Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2006, Blaðsíða 30

Guðmundur benti á að aðlaga þurfi
grunnþjálfun áhafnar, merkingar i skip-
um og þjálfun skipstjórnarmanna í fiski-
skipum sem verið er að manna með er-
lendum sjómönnum sem ef til vill eru
ekki mælandi á íslensku.
Guðmundur gagnrýndi að oft eru sett-
ar kröfur um dýran búnað sem setja þarf
um borð í stóru öruggu skipin þegar
smábátar eru mikið með undanþágur eða
kröfurnar alls ekki gerðar til þeirra.
Hann sagði að útgerðarmenn væru ósátt-
ir við breytinguna sem gerð var á skipa-
skoðuninni. Nú er skoðunarferlið orðið
tvöfalt og dýrara en áður.
Guðmundur sagði að stjórnvöld hefðu
komið myndarlega að uppbyggingu fjöl-
margra þátta öryggis- og björgunarmála
sjófarenda. Sem og fjölmargir einstak-
lingar sem frumherjar á hinum ýmsu
sviðum. Framlög þessi og störf ber að
þakka. „íslensk útgerð er í fremstu röð
fiskveiðiþjóða, þar ætlum við okkur að
vera. Öryggi sjómanna og skipa er og
verður í 1. sæti.”
Jóhannes sagði að margt hafi breyst á
28 ára sjómannsferli hans. Hann væri
ekki með nákvæmar tölur en tilfinning
hans væri sú að alvarlegum slysum til
sjós hefði fækkað mikið, en að fleiri
minniháttar slys séu skráð vegna betra
eftirlits og meiri meðvitundar hjá sjó-
mönnum og eftirlitsaðilum.
„Pað að alvarlegum slysum fækki vil
ég þakka einum aðila umfram aðra, sem
er Slysavarnaskóli sjómanna. Það var
stigið mikið framfaraspor þegar þeirri
stofnun var komið á og vil ég hvetja
ráðamenn og hagsmunaaðila til að hlúa
áfram og enn betur að þeim þætti örygg-
ismála.”
Jóhannes sagði að sjómenn sem sótt
hafa öryggisfræðslu finni vel hversu ör-
uggari þeir eru í sinni vinnu eftir slíkt
námskeið. Hann lýsti einnig yfir ánægju
sinni með að sett hafi verið í reglugerð
krafa sem skyldar sjómenn til að taka
upprifjunar námskeið á fimm ára fresti.
Jóhannes sagði það vera skyldu sjó-
manna að kunna skil á notkun þeirra
björgunartækja sem eru í skipunum og
hvatti menn til að taka sér tíma til æfinga
og til að yfirfara allan búnað reglulega.
„Ennfremur er það skylda ykkar sjó-
manna að krefjast þess að fá tilsögn og
æfingu með björgunarbúnað skipanna.
Því við berum sjálfir, hver og einn, mesta
ábyrgð á velferð okkar og um leið fjöl-
skyldna okkar.”
Jóhannes sagði það gleðifregn að búið
sé að veita fjármagni til smíði nýs varð-
skips en það þarf að búa betur að Land-
helgisgæslunni.
„Af hverju eigum við ekki tvær öflugar
björgunarþyrlur svo við getum sinnt
þeim björgunarmálum sem þarf á haf-
svæði okkar sjálfir ... Það er ljóst að við
getum ekki og viljum ekki til framtíðar
treysta öðrum en okkur sjálfum fyrir ör-
yggi okkar. Landhelgisgæslan er ekki út-
búin til að sinna gæslu 200 sml landhelgi
okkar, takið eftir að þetta er fullyrðing
og ég stend við hana ...”
Jóhannes sagði Landhelgisgæsluna
þurfa betri skip og meira rekstrarfé.
Hann tók fram að sjómenn væru stoltir
af starfsfólki Landhelgisgæslunnar og að
þeir dáist að færni þeirra með sinn laka
tækjakost.
Lokaorð Jóhannesar voru: „Öryggið
byrjar hjá okkur sjálfum, ef við erum
ekki vakandi fyrir því sjálfir hvernig get-
um við þá vænst framfara í öryggismál-
um sjómanna.”
I lok fundar var umræða um ýmsa þætti
öryggismálanna. Rætt var m.a um upplýs-
ingar á netinu um veður og sjólag og voru
óskir um að hægt verði að sækja þessar
upplýsingar í skipum á hafi úti. Fram
kom að þau mál verði yfirfarin hjá sam-
gönguráðuneytinu. Því var fagnað að setja
eigi upp öldudufl út af Öndverðarnesi en
jafnframt var óskað eftir að sjálfvirk veð-
urstöð verði sett upp i Bjarneyjum. Gagn-
rýni kom á skipaskoðunina og sagt frá
báti sem var þykktarmældur án athuga-
semda en bolurinn var samt hriplekur.
Þórshöfn
Fundurinn í Þórshöfn var haldinn 30.
nóvember 2005 í félagsheimilinu
Þórsveri. Fundarstjóri var Björn Ingi-
marsson sveitarstjóri Þórshafnarhrepps.
Fyrirlesari af heimaslóð var Oddur
Skúlason sem fjallaði um öryggismálin
frá sjónarhorni starfandi sjómanns.
Oddur sagðist þekkja best til aðstæðna
í stærri skipum og síðan hann byrjaði á
sjó fyrir um 20 árum hefði orðið mikil
bylting í öryggismálunum. Nýliðafræðsla
er mikilvæg og það þarf að nota hana
meira í skipunum og fylgja þessu betur
eftir. Kynna þarf staðsetningu björgunar-
búnaðar og fræða um notkun hans. Það
þarf einnig að sýna nýliðum skipið því
mörg dæmi eru um að menn hafi villst
um borð fyrstu dagana. Oddur sagði að
það væri ekki nóg að setja upp merking-
ar í skipum t.d. um lokun vatnsþéttra
rýma, heldur verður einnig að segja
mönnum um borð frá þessu og undir-
strika mikilvægi þess að þessar hurðir
séu tryggilega lokaðar.
Oddur hélt því fram að gera eigi sömu
kröfur um öryggisfræðslu fyrir áhafnir
fiskiskipa og flutningaskipa. Hann sagð-
ist vilja sem vélstjóri fá meiri fræðslu um
að berjast við eldsvoða, því vélstjórar
lenda helst í því að koma að eldi fyrstir
manna. Hann benti á að gerðar eru kröf-
ur um að yfirmenn á kaupskipum taki
sérstök framhaldsnámskeið í eldvörnum
en ekki eru slíkar kröfur á fiskiskipun-
um.
Oddur sagði að mikil breyting hafi
orðið til batnaðar eftir að hjálmar með
fjarskiptabúnaði voru teknir í notkun.
Þörf er á að hanna sérstaka hjálma sem
henta til notkunar á sjó og það er gríðar-
lega mikið öryggisatriði.
Oddur benti á að mikil óvissa væri
varðandi björgunarþyrlur og að það verði
að huga betur að þessum málum. Við
verðum að berjast fyrir fleiri þyrlum.
Oddur vildi hafa eina þyrlu til taks á
ýmsum stöðum á landinu þ.e.a.s. að hún
sé ekki alltaf staðsett í sama landshluta
heldur í þeim hluta þar sem þörfin er
mest hverju sinni, t.d. þar sem mest er
um fiskiskip á hverjum tíma. Hann sagði
að hægt væri að gera þarfagreiningu
vegna staðsetningar þyrlunnar.
Mikil umræða var að loknum fyrir-
lestrum og er hér minnst á nokkur atriði.
Fram kom að upplýsingakerfi urn veður
og sjólag á netinu væri mikið notað af
sjómönnum á svæðinu í dag, þ.e.a.s. á
þeim stöðum þar sem aðgangur er að há-
hraðatengingu en þessi tenging væri þó
ekki enn fyrir hendi á Þórshöfn en að
sögn væntanleg eftir áramótin.
Rætt var um geymslu eldsneytis fyrir
þyrlur Landhelgisgæslunnar á svæðinu
og sagt að björgunarsveitin á staðnum
telji mikilvægt að þyrlurnar geti fengið
eldsneyti á svæðinu og er hún tilbúin til
að aðstoða við þetta. Fram kom að þetta
mál verði skoðað hjá Landhelgisgæsl-
unni.
Umræða var um björgunar- og öryggis-
búnað í skipum og voru allir sammála
um mikilvægi þess að öryggishjálmar séu
notaðir ásamt fjarskiptabúnaði. Björgun-
arbúningar komu til tals og hníga öll rök
í þá átt að krefjast þurfi búninga fyrir alla
í áhöfn sérhvers skips.
Frágangur akkerisbúnaðar í smábátum
var gagnrýndur og sagt að búnaðurinn
væri oft í nokkrum hlutum á hinum og
þessum stöðum um borð og þyrfti jafnvel
að byrja á að tengja þá saman áður en
akkerið væri sett út. Það væri hætlulegt
sérstaklega nærri landi enda er mikið rek
á smábátunum. Þennan búnað þarf að
endurbæta í smábátunum. Fram kom að
reglur séu til um hvernig frágangur akk-
erisbúnaðar smábáta á að vera og ef hann
er eins og hér var lýst þá er hann ólög-
legur. Ef skoðunaraðili hefur ekki gert
athugasemd vegna þessa þá er hann ekki
að sinna slarfi sínu eins og vera ber.
Rætt var um björgunaræfingar í skip-
um og var bent á að æfingar séu ekki
haldnar samkvæmt kröfum þar um.
Gerðar eru tam. kröfur um að í fiskiskip-
um 15 metra að lengd eða Iengri séu
báta- og brunaæfingar haldnar mánaðar-
lega. Fram kom að samkvæmt reglugerð
þá hefur Siglingastofnun heimild til að
láta Landhelgisgæsluna athuga hvort æf-
ingar séu haldnar í skipunum. Ljóst er að
það þarf aðhald til að fá skipstjórnar-
menn til að halda reglulegar æfingar
samkvæmt kröfum.
30 - Sjómannablaðið Víkingur