Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 120

Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 120
106 NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN skálans og syðra vatnsins (sjá kort). Melgras kom einnig í ljós ná- lægt fjörukálsplöntunum á norðausturströndinni. Á þeim sama stað stungu nokkrar plöntur af Honkenya peploides (L.) Ehrh., fjöru- arfa, upp kollinum (Einarsson 1967). Fjöruarfinn hafði ekki fundizt áður í Surtsey, livorki fræ né annað af honum. Það má telja nokkurn veginn fullvíst, að þessar þrjár tegundir, fjörukál, melgras og fjöruarfi, hafi borizt með sjó til Surtseyjar (Friðriksson 1966 og Einarsson 1967), enda hafa Jzær einmitt vaxið Jrar við hæsta sjávar- borð í fjörunni, og að þær hafi komið frá Heimaey þar sem þær vaxa allar (Baldur Johnsen 1939 og 1948). Allar þrjár tegundirnar eru líka dæmigerðar strandplöntur og fræ þeirra þola prýðilega seltu og dreifast mestmegnis með sjó. Sama máli gegnir um fjórðu tegundina, sem fannst í Surtsey s. 1. sumar, Mertensia maritima (L.) S. F. Gray, blálilju. Af henni fannst þó ekki nema eitt lítið eintak í nýja hrauninu á austur- strönd syðra vatnsins, og í september þegar ég var síðast á ferð í Surtsey, var ekki sjáanlegt nema eitt hlað af þessari bláliljuplöntu, sem stóð upp úr sandinum. Sumarið 1967 fundust líka mosar í Surtsey í fyrsta sinn. Fyrst fundust þeir í sandinum á norðvesturbakka nyrðra vatnsins, en 9. september mældi ég tvær mosabreiður, sem þar voru þá, og var sú stærri 70 cm í þvermál. Sama dag fann ég fjórar litlar mosabreið- ur í 60 m hæð yfir sjó nærri miðju eyjarinnar (sjá kort), eða langt frá þeim stöðum, sem plöntur höfðu áður fundizt í Surtsey og um 500 m frá ströndinni. Mosarnir uxu á þunnu sand- eða ösku- lagi, sem liggur á volgum jarðri hrauns Jiess sem rann úr litlu gíg- unum, sem mynduðust innan í gígbörmum gamla Surts. Bergþór I mynd. Loftmynd af Surtsey 13. júlí 1967. Allir vaxtarstaðir plantna eins og Jteir voru 11. sept. 1967 og getið er í greininni eru merktir á myndinni. Hvert stærri merkjanna (1—6) sýnir vaxtarstað einnar plöntu. 1: Elymus arenarius, melgras, 2: Festuca rubra, túnvingull, 3: Mertensia maritima, blálilja, 4: mosar, 5: Honkenya peploides, fjöruarfi, 6: Cakile edentula, fjörukál, 7: 21 planta af Honkenya peploides, fjöruarfa, sem vaxa dreift á dálitlu svæði. — Airophotograph of Surtsey July 13th 1967. All the plant localities mentioned in the paper as they ivere on September llth 1967 are marked on the photo- graph. Eacli of the bigger marks (1—6) shows the localily of one specimen, no. 4 shows moss clusters and no. 7 shows 21 specimens of Honkenya peploides, scattered over a small area. Landmælingar Islands (Icelandic Survey Department).
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.