Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1991, Blaðsíða 54

TIL AD GAGNRYNA
54 VÍKINGUR
einingabréf upp á svo og svo
mörg þorskígildi og leigi þau á
almennum markaöi. Þaö er
verslað meö kvóta sem eignir
án þess aö þessar eignir séu
eign þjóðarinnar. Þetta segir
einfaldlega að sjávarútvegs-
ráðherrann er á móti þjóöar-
eign á fiski í sjónum.
Annað atriði
Jakob Jakobsson hefur lýst
því yfir að það kosti okkur
hundrað þúsund tonn af þorski
að veiða smáfisk á sumrin í
stað þess að taka vertíðarfisk.
Sjávarútvegsráðuneytið stóð í
því að koma í veg fyrir veiðar
gömlu síldarskipanna á botn-
fiski, vegna þess að þau voru
útbúin til loðnuveiða. Þetta
leiddi til offjárfestinga í togurum
og aukinnar sóknar í loðnu,
kannske of mikillar, því það er
ekki hægt að taka bæði þorsk-
inn og fæðuna hans og ætlast
til að afli verði stöðugur.
Þriðja atriði
Veiðum, vinnslu og sölu er
ekki komið þannig fyrir að það
komi best út fyrir þjóðina. Þetta
kemur fram í því að fiskverð er
mismunandi eftir kvótaeign,
vinnsla er látin borga sig með
lágu fiskverði sumsstaðar, en
annarsstaðar er hún gerð
ómöguleg með fölsuðu fram-
boði á fiski á fiskmarkaði.
Þetta kemur fram í því að
skip nýtast ekki og eru bundin
langtímum saman og flotinn er
of stór. Þetta kemur fram í því
að með skattfé er sumum póli-
tískum skjólstæðingum haldið
gangandi meðan aðrir eru
boðnir upp og ráðist á þá af
kvótalöggunni. Það er tilhneig-
ing til þess að beygja útgerð og
vinnslu að því að geta borgað
misheppnaðar pólitískar fjár-
festingar með of lágu fiskverði
og vinnslu í ódýrar pakkningar í
miklu magni.
Fjórða atriði
Hér áður fyrr gátu sjómenn
farið í land og gerst útgerðar-
menn, reddarar og svo fram-
vegis, en nú er þetta útilokað,
nú þarf eignarkvóta til þess að
fá að taka þátt í sjávarútvegi.
Skipstjóri hafði keypt sér sex
tonna bát til að róa og sjá fyrir
sér í ellinni, en svo kom reglu-
gerð, hann varð að hætta skip-
stjórn til þess að klára bátinn
fyrir 15. ágúst og síðan á hann
að ávinna sér kvótarétt á þrem
árum. Og aðrir sem ekki kom-
ast einu sinni í það, þeir eru
útilokaðir um alla framtíö.
Það gilda því ekki sömu regl-
ur fyrir alla menn í þessu lengur
og sjávarútvegsráðherrann er
á móti.
Það sem hægt er að gera í
staðinn
Það eru þrjú aðalatriði í fram-
kvæmd sem verða að gilda ef
við ætlum að virða fjórar fyrstu
forsendurnar sem taldar eru
upp fremst:
1. Að selja veiðileyfi.
2. Selja allan afla á uppboös-
markaði innanlands.
3. Hafa verð á gjaldeyri hærra
til að mæta auknum kostnaði
útgerðar og vinnslu vegna
veiðileyfakaupa.
Rökstuðningur
Ef veiðileyfi eru seld, þá er
verið að selja eign þjóðarinnar.
Þeir sem kaupa þau eru þeir
sem geta nýtt þau til að sjá fyrir
sér, en ekki kvótaeigendur á
bar á Spáni. Það þýðir ekki að
selja veiðileyfi upp á tonn af
hinum og þessum tegundum,
það verður að selja veiðileyfi
fyrir veiðarfæri, veiðislóð og
tíma.
Þá nýtist dugnaður og harka
við veiðar eins og áður. Þá
verður sá sem kaupir leyfið að
nýta það. Hann kemur með allt
í land sem hann veiðir, og til
þess að hægt sé að losna við
það allt, þá verður að vera til
fiskmarkaður og sérhæfðir að-
ilar sem kaupa ýmsar tegundir.
Til þess að tryggja útgerð án
þess að þurfa að leita um of í
bankann, verður að hafa það
þannig að útgerð sem græðir
geti sett í aflakaupasjóð án
þess að greiða skatt og borgi
ekki skatt nema úr þeim sjóði
sé tekið sem hagnaður umfram
einhver viðmiðunarmörk.
Þetta þarf að gera til þess að
menn geti stoppað þegar fisk-
verð er lágt, það er ekkert að
því að geyma fiskinn í sjónum,
en geta svo farið af stað þegar
hentara er. Þá þarf að koma því
svo fyrir að sjómenn geti lagt
inn hlutinn sinn án skatttöku og
notað þegar þeir eru ekki að,
en borgi þá skatt þegar þeir
taka út. Vextina eiga þeir svo
sjálfir ef einhverjir eru.
Þetta verður að vera svo til
þess aðjafnatekjur, þaðerviss
hvatning í þessu til sparnaðar
og þá getu til þess að bíöa hag-
kvæmari tíma til veiða ef því er
að skipta.
Það bætir úr fyrir alla, minni
útgerðarkostnaður og svo
framvegis.
Markaöur
Þjóðin á fiskinn, hún verður
því að fá tækifæri til að gera sér
eitthvað úr honum. Til þess
þarf aö selja allt á markaði og
skilja þannig milli veiða og
vinnslu.
Sko, það er ósköp þægilegt
að eiga hlutabréf sem bera arð
í stóru fyrirtæki sem á mikinn
kvóta og ber sig við að vinna í
óhagkvæmar pakkningar en
borgar lágt fiskverð, með bón-
us til að koma í veg fyrir verk-
föll.
En það er vond nýting fyrir
þjóðina, fiskur verður að fá rétt
verð. Þeir sem geta nýtt hráefn-
ið gera það, þeir sem þurfa sér-
verð til að láta dæmið ganga
upp, eiga ekki rétt á sér.