Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1992, Qupperneq 10

V í K I N G
núna að segja okkur að Hafrann-
sóknastofnun hafi gefið ráðamönn-
um rangarupplýsingar?
Hrólfur: Já, ég held því alveg hiklaust
fram að Hafrannsóknastofnun sé ekki
í stakk búin til þess að gefa þær ábend-
ingar sem bún hefur gert á undan-
förnu árum.
— Stór orð. Hvað liggur að baki
þeim?
Hrólfur: Já. Berum saman tvær vís-
indagreinar, annars vegar læknavís-
indin, sem eru kannski fjögur til Fimm
þúsund ára gömtd, og hins vegar fiski-
fræðina sem er ekki ekki orðin aldar-
gömul. Hvað færðu oft rétta sjúk-
dóntsgreiningu þegar þú ferð til lækn-
is? Ég hef sjaldan, í þau skipti sem ég
hef farið til læknis, fengið rétta sjúk-
dómsgreiningu. Ég held að það sé
ósköp svipað með fiskifræðingana,
greiningar þeirra á stofnstærð fisks
geta verið álíka vitlausar, í mörgum
tilfellum.
— Telur þú að niðurstöður mælinga
þeirra séu ekki marktækar?
Hrólfur: Já, að mínu viti eru þær al-
gjörlega ómarktækar.
—Grundvöllurinn að þessu öllusam-
an er yfirlýstur tilgangur stofnunar-
innar í nær tvo áratugi að rækta nytj-
astofnana okkar í hafinu. Samkvæmt
mælingum hennar hefur þessum
stofnum hrakað jafnt og stöðugt á
sama tíma. Hvað er rétt og hvað er
rangt í dæminu? Brást ræktunin svo
mjög að jaðrar við hrun, eða eru mæl-
ingarnar rangar hjá þeim? Eru stofn-
arnir ef til vill ekki eins illa komnir
og mælingarnar gefa til kynna?
Hrólfur: Það er nú kannski erfitt að
svara því nákvæmlega, en ég held að
það sem þeir flaska mest á sé að þeir
halda að þeir geti dregið einhverja
ákveðna línu upp á við í uppeldi ein-
hvers ákveðins fiskstofns, eins og þeir
eru að gera með þorskstofninn núna.
Hann átti að fara upp en þvert á móti
fer hann niður. Það er eins og þeir geti
ekki tekið náttúrulegar sveiflur, sem
geta haft áhrif á niðurstöðuna, með í
dæmið. Þá hiýtur að vera eitthvað mik-
ið að þegar verið er að ala upp, ef það
fer í öfuga átt.
Tvær kenningar um nýliðun en
hvorug í notkun hjá Hafró
— Ertu að segja að þeir hafi sett fram
ranga kenningu um uppeldið?
U R
„Það er engin kenning til
um það að hægt sé að
byggja upp fiskstofna með
ofbeldisaðgerðum.“
Hrólfur: Já, það held ég.
— Hver er rétta kenningin?
Hrólfur: Ja, þeirri spurningu verður
ekki svarað því um þetta verður þú að
spyrja náttúruna.
Kristinn: Það er engin kenning til um
það sem verið er að gera, það er sá
hroðalegasti sannleikur sem í þessu er.
— Áttu við að Hafrannsókn hafi ekki
kenningu til að vinna eftir?
Kristinn: Það er engin kenning til um
það að hægt sé að byggja upp fisk-
stofna með ofbeldisaðgerðum. Það
hefur hvergi í veröldinni verið vís-
indalega sannað. Það eru til tvær
kenningar sem mér er kunnugt unt.
Önnur, sú sem er kennd við Beverton
og Holt, segir að á meðan hrygningar-
stofninn er að ná ákveðinni stærð, þá
vex nýliðunin upp að vissu marki. Síð-
an hættir hún að vaxa. Hin kenningin,
sem er kennd við Rickers, er byggð á
línuriti um nýliðun heimskautaþorsks,
sem var gert samkvæmt rannsóknum
við Noreg 1967. Þetta línurit birtist
nýlega í Sjómannablaðinu Víkingi og
sýnir að nýliðunin versnar einmitt
þegar hrygningarstofninn verður of
stór.
Þetta eru þær tvær kenningar sem
mér er kunnugt um að séu til. Hvorug
jteirra gerir ráð fyrir ávinningi af að
hafa hrygningarstofnana stóra og
önnur segir það vera beinlínis til
skaða. Hvers vegna er þá verið að fara
í þessar ofbeldisaðgerðir til að reyna
að þvinga upp stækkun stofna þegar
bæði vísindakenningarnar, sem ég
vitna hér í, og töflur Hafrannsókna-
stofnunar gefa til kynna að stækkun
stofna skerði nýliðun?
Menntun reynslunnar gegn
langskólagöngu
— Þið sem standið að þessari félags-
stofnun eruð ekki langskólagengnir
menn. Eftir því sem ég best veit er
enginn líffræðingur eða fiskifræð-
ingur í ykkar hópi.
Kristinn: Besta sérfræðigreinin sem
ég þekki er alntenn skynsemi.
— Er það ekki svolítið mikið í fang
færst hjá ykkur að ætla að segja Haf-
rannsóknastofnun til?
Kristinn: Það þurfti nú ekki nema
einn mann á reiðhjóli til að breyta
dómskerfinu.
Árni: Ég hef nú fylgst með þeirn
Hrólfi og Kristni og ég er að miklu
leyti sammála þeim. Ég bendi á að
Hrólfur Gunnarsson er einn elsti skip-
stjóri hér við land og vel þekktur. Þessi
maður er búinn að sigla í kringum ís-
land á öllum mögulegum veiðum síð-
an 1956. Hann er búinn að fá saman-
burð frá ári til árs, hann hefur náð
góðum árangri sent fiskimaður. Ég
mundi segja að þessi maður hefði
alveg jafnmikla menntun á þessu sviði
og langskólagenginn háskólamaður.
Eg er ekkert að gera lítið úr kenning-
um og fræðum háskólamanna, en mér
fínnst, og ég hef af þvf reynslu frá
öðrum löndum og öðrum heimsálfum
jafnvel, að til sé sú hugsun að fiski-
menn séu fyrst og fremst veiðibrjálað-
ir ofstopamenn sem byggi ekki á nein-
umvísindum.
En ég vil svara því til og leggja á það
áherslu að menntun hlýtur líka að fel-
ast í reynslu. Maður getur setið á
skólabekk í mörg mörg ár en mennt-
unin verður ekki fullkomin fyrr en
maður færir hana út í hið daglega líf.
Þegar sjómenn gera athugasemdir
við störf langskólagengnu ntannanna
eru þær yfirleitt kveðnar strax niður,
en þó finnst ntér að upp á síðkastið
hafi þar orðið breyting á til batnaðar.
Ég vi! líka nefna að menn frá Háskól-
anum eru farnir að viðurkenna að ein-
hver göt séu í þessu öllu, og við vitum
hvernig er með loðnumælingarnar.
Nýjustu fréttir frá Noregi eru þær að
þar gangi fiskifræðingar með veggjunt
þessa dagana, vegna þess að eftir
margra ára þref urn þorskstofninn þar
og stærð hans hafí þeir nú orðið að
viðurkenna að fiskimennirnir höfðu
að miklu leyti rétt fyrir sér og nú er
húið að auka veiðiheimildir þar. Segir
það nú ekki eitthvað?
Hrólfur: Ég mundi nú kannski vilja-
bæta því við í sambandi við loðnuna að
á henni hafi engin mæling tekist full-
konrlega, allt frá því að þeir byrjuðu að
reyna að mæla stofnstærð hennar.
10