Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1992, Qupperneq 4

V í K I N G U R
RITSTJÓRNARGREIN
GUÐJÓN A. KRISTJÁNSSON
KJARASAMNINGAR
■ Pann 25. maí var, eftir meira en sólarhrings
samningalotu, ákveðið að aflýsa boðuðu verk-
falli stýrimanna áfarskipum og látafélagsmenn sjá,lfa
dcema um hvort ásættanleg lausn hefði náðst í kjara-
deilu farmanna við kaupskipaútgerðir.
í kjarasamnmgum vinnuveitenda og farmanna-
stéttarinnar undanfarin ár liafa lausnir að jafnaði
falist í pví að menn hafa náð upp launum sínum með
fcekkun manna um borð og aukinni vinnu peirra sem
áfram störfuðu. Hœrri heildarlaun yfir árið hafa
þannig að mestu leyti náðst með fjölgun vinnustunda
og yfirvinnugreiðslum. Nú virðist hins vegar það
sjónarmið ríkjandi hjá vinnuveitendum að fcekka eigi
vinnustundum í yfirvinnu, sem leiðir til lækkunar
árslauna stýrimanna. Út á þá tilfærslu náðist 4%
kauphækkun. Staðreynd er að undirmenn á kaupskip-
um hafa á undanförnum 3-4 árum náð fram meiri
grunnkaupshækkunum en yfirmenn. Pegar nú stefnir
í það að yfirvinnustundum verði fækkað hjá stýri-
mönnum verður misgengið í launum óþolandi mikið
þar sem grunnkaup undirmanna hefur liækkað mun
meira í prósentum en grunnkaupyfirmanna. Þess
vegna varð þessi kjaradeila varla leyst nema til kcemi
leiðrétting á grunnkaupinu samfara breyttu vinnu-
fyrirkomulagi. Pað er að mínu viti alveg Ijóst að hefðu
stýrimenn ekki boðað til aðgerða með verkfalli væri
ennþá ósamið i þessari deilu. Verkfallshótun virðist
alltaf þurfa að koma til svo atvinnurekendur verði
viðrœðuhœfir í kjaradeilum við sjómenn.
Kjarasamningar yfirmanna á fiskiskipum eru enn
ógerðir og verða ekki gerðir fyrr en tekist hefur að
semja u?n þær veiði- og verkunaraðferðir sem af-
greiddar hafa verið með bókunum í tveim siðustu
kjarasamningum fiskimanna. Pað er nú að verða œ
algengara að haldið sé uppi sjósókn með ýmsum til-
brigðum við kjarasa?nning á?i þess að tekið sé á málinu
og gerður nýr kjarasamningur u?n viðkomandi af-
brigði. Fiskimenn hafa sýnt mikla lempni og biðlund
gagnvart útvegsmönnum i þessum málum. U?n þessi
atriði hafa verið gerðar tímasettar bókanir við lausn
kjarasa?n?ii?iga við útvegsmenn, en þegar komið hefur
að því að reyna aðfesta viðkomandi atriði i sa?n?iinga
hafa útgerðarmenn neitað og nálgast sjaldnast það
samkomulag se?n einstakar útgerðir hafa gert við
áhafnir sínar og róið er út á viðþær tilteknu veiðar.
Hin vel þekkta stífni og óbilgir?ii hjá forystumönnum
LIU, sem e?mþá hefur alfarið ?ieitað samningum á
sö?nu nótum og tíðkast hafa hjá einstökum útgerðar-
mönnum, endar með aðgerðum sem nauðvörn okkar.
Polmmœði okkar er á þrotum og nú mu?i draga til þess
að beita þvi eina voþ?ú se?n samtökin hafa yfir að ráða
og se?n rey?idar hefur svo til alltaf þurft að beita ef
Ijúka á kjarasamningi við LÍÚ. Me?m ky?i?iu að halda
að ekki sé gott að ná upp þrýstingi með vefkfalli eins og
aflaheimildum er nú háttað hér við land og að útgerð-
armönmtm sé fjandans sama þótt boðað verði til að-
gerða. Svo er þó alls ekki, ef betur er skoðað. Þótt
vertíðarflotinn sé að mestu búinn að fiska upp sí?iar
þorskheimildir þá á togarajlotmn mikið eftir í þeim
efnwn og bátajlotinn er að stórwn hluta kominn til
annarra verkefna, svo sem rækju-, humar-, s?iurvoð-
ar-,lúðu- og ýmissa annarra veiða. Það myndi þess
vegna fljótlega koma upp hinn ?nesti grátur i röðurn
atvinnureke?ida í sjávarútvegi sem leiða my?idi til
samninga, jafnvel áður e?i sjó?ne?in vœru búnir að
gera vorverkin og rœkta garðinn sinn svo eitthvert
dæmi sé tekið. Hitt er líka jafnframt Ijóst að verði
miðlu nartillaga sáttasemjarasamþykkt hjá Sjómanna-
sa?nbandinu, megum við u?ia við það að gera enga
sérkjarasamninga við útvegsmenn um ?iýjar veiði- og
verkunaraðferðir, svo framarlega se?n sú afstaða LÍU
helst óbreytt að ga?iga ekki til samningafyrr en verk-
fall skellur á, því ekki förum við að se?nja niður úr
þeim kjörumsem einstakir útgerðarmenn hafa til þessa
gert upfi við áhafnir sínar eftir.
♦
4