Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 122

Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 122
108 NÁTTÚ RUFRÆÐINGURINN Jóhannsson hefur ákvarðað þessa niosa fyrir mig og eru nöfnin birt hér með hans leyfi. Tegundirnar reyndust tvær, Funaria hygomelrica Hedw. og Bryurh árgenteum Hedw. Báðar þessar teg- undir eru algengar hér á landi, m. a. í Heimaey, og mosarnir sem vaxa á norðurströnd Surtseyjar tilheyra annarri tegundinni (upp- lýsingar frá Bergþóri Jóhannssyni). Báðar tegundirnar vaxa mjög víða kringum mannabústaði og berast oft með mönnum milli staða. Þar sem fundarstaður mosanna inni á miðri Surtsey er ein- mitt meðfram þeirri leið, sem oftast er gengin upp að gígunum, er mjög sennilegt, að mosarnir hafi ljorizt þangað með mönnum, þrátt fyrir allar varúðarráðstafanir. Varla hafa þeir borizt þangað með sjó og ólíklegt er, að fuglar hafi borið þá þarna inn á hraun- ið, sem enn rýkur úr. Vindi er varla til að dreifa þarna, þar sem lull langt er til Heimaeyjar eða um 18 km. Þá er varla um annan möguleika að ræða en flutning með mönnum. Mosinn á ströndinni gæti hafa borizt þangað með sjó, en fullt eins sennilegt er, að hann hafi líka borizt með mönnum, því mannaferðir um eyna eru einna mestar þarna á ströndinni, m. a. er lent þar á bátum. Hinn 9. september fann Sigurður Hallsson smáplöntu í sand- inum við hæsta sjávarborð á suðausturströnd Surtseyjar, og er það í fyrsta sinn sem nokkur planta finnst vaxa þar. Samkvæmt beiðni Sigurðar athugaði ég þessa plöntu næsta dag og reyndist hér vera um fjöruarfa, lloukenya peploides (L) Ehrh., að ræða. Dagana 9,—12. september s. I. dvaldist ég í Surtsey og athugaði allar þær æðri plöntur, sem þá uxu þar og ég gat fundið. En marg- ir plöntueinstaklingar, sem vaxið hafa í Surtsey, hafa átt þar skamma ævi, því rætur þeirra ná oft ekki nema lélegri lestu í lausum sand- inum, sem þar að auki fýkur fram og aftur ef nokkuð vindar að ráði og hefur þannig marga plöntuna kaffært. Eg sá brátt, að lítil grasplanta á norðausturströndinni, sem ég hugði íyrst vera melgras, var að ýmsu leyti frábrugðin þeirri tegund. Við nánari athugun þarna á staðnnm virtist blaðfóturinn, slíðrið og síðurhimnan líkj- ast meira Festuca rubra I,., túnvingli, og smásjárathuganir á þver- skurði á blöðum af þessari plöntu staðlestu síðan þessa ákvörðun (Einarsson, 1967). Hér er því um fimmtu tegund blómplantna að ræða sem nær að festa rætur í Surtsey. Túnvingull er mjög al- gengur í Vestmannaeyjum, bæði á Heimaey og í úteyjum (Frið- riksson og Johnsen 1967), og vex t. d. í Súlnaskeri, sem er aðeins í
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.