Náttúrufræðingurinn - 1955, Síða 21

UM UNDAFlFLA
83
um, á Skútustöðum og að Baldursheimi við Eyjafjörð. Hvort hér
er um isaldartegund að ræða, er mjög vafasamt, en hún er
áreiðanlega gömul í hettunni.
6. Smáfífill (H. congenitum) vex um Austfirði og á Suðaustur-
landi, svo og á fáeinum stöðum norðanlands. Frumheimkynni
tegundarinnar hér á landi eru óefað Austfirðir. Bæði í Skand-
inavíu og í Færeyjum vaxa tegundir, sem henni eru mjög skyld-
ar og eiga þær sjálfsagt sameiginlegan uppruna. Fífill þessi er
óefað hingað kominn löngu fyrir landnámstíð.
7. Skallafífill (H. demissum) nær frá Álftafirði Au., suður og
vestur um, og allt norður til Reykholts í Borgarfirði. Ég hygg
fífil þenna kominn frá Bretlandseyjum, eða nánar tiltekið frá
Shetlandseyjum, alllöngu fyrir landnámstíð. Breytigjöm tegund,
er auðveldlega mótast af ytri kjörum.
8. Hvasstannafífi 11 (H.acidophorum). Vex á þó nokkrum stöð-
um og mikið í stað um Suður-, Suðaustur- og Vesturland. Af-
brigðaauðug tegund, er breytir mjög útliti eftir staðháttum. Ná-
skyld brezkum tegundum, og bendir útbreiðslustefna hennar til
þess, að hún sé þaðan upprunnin. Áreiðanlega eftirísaldartegund.
9. Blettafífill (H.stictophyllum) er útbreiddur frá Loðmundar-
firði, um Austfirði suður á bóginn til öræfa, svo og á fáeinum
stöðum SV-lands. Álít ég, að tegundin sé hingað komin um líkt
leyti og Vestmannafífillinn (sjá VIII. kafla).
X. Breytingar, er fram koma við ræktun.
Brezki undafíflafræðingurinn Pugsley og sænski undafíflafræðing-
urinn Dahlstedt gerðu allmikið að því að rækta hinar ýmsu tegundir
fíflanna við mismunandi jarðvegsskilyrði, svo að þeir ættu auðveld-
ara með að athuga þær breytingar, sem á þeim kynnu að verða og
einnig til þess að ganga vir skugga um, hvort kynblöndun ætti sér
stað á meðal tegunda af Archieracia. f ljós komu allmiklar modifika-
tionir eða ytri breytingar hjá sumum tegundunum, aðrar breyttust lít-
ið eða ekkert, nema hvað vaxtarþroska þeirra snerti. Þetta sýnir, að
fíflarnir eru sömu lögum háðir og þær jurtir, sem æxlast á eðlilegan
hátt, þeim lögum, að mótast mismikið af umhverfinu. En þrátt fyrir
kjaramótun sína, halda þeir vissum einkennum óskertum, eða því
sem nær, tegundareinkennunum. Ég hef þegar byrjað á að rækta
nokkrar íslenzkar tegundir og fengið sömu niðurstöður og aðrir. Sum-
ar tegundirnar hafa breytzt allverulega, aðrar ekkert. Breytingarnar