Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1974, Qupperneq 67

Náttúrufræðingurinn - 1974, Qupperneq 67
N ÁTTÚ RU F RÆÐINGURINN 61 húsar frá hlíðinni og hvílir á jöknlrnðningi, sem þó þarf ekki að vera T-lag Sigurðar Þórarinssonar. Suður frá Réttarbjargi finnst ekki snefill af þessu hrauni, fyrr en á gljúfrabrúnunum vestan við Randarhóla, utan smástapa á eyri miðja vega. Randarhólar og fleira Um 2 km neðan við Dettifoss liggur gossprunga yfir gljúfrin, NNA—SSV. Eldvörpin á vestri gljúfurbarminum hafa ekki heildar- nafn, en Sveinar heita sunnar og svo Rauðuborgir enn sunnar. Austan gljúfra eru Randarhólar næstir, en alls nær þessi sprunga langt sunnan af Mývatnsöræfum og norður á Axarfjarðarheiði, ef gígaröðin þar nyrðra er talin með, alls 60—70 km. Gossprungan er í miklu sprungu- og misgengisbelti, svo sem sjá má hér allt í kring. Hér koma við sögu 6—7 gígvörp sunnan við Hafragil — sem er þvergil Jökulsár og trúlega forn farvegur hennar — og svo Randar- hólar. Að vestan ná gígarnir alveg fram á brún og á austurbarminum er Háanibban fremst, þverskorin, og er j^ar niður undan kunnur þverskurður af eldrás (Sigurður Þórarinsson, 1959). Um 400 m löng sprengigjá er til NNA frá þessum þverskorna gíg í myndar- legan gjallhól, Syðsta-Randarhól (376 m), og um einum kílómetra norðar eru 3—4 kjaftvíðir gjall- og klepragígar, Mið-Randarhólar. Ystu-Randarhólar er svo um tveggja kílómetra löng röð af klepra- stútum, sem enda í Rauðhólum (410 m), en þeir eru eitt stæðilegt eldvarp, þrátt fyrir naluið, um 70 m hátt yfir jafnsléttu og mikið um rætur. Um 2 km norðar er Kvensöðull, fagursköpuð eldborg, og heldur sprungan áfram þar norður úr með hraunstraumum lrá mörgum gígum. Uöng og mjó dalsig, oft margklofin, fylgja yfirleitt gígaröðunum. Randarhólar standa á jökulsorfnum grágrýtisklöppum og hefur eldurinn sprengt sér leið upp úr heilli klöppinni, enda er töluvert af hvössum grágrýtissteinum í gjallinu. Hraun hefnr runnið um tröð til NA frá Rauðhólum, og líklega eitthvað frá Kvensöðli, um 6 km veg vestur að Sauðafellshálsi, en ekki komist niður í Jökuláár- gljúfur. Smáspýjur eru í holtunum frá kleprastömpunum, en það eru kjaftvíðar, veggbrattar smáborgir, hlaðnar upp úr kleprum og
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.