Náttúrufræðingurinn - 1933, Blaðsíða 14

8
NÁTTtíRXJFR.
framfótunum. Þúfur og leirkekki losa þeir upp í stórum stykkj-
um og nota til þess bæði framfætur og tennur. Með tönnunum losa
þeir um kekkina, stinga svo framfótunum undir þá, þannig að
„handarbakið“ veit upp, og nú rís bjórinn upp á endann og kjagg-
ar svo af stað á afturfótunum með byrðina, verður þó að fara
varlega og styður sig öðru hvoru með öðrum framfætinum. Lausri
mold og sandi hleður hann upp í hrúgu, skýtur svo báðum fram-
fótunum undir hrúguna og mjakar henni þannig áfram, jafnvel
marga metra ef svo stendur á. Við starfið notar hann skottið til
þess að halda jafnvægi, en aldrei sem múrsleif.
Eins og hjá flestum dýrum, sem eitthvað byggja upp, er
það kvendýrið, sem er aðal-byggingameistarinn; karldýrið hef-
ir meira flutninginn með höndum. Bæði eru þau starfandi mest-
an hluta ársins, en ekki allt af með sama ákafa. Að sumrinu
og fram á haust gera þau meira að því að leika sér en að
byggja; en þegar vetur og kuldi nálgast, vinna þau baki brotnu
alla nóttina. Það hefir verið margsinnis athugað, að þau hafa
næma tilfinningu fyrir veðurfari, og búa sig undir harðindi svo
vel, sem föng eru á“.
„Exinger hefir haft tamda bjóra undir höndum“, heldur
Brehm áfram, „er hann hafði í all-stórri tjörn, þar sem þeir
áttu hægara með að halda sínum eðlilegu lifnaðarháttum held-
ur en mínir bjórar. Þar byggðu þeir sér þó ekki hreysi sín,
heldur grófu þau út; tóku þau yfir all-stórt svæði og voru með
mörgum vistarverum. Gólfin þöktu þeir með tréspónum, er
þeir spændu sjálfir af. Þarna lágu þeir allan daginn. Þegar
stormur var, lágu þeir einnig inni um nætur, en skruppu þó út
til þess að ná sér í fæðu. Ef vatnið hækkaði, svo að það leitaði inn
í híbýli þeirra, tóku þeir óðara til við að grafa ný greni ofan-
við hin; ef vatnið lækkaði, grófu þeir útgöngudyrnar dýpri.
Kæmi það fyrir, að jarðlagið yfir greninu hryndi, hjálpuðust
þeir allir að strax næstu nótt að laga það. Sumir nöguðu sund-
ur trjágreinar þær, sem með þurftu, aðrir fluttu þær til stað-
arins og lögðu þær ýmsa vegu yfir opið, enn aðrir voru önnum
kafnir við að ná leir og leðju upp úr vatninu og blanda það
sefi og grasrót, til þess að fylla holurnar milli greinanna,
og var allt gert þétt. Áður en kólnaði, drógu bjórarnir allan
pílvið og ösp, er þeir höfðu fellt, niður í tjörnina, stungu hin-
um gildari stofnum skáhallt niður í leðjuna, með laufinu upp,
fléttuðu greinamar um aðra stofna, er þeir lögðu í ýmsar áttir
yfir hina. Það leit að lokum út sem timburfloti, er þarna hefði