Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1992, Qupperneq 47

E L G R I L L 0
kapalendar úr duflagirðingunni lágu að
rústinni. Nokkru eftir brunann heyrði
fólk við utanverðan Seyðisfjöð mikinn
undirgang ogjörðin skaff. Þegar litið var
út á fjörðinn sást að þar risu háir sæstrók-
ar, sem virtust ná í miðjar fjalfshlíðar og
öldur skullu á land. Þama hafði herinn
bytjað að eyða þessum fjarstýrðu duflum
með því að hleypa rafstraumi á kaplana
en af algjöru handahófi. Ekki virðast öll
duflin hafa spmngið við þessar aðgerðir
því tundurdufl rak á fjörur fljódega eftir
þetta. Það var þá sent Bóas Sigurðsson
Eydal kom til Seyðisfjarðar. Hann var
bóndi í Njarðvík við Borgarfjörð eystri og
var einn mikilvirkasti eyðari tundurdufla
í stríðinu. Bóas hafði verið í siglingum á
erlendum skipum í heimsstyijöldinni
1914-1918. Hann var þá m.a. skipsmaður
á enskum tundurspilli, sem m.a. hafði
það hlutverk að eyða tundurduflum.
Þegar fyrsta tundurduflið rak á land við
bújörð hans í Njarðvík gerði hann það
umsvifalaust óvirkt og studdist þá við
reynslu sína úr fyrra stríð. Þetta gerðist í
mars 1942. Bóas sótti síðar námskeið í
eyðingu tundurdufla og varð mikilvir-
kur. í árslok 1948 hafði hann eyðilagt 189
dufl.
Nú lá tundurdufl í fjömnni fyrir utan
Seyðisfjarðarbæ og Bóas, sem var skyldur
heimilisfólki á Hrólfi, kominn. Hann fór
sér að engu óðslega en duílið gerði hann
óvirkt á skömmum tíma. Einar Vil-
hjálmsson sagði síðar að krakkamir úr
nágrenninu hefðu staðið hjá honum og
horft á hvemig hann fór að þessu.
El Grillo kemur til Seyðisfjarðar
Síðsumars 1943 kom olíuflutninga-
skipið E1 Grillo til hafnar á Seyðisfirði og
var lagt á Kringlunni undan Háultökk-
um urn 400 metra frá landi. Þetta skip
hafði verið smíðað árið 1922 og var 7.264
tonn að stærð. Ganghraði þess var talinn
9,5 sjómílur á klukkustund. Það var því
heldur hægfara til þess að sigla í skipalest-
um og sagan sagði að þess vegna hefði
skipið verið gert að birgðaskipi á Seyðis-
fírði. Tundurspillar, korvettur
og fleiri gerðir skipa vom tfðir gestir á
Kringlunni og tóku eldsneyd úr E1 Grillo.
Aðfaranótt 9. febrúar 1944 kont olíu-
flutningaskipið S.S. Culpepper dl Seyðis-
fjarðar og dældi fullfermi, níu þúsund
lestum af oh'u, um borð í E1 Grillo. Skip-
stjóri á Culpepper var norskur, Reidar
Kolsöe að nafni, en skipshöfn af mörgum
þjóðemum. Yfirmenn í vél vom danskir
og norskir en meðal háseta voru nokkrir
íslendingar. S.S. Culpepper átd sér
merkilega sögu. Hafði upphaflega verið
smíðað fyrir olíufélag í Brasilíu en lient-
aði ekki til fyrirhugaðra verkefna. í byrj-
un stríðsins varð þetta 12 þúsund tonna
skip fyrir tundurskeyd og var áhöfninni
bjargað en skipið, sem menn álitu að færi
fljódega á botninn, látið sigla sinn sjó.
Nokkru síðar fannst skipið á flotí og var
dregið til hafnar. Það hlaut fullnaðar-
viðgerð ogendurbætur. M.a. vom settar í
það tvær aðalvélar sem drifu rafala. Afl-
mikill rafmótor var settur við skrúfu
skipsins. Þessi útbúnaður var heldur fá-
séður á þessum ámm en varð algengur
st'ðar.
Þegar hér var komið sigldi Culpepper
undir Panamafána en raunvemleg
heimahöfn var Hvalfjörður. Þar tók skip-
ið farm úr öðmm stæni skipum, sigldi
með olíu tíl Seyðisfjarðar eða til móts við
skipalestír, þar sem eldsneyti var dælt á
herskip á siglingu. Á Culpepper vom
tæki til þess að dæla á tvö skip samtímis.
S.S Culpepper hafði svipaðan vopnabún-
að og E1 Grillo. Aftur á var 4 tommu
fallbyssa, fjórar loftvamabyssur á brúar-
vængjum og djúpsprengjur á þilfari.
Undir morgun hinn 10. febrúar var
afgreiðslu S.S. Culpepper á Seyðisfirði
lokið og skipið lagði þegar af stað. Þegar
birtí var það þvert af Gerpi.
Tundurspillir, sem hafði komið inn á
Kringluna snemma morguns, fékk skjóta
afgreiðslu hjá dælumönnunt E1 Grillo og
fór. Allt leit út fyrir rólegan og venju-
bundinn dag hjá áhöfn olíuskipsins, sem
nú hafði legið á sama stað í eitt og hálft ár.
Þrátt fyrir það var ekki fækkað í áhöfn
skipsins. Sjálf skipshöfnin var 39 manns
en að auki fimm skyttur frá breska flotan-
SÍKR
ÖRYGGISTÆKI
FLOTROFAR
FLÆÐIROFAR
HITAMÆLAR
i HITAMÆLAR
SöyDteJigjiLor
Vesturgötu 16 - Símar 91-14680 og 13280 - Telefax 26331
47