Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1974, Qupperneq 101

Náttúrufræðingurinn - 1974, Qupperneq 101
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 95 Flosi Björnsson: Gosmenjar upp af Sandfellsfjalli Það mun hafa verið laust eftir 1960, eða um 1962, að kunnugt varð um gjallhryggi upp frá Sandfellsfjalli, sem þá voru að koma undan jökli. Gætu þó ef til vill liafa sézt eitthvað fyrr, þó ekki sé um það vitað. Af lýsingu á gosi Öræfajökuls 1727 og hlaupinu, er því var sam- fara, virðist ljóst, að gosið hefur verið í sambandi við sprungu, eða sprungur, neðan við hájökulinn (að minnsta kosti að mestu), og einhvers staðar í námunda við Sandfellsfjall. Að gosinu loknu fór Jón Þorláksson, sóknarprestur að Sandfelli (búsettur að Hofi), í rannsóknarför að sprungunni, — sbr. skýrslu hans í Ferðabók Olavíusar, — en lýsir henni lítið sem ekki, og getur þess raunar ekki, livar hún var; hefur eflaust álitið það alkunnugt, og auðséð hverjum, sem liti Öræfajökul úr þeirri átt. Síðar helur þó sprungan vitaskuld hulizt jökli, og sáust hennar síðan engar menjar eða ummerkja við hana, fram undir síðastliðinn áratug. Ekki getur leikið vafi á því, að gjallhryggir þessir, sem höfðu verið að koma undan jökli síðustu árin, eru í sambandi við eldstöðv- arnar frá 1727. Verður þeirn þó ekki lýst hér að neinu ráði, með því 1 íka að ég hef ekki litið yfir þetta svæði nerna aðeins í svip. Var það 1965, síðast í ágústmánuði; snjór var þá óvenju lítill til fjalla. Gjallhryggir þessir ná alveg niður undir Sandfellsfjall eða jökul- ruðninginn við brún þess, þar sem það nær lengst upp í jökulinn, örlítið þó vestan við efstu öxl þess. Jökulaldan sjálf er sýnilega eldri en frá 1727, því að hún er þverskorin af gjalli, sem auðsjáanlega hefur komið úr áðurnefndri sprungu eða sprungukerfi, sem liggur þvert á ölduna. Nokkrar gosmenjar sjást einnig efst á Sandfells- íjalli, einkum rauðir gjallhaugar, en hinar eiginlegu gosstöðvar eru þó uppi í jöklinum, sem gjallhryggirnir bera vott um. Munu þeir ná þó nokkur hundruð metra upp eftir jöklinum, þeir sem sýni- legir voru að þessu sinni. Stefnan gæti ég haldið að væri 20—30 gráður til austurs, þó aðeins ágizkun.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.