Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1972, Page 41

Náttúrufræðingurinn - 1972, Page 41
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 29 t. d. að Rauðnúpar á Sléttu séu dyngja, en upptök megingrágrýtis- hraunanna á Sléttu er mér a. m. k. ekki kunnugt um. Grágrýtishraun frá niítíma. Guðmundur G. Bárðarson (1929a, 1929b) mun fyrstur manna hafa veitt því eftirtekt að hraun á utanverðu Reykjanesi eru grá- grýtishraun. Þessi hraun eru runnin eftir síðustu ísöld. Eldstöðin sjálf er því mjög greinileg. Á utanverðu Reykjanesi er Sandfellshæð mesta dyngjan. Ná hraun frá henni niður að Ósum, suður að sjó vestan við Grindavík, austur að Seltjörn sunnan við Vogastapa og vestur í sjó við Stóru Sandvík. Langhóll og Berghóll eru einnig dyngjur og verða hraun þessara þriggja ekki þekkt sundur. Þætti mér ekki ólíklegt að um væri að ræða tilfærslu á gosstöð, en öll væru hraunin meira eða minna l)eint af sömu rót. Mörkin milli hrauna frá Berghól og Langhól má greina nokkurn veginn á vissum svæðum, en mörkin milli Lang- hóls og Sandfellshæðar hefur mér ekki tekist að greina með nokk- urri vissu. Ekki hafa allar dyngjurnar á Reykjanesskaga gosið hraun- um, sem hægt er að kalla grágrýti, en jrær stærstu þeirra hafa gert það. Tafla II hér á eftir sýnir samansetningu hraunanna úr nokkr- um þeirra. TAFLA II 1 2 3 4 5 Meðaltal Plagioklas % ....... 44,36 48,25 47,14 45,26 49,93* 46,38 Pyroxen % ............ 43,17 31,19 42,04 35,65 29,25 36,28 Ólívín % .............. 6,65 14,33 5,02 11,55 12,57 9,98 Málmur % .............. 5,80 6,42 5,80 7,54 8,24 6,76 Taldir punktar...... 586 545 555 676 813 Þunnsneið nr............ 306 355 1677 734 934 *) Plagioklasdílar 8,24%. Sýnin eru frá eftirtöldum stöðum: 1) Langhóll Reykjanesi, 2) Sandfellshæð, 3) Hvaleyrarhraun, 4) Strandarhraun í Hrafnagjá á Vatnsleysuströnd, 5) Heiðin há suð- vestur af Bláfjöllum.

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.