Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1968, Síða 120

Náttúrufræðingurinn - 1968, Síða 120
106 NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN skálans og syðra vatnsins (sjá kort). Melgras kom einnig í ljós ná- lægt fjörukálsplöntunum á norðausturströndinni. Á þeim sama stað stungu nokkrar plöntur af Honkenya peploides (L.) Ehrh., fjöru- arfa, upp kollinum (Einarsson 1967). Fjöruarfinn hafði ekki fundizt áður í Surtsey, livorki fræ né annað af honum. Það má telja nokkurn veginn fullvíst, að þessar þrjár tegundir, fjörukál, melgras og fjöruarfi, hafi borizt með sjó til Surtseyjar (Friðriksson 1966 og Einarsson 1967), enda hafa Jzær einmitt vaxið Jrar við hæsta sjávar- borð í fjörunni, og að þær hafi komið frá Heimaey þar sem þær vaxa allar (Baldur Johnsen 1939 og 1948). Allar þrjár tegundirnar eru líka dæmigerðar strandplöntur og fræ þeirra þola prýðilega seltu og dreifast mestmegnis með sjó. Sama máli gegnir um fjórðu tegundina, sem fannst í Surtsey s. 1. sumar, Mertensia maritima (L.) S. F. Gray, blálilju. Af henni fannst þó ekki nema eitt lítið eintak í nýja hrauninu á austur- strönd syðra vatnsins, og í september þegar ég var síðast á ferð í Surtsey, var ekki sjáanlegt nema eitt hlað af þessari bláliljuplöntu, sem stóð upp úr sandinum. Sumarið 1967 fundust líka mosar í Surtsey í fyrsta sinn. Fyrst fundust þeir í sandinum á norðvesturbakka nyrðra vatnsins, en 9. september mældi ég tvær mosabreiður, sem þar voru þá, og var sú stærri 70 cm í þvermál. Sama dag fann ég fjórar litlar mosabreið- ur í 60 m hæð yfir sjó nærri miðju eyjarinnar (sjá kort), eða langt frá þeim stöðum, sem plöntur höfðu áður fundizt í Surtsey og um 500 m frá ströndinni. Mosarnir uxu á þunnu sand- eða ösku- lagi, sem liggur á volgum jarðri hrauns Jiess sem rann úr litlu gíg- unum, sem mynduðust innan í gígbörmum gamla Surts. Bergþór I mynd. Loftmynd af Surtsey 13. júlí 1967. Allir vaxtarstaðir plantna eins og Jteir voru 11. sept. 1967 og getið er í greininni eru merktir á myndinni. Hvert stærri merkjanna (1—6) sýnir vaxtarstað einnar plöntu. 1: Elymus arenarius, melgras, 2: Festuca rubra, túnvingull, 3: Mertensia maritima, blálilja, 4: mosar, 5: Honkenya peploides, fjöruarfi, 6: Cakile edentula, fjörukál, 7: 21 planta af Honkenya peploides, fjöruarfa, sem vaxa dreift á dálitlu svæði. — Airophotograph of Surtsey July 13th 1967. All the plant localities mentioned in the paper as they ivere on September llth 1967 are marked on the photo- graph. Eacli of the bigger marks (1—6) shows the localily of one specimen, no. 4 shows moss clusters and no. 7 shows 21 specimens of Honkenya peploides, scattered over a small area. Landmælingar Islands (Icelandic Survey Department).
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.