Náttúrufræðingurinn - 1955, Blaðsíða 15

UM UNDAFÍFLA
77
að nýtt kunni að vera. Lýsingar af einu eða fáum gölluðum eintökum
er t. d. ekki vogandi að gera. Sem lágmarkstölu mun þó vera óhœtt
að nefna 170 tegundir. Til samanburðar ætla ég að geta þess, að í
Grænlandi vaxa 17 tegundir, 30 í Færeyjum og 260 á Bretlands-
eyjum. Aftur á móti vaxa meira en 2000 tegundir í Skandinavíu, en
þess er gætandi, að hún er áföst meginlandi Evrópu og auk þess betur
rannsökuð í þessum efnum en nokkur annar blettur á jör'Öunni. Ef
við gætum okkur þess til, að Island og Bretlandseyjar stæðu líkt að
vígi með tilliti til nákvæmni rannsóknanna, þá liggur það ljóst fyrir,
að Island er að tiltölu miklu auðugra af undafíflum, þar sem Bret-
landseyjar liggja svo skammt undan meginlandinu.
VI. Skyldleiki íslenzkra og erlendra undafífla.
Það vekur furðu margra, þegar sagt er, að flestar íslenzku unda-
fíflategundirnar séu endemiskar eða einlendar, en því er víðar en hér
svo varið, einkum þegar um afskekkta staði eða eylönd er að ræða.
T. d. eru færeysku tegundirnar einlendar (ef til vill að 1 undanskil-
inni). Á hinn bóginn er náinn skyldleiki oft augljós, og bendir það
til sameiginlegs uppruna. Okkar undafíflaflóra er ekki við eina fjöl-
ina felld i þessum efnum. Hún er ekki einungis af norskum, færeysk-
um og brezkum uppruna, heldur finnast líka þó nokkrar tegundir, sem
virðast ekki vera nákomnar neinum öðrum þekktum tegundum. Þær
tegundir, sem líkjast mest norskum fíflum, vaxa helzt um norðanvert
landið, allt frá Vestfjörðum til Austfjarða; þeir sem líkjast þeim fær-
eysku eru mest á Austfjörðum og suðaustanlands, og þeir sem líkj-
ast þeim brezku eru aðallega um suður- og suðausturhluta landsins.
VII. Breytileiki tegundanna.
Mjög hefur því verið haldið á loft, hve erfitt sé að ákvarða eða
sundurgreina tegundir undafíflanna, enda halda sumir grasfræðingar
því fram, að hér sé ekki um raunverulegar tegundir að ræða, heldur
sé ættkvísl þessi hlutfallslega fáar hóptegundir, og sé hver hóptegund
aragrúi afbrigða eða smátegunda, sem óaðskiljanlega eru tengdar
laver annarri, en þó í mismunandi ríkum mæli. Hefur þetta verið
nefnt á erlendu máli clon, er þýðir grein.
Tegundarhugtakið er mjög teygjanlegt, og oft hefur orðið ágrein-
ingur um það meðal lærðra manna, hvað telja beri tegund og hvað
ekki. Við skulum taka okkur til og safna svo sem 20 eintökum af tún-
vorblómi (Draba rupestris), sitt á hverjum stað og í mismunandi lendi