Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1968, Qupperneq 49

Náttúrufræðingurinn - 1968, Qupperneq 49
NÁTTÚ RUFRÆÐINGURINN 39 svo er, sem Elsa Vilmundardóttir hefur sagt mér, að Þjórsár- hraunið stærsta sé raunveridega tvci hraun. Útbreiðsla og rúmmál gosmalar. I eldfjallasögu sinni hefur Þorvaldur Thoroddsen einnig reynt að reikna út heildarmagn þeirra gosmalar (teira), sem myndaðist í Skaftáreldum. Niðurstaða hans er sú, að heildarmagnið sé 3 km3. Þessi tala er tilgreind í fjölmörgum ritgerðum og bókum um eld- fjallafræði. En ég fæ ekki betur séð en að hún muni vera alltof há. Skulu nú nokkur rcik færð íyrir þeirri staðhæfingu. Er ég tók að kanna öskulög í jarðvegssniðum á Heklusvæðinu fyrir nær 3 áratugum, bjóst ég við að finna þar öskulag frá Skaftáreldum, en það lag ber í öskutímatali mínu heitið L 1783, en þótt ég hafi mælt hundruð jarðvegssniða á þessum slóðum, hefi ég livergi rekizt á öskulag, er gæti verið úr því gosi, fyrr en kemur austur á Land- mannalaugasvæðið, en þar verður vart öskulags, sem líklega er úr þessu gosi. í jarðvegssniðum, sem ég hefi mælt í Skaftafellssýslum, er L 1783 að finna hér og þar í byggð allt frá Skaftártungu austur í Öræfi, en þar hefi ég í 2 sniðum í skóginum nærri Skaftafelli fundið öskulag, sem vart getur verið annað en L 1783, og Hákon Bjarna- son fann vott af sama lagi í barði 1 Bæjarstaðarskógi. A afréttum upp af byggðum Vestur-Skaftafellssýslu eru mælingar mínar enn fáar og öræfin vestan Langasjós eru að mestu berangur þar sem eng- um þykktarmælingum verður við komið. Er kemur inn fyrir Vatna- öldur á Tungnaáröræfum fer að bera á brúnum vikri í svörtum sandinum, og því meir sem innar dregur. Mest áberandi er hann á svæðinu frá Fossavötnum inn að jökulheimum. Kringum jökul- heima eru sumstaðar smáskaflar af þessum vikri og finna rná þar vikurmola upp í 1.5 sm að þvermáli en hálfs til eins sm Jrvermál er algengt. í kofarúst, sem að líkindum er útilegumannakofi og liggur undir hamri austan í Snjóöldufjallgarði rétt upp af Tungnaá (merkt með krossi suður af Litlasjó á 4. mynd) er allt að 70 sm þykkt lag af vikri og mátti þar í finna köggla allt að 5 sm í þvermál (Gísli Gestsson 1957, 1959). Auðsætt er af staðháttum, að meðalþykkt vikurlagsins á þessum slóðum hefur verið miklu minni en í kofa- rústunum, er liggja undir hömrum, sem vita móti landssuðri, Jr. e. beint gegn vikurhríðinni fyrstu daga Skaftárelda. Þó má ætla, að meðalþykktin hafi skipt tugum sm og grófleiki vikursins gefur til
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.