Náttúrufræðingurinn - 1933, Blaðsíða 16

174
NÁTTtTRUFR.
Hæsta ungatala, sem ég hefi séð getið um, eru 12 (suður á
Þýzkalandi) og komust 11 þeirra upp.
VI.
Nútríur.
Heimkynni þessara dýra eru í Suður-Ameríku, allt frá
Eldlandinu norður í Brasilíu. Þau halda sig þar sem votlent er
eða við vötn, kyrrar ár o. s. frv. Þau grafa sér holur í þurra
bakka og flýja ávallt í vatnið, ef þau verða hrædd. Þau eru nag-
dýr, náskyld brjórnum (sbr. vísindaheitið Myocastor), enda
svipar þeim til hans í mörgu, bæði um ytra útlit, lifnaðarháttu
o. fl. Þau eru jurtaætur, hafa góð meltingarfæri og eru ekki
vandfædd í búrum. Auk þess að grafa sér híbýli byggja þau sér
stundum skýli í sefi yfir vatnsborðinu, helzt mæður með ung-
um sínum, þykjast þau þar óhultari fyrir óvinum þeim, er á þau
sækja. Gottíminn er ekki bundinn við neinn vissan tíma árs-
ins, heldur gjóta þau á hvaða tíma sem er. Kvendýrin „ganga“
oft strax eftir að þau hafa gotið; meðgöngutíminn er ca. 4 mán-
uðir, og geta þau því gotið allt að því þrisvar sinnum á ári. Unga-
talan er mjög misjöfn, frá 2 upp í 8, og getur því viðkoman orð-
ið allmikil ef vel lætur. Ungarnir eru vel þroskaðir er þeir fæð-
ast, eru bæði sjáandi og klæddir hári. Spenunum er svo ein-
kennilega fyrir komið, að þeir eru uppi á baki móðurinnar,
skammt frá hryggnum, og sitja því ungarnir uppréttir er þeir
sjúga. Þar sem þeir eru svo vel þroskaðir er þeir fæðast, eru þeir
fljótt sprækir og fara á kreik jafnvel fáum klukkustundum eft-
ir að þeir fæðast. Sundkunnáttu fá þeir í vöggugjöf, enda þurfa
þeir fljótt á fæðu að halda með móðurmjólkinni. Nokkuð ræki-
leg lýsing á dýrum þessum og ræktun þeirra er í ,,Loðdýrarækt“
I, og leyfi eg mér að vísa til hennar. Þess má aðeins geta, að rækt-
unin er enn á bernskuskeiði, en er þó þegar orðin allmikið út-
breidd, sérstaklega á Þýzkalandi.
Fyrstu nútríurnar komu hingað í maí 1932, 6 dýr frá
Stuttgart á Þýzkalandi. Fóru 2 dýrin (par) að Fossi í Gríms-
nesi, 3 að Miðengi í sömu sveit, en eitt var hér í Reykjavík.
Áttu 3 kvendýrin að vera með fangi, er þau komu, en að eins
eitt þeirra gaut eftir hingaðkomuna, í ágúst 1932. Sama dýr
gaut aftur í febrúar 1933, og var þá sýnt, að þau gátu þrifizt
hér og æxlazt, þó að lífsskilyrðin séu ólík því, sem er í heim-
kynnum þeirra. En svo varð bið á, að meira fjölgaði, og leit því
ekki vel út með þessa tilraun. Haustið 1932 komu hingað 4 dýr