Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2006, Blaðsíða 46

Súesskurðurinn
Verkið að hefjast. Verkamennirnir stríddu meðal annars við miklaflugnaplágu. Flugurnar voru
ekki stórar en sóttu af mikilli ákefð í mcnn og þá helst augun.
Ein mikilvægasta siglingaleið heimsins
liggur á mörkum tveggja heimsálfa,
Afríku og Asíu. Þetta er hinn 168 kíló-
metra langi Súesskurður er tengir saman
Miðjarðarhaf og Rauðahaf.
Stærstu gámaflutningaskip heims geta
siglt um skurðinn og fara um hann á
milli 16 og 18 þúsund skip árlega. Árið
2003 fóru 7,5% af öllum flutningi á sjó
um skurðinn.
Engir voru meira á móti lagningu Sú-
esskurðar en Bretar en í nálega heila öld
högnuðust engir meira á honum en þeir.
hað þurfti sannarlega blindan mann til
að sjá ekki hvers kyns hagræði mesta
sjóveldi 19. aldar var af þriðjungs stytt-
ingu sjóleiðarinnar frá Evrópu til fjarlæg-
ari landa Asíu og til Indlands um helm-
ing. Petta sáu reyndar Bretar sjálfir, að
minnsta kosti þeir sem ekki voru slegnir
pólitískri blindu. Sama ár og Súesskurð-
urinn var opnaður 1869 skrifaði breskur
blaðamaður um skurðinn; „ ... frönsk at-
orka rak framkvæmdina áfram, Egyptar
borguðu en Bretar rnunu uppskera.”
Á dögum faraóanna
Blessun Nílar skein ekki langt út frá
Ótrúlegt mannvirhi í miðrí auðninni. Það tók fjóra til sex tnánuði að sigla frá Ermarsundi, fyrir
Cóðrarvonarhöfða, til Indlands. Þessi staðreynd var forsenda athafnasemi de Lesseps i Egypta-
landi.
fljótinu mikla. En þegar þetta litla græna
svæði við ána Níl var nafli alheimsins
hugleiddu forsjármenn þess hvernig þeir
gætu sem best tryggt verslunarsambönd
sín í austurveg og tengt ríkið verslunar-
leiðunuin við Rauðahafið.
Egyptar voru snillingar í að grafa
vatnsveituskurði og nú beittu þeir þess-
ari kunnáttu sinni til að gera fyrsta
skipaskurð heimsins, úr sjálfri Nfl. Hann
lá yfir eyðimörkina, um nokkur vötn og
þaðan í Rauðahafið.
„Þessi skurður var fyrst grafinn af
Sesostris fyrir daga orustunnar um
Troju.” skrifaði sagnaritarinn Strabo.
Herodotus minntist líka á þennan
inerkilega skurð og sagði það taka fjóra
daga að sigla hann. Og að ekki færri en
100.000 Egyptar hefðu látið lífið við að
grafa skurðinn.
Af þessum fátæklegu heimildum, sem
finnanlegar eru um upphaf Súesskurðar-
ins, má ætla að hann hafi orðið til um
2000 fyrir Krist. Faraóunum var þó mis-
jafnlega umhugað um að viðhalda sigl-
ingaleiðinni á milli Nílar og Rauðahafs
og stundum fékk sandurinn að taka
völdin. Á öðrum tímum var hann grafinn
upp aftur, til dæmis um daga Daríusar
fyrsta, Persakonungs (um 500 fyrir
Krist), en til er steináletrun þar sem seg-
ir:
„Ég er Persi, og með miklurn mætti
Persíu lagði ég undir mig Egyptaland. Ég
fyrirskipaði að grafinn skyldi skurður frá
ánni Pirava [Níl], sein rennur í Egypta-
landi, lil sjávar sem bylgjast út af Persíu
[Rauðahafið]. Þessi skurður var síðan
grafinn eins og ég hafði fyrirskipað ... “
Við dauða Alexanders mikla komst
Ptolemyættin til valda í Egyptalandi og
beitti sér fyrir endurnýjun skipaskurðar-
ins til Rauðahafs. Sama gerðu Rómverjar
og seinna Arabar en það var einnig fyrir
atbeina þeirra að skurðurinn var á 8. öld
eftir Krist fylltur upp, að minnsta kosti
að hluta til, náttúran sá um afganginn.
Og í meira en þúsund ár var þessi gamla
skipaleið gleymd og grafin.
Napóleon til Egyptalands
Það leið að aldamótum 1800. Stríðs-
herrar Evrópu voru teknir að mæðast og
Frakkar stóðu uppi með pálmann í
höndunum, ekki síst vegna snilligáfu
hershöfðingjans, Napóleons Bonaparte.
Aðeins Englendingar þumbuðust á móti
og í ársbyrjun 1797 velti Napóleon því
fyrir sér hvort ekki væri réttast að gera
innrás í England en komst um síðir að
46 - Sjómannablaðið Víkingur