Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1972, Page 8

Náttúrufræðingurinn - 1972, Page 8
86 N ÁT T Ú RU F RÆÐINGURINN SKYRINGAR LEGEND Grór glersalli Fresh granu/atedg/ass Grœnn glersalli Green altered granutated g/ass Grdr biksteinn Gray pitchstone of /oöe interior Ðiksteinstaumar og klessu Pitchstone bands and /umps Svartur biksteinn B/ack pitchstone of /obe margins —r— 10 H = L 2. mynd. Útlitsteikning af glersalla og biksteinseitlum nyrzt í Bláhnúksmynd- uninni. Klettaveggur yzt í Grænagili. — Glass matrix and pitchstone lobes within the Bláhnúkur subglacial rhyolite extrusion. Tlie pitchslone margins partly disintegrate and scale off from the surface of the lobes. Where thickest the pitchstone lobes show columner jointing and the rock attains a lighter colour due lo higher degree of crystallization. sóknastofnun Iðnaðarins til að kynnast eiginleikum glersallans, og voru niðurstöður svo neikvæðar, að vinnsla kemur naumast til greina. Það sem gerir perlustein verðmætan, er sá eiginleiki lians að þenjast út og mynda froðu við snögga hitun upp í 800—1000° C. Þenslueiginleikinn byggist á því, að perlusteinninn inniheldur 4—5% af vatni, sem breytist í gufu við hitunina, þannig að glerið verður að smáblöðróttu frauði. Niðurstaða af rannsókn á samsetn- ingu og eiginleikum glersalla úr Bláhnúki er sýnd í töflu 2. Þar er tekinn með glersalli úr Illagili, sem lýst er síðar í greininni og til samanburðar góður perlusteinn úr Loðmundarfirði. Eins og fram kemur í töflunni stenzt glersallinn í Bláhnúki og Illagili engan veginn samanburð við perlustein úr Loðmundarfirði. Verulegur munur á vatnsinnihaldi glersins frá þessum stöðum skýrir misjafna þenslueiginleika þess. Einnig er kísilsýruinnihald í Bláhnúksglerinu mun lægra en í Prestahnúki, en það kann að ráða nokkru um, hversu mikið vatn hélzt uppleyst í glerinu, Jregar það storknaði. Græni glersallinn hefur líklega fengið sitt háa vatnsinni- hald með vatnsupptöku, eftir að glerið var storknað, hugsanlega vegna hitaáhrifa. Slík vatnsupptaka er sama eðlis og Jregar biksteinn verður til úr hrafntinnu.

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.