guðmundur Jakobsson,
bókaútgefandi. margir sjómenn
kannast einnig við hann sem út-
gefanda fjölda sjómannabóka
Ægisútgáfan) og hann tók saman
það merka rit „Mennirnir í brúnni
I—V“, sem er hið besta heim-
VÍKINGUR
ildarrit um sjósókn hin síðari ár.
Báðir voru þeir Guðmundarnir
sjómenn og skipstjórar fyrri hluta
ævinnar og því gerkunnugir sjó-
mennsku og sjómannastéttinni
um allt land.
Það kom ekki til álita hjá þeim
nöfnum að velja fræðimann til að
vinna verkið. Þeir vissu að for-
senda fyrir því að vinna þetta verk
var fyrst og fremst þekking á
skipstjórastéttinni, persónulegur
kunnugleiki við fróða menn í hin-
um ýmsu verstöðum og frammá-
menn í samtökum skipstjórnar-
manna. Þeir ákváðu því að safna
gögnum í félagi og fjármagna það
í félagi, en síðan ynni Guðmundur
Jakobsson úr gögnum og Ægisút-
gáfan gæfi ritið út. Þeir útbjuggu
gögn til útgfyllingar og sendu í
allar áttir. Heimtur urðu mjög
misjafnar og þeir urðu að leggja
land undir fót og heimsækja ver-
stöðvar og nota símann óspart.
Skipstjórafélögin hvert á sínu
félagssvæði, Aldan og Skipstóra-
félag íslands í Reykjavík, Bylgjan
á Isafirði og Skipstjórafélag
Norðlendinga gengu til liðs við þá
og var þeim að því mikill styrkur
og víða lögðu góðir menn þeim
lið. Sá vandi kom upp hjá þeim
við skipulagningu verksins, að
margir miklir skipstjórar fyrrum,
höfðu ekki setið á skólabekk og
einnig fundust ekki gögn um
marga sem tekið höfðu 30 tíma
próf á námskeiðum Fiskifélagsins.
Þeim fannst ótækt að láta sumra
þessara manna ógetið, sem þeir
vissu að höfðu verið skipstjórar
langa ævi og farsælir í starfi.
Þeir höfðu upphaflega hugsað
sér eitt stórt bindi, en þau urðu
þijú, alls 925 blaðsíður með 1900
nöfnum og æviskrám. Þeir sáu þó
af kunnugleika sínum að marga
vantaði, sem þarna áttu að vera,
en engin gögn höfðu borist frá og
þeir ekki náð til aðstandenda né
getað aflað sér upplýsinga um. En
það varð að ráði að hefja útgáfu
ritsins og bæta heldur við bindi
57