Náttúrufræðingurinn - 1977, Page 11

Dr. Gunnar Jónsson:
Lúsífer (Himantolophus gwnlandicusj
veiðist við Vestmannaeyjar
Föstudaginn 14. janúar 1977 veiddi
vb. Dalarafn VE 508 fiskinn lúsífer,
Himantolophus grtþnlandicus, Rein-
hardt 1837, í þorskanet sem lágu á
180 faðma (330 m) dýpi í Háfadjúpi
um 15 sjómílur suðaustur af Bjarnar-
eyju. Lúsíferinn sem mældist 34 cm
langur var lifandi þegar hann veidd-
ist og tókst að koma honum lifandi í
land og setja í búr í Náttúrugripa-
safni Vestmannaeyja þar sem Friðrik
jesson forstöðumaður safnsins tók að
sér að annast hann. Lúsíferinn lifði í
6 sólarltringa eða fram á fimmtudag
20. janúar en þann dag fóru tveir
fiskifræðingar að rannsaka hann. Ýms-
ir höfðu virt lúsíferinn fyrir sér lif-
andi þ. á m. Friðrik forstöðumaður
safnsins í Eyjum o. fl. Var tekin kvik-
mynd af lúsífernum á rjátli um búr
sitt og sást hann m. a. þreifa fyrir sér
með þreifiöngum sínum á höfðinu og
leita að æti. Var honum gefin loðna
að éta og tók hann hraustlega til mat-
ar síns. Hafði hann allgóða matarlyst
allt fram undir andlátið. Ekki er
annars mikið vitað um mataræði full-
vaxinna fiska af þessari tegund. 1
lúsífer sem veiddist á Selvogsbanka
árið 1925 fannst einn spærlingur.
Sennilega étur lúsífer allt sem að
kjafti kemur og hann ræður sæmilega
við, einnig fiska stærri en hann er
sjálfur því að maginn er útþenjan-
legur.
Þetta er líklega í fyrsta skipti sem
tekst að ná lúsífer lifandi og halda í
búri en í júlímánuði 1969 veiddist 80
cm langur sædjöfull sem er skyldur
lúsífer og djúpfiskur einsog hann á
30—40 faðma (55—73 m) dýpi. Var
hann settur í búr í Sædýrasafninu í
Hafnarfirði og tórði þar í nokkra
daga án þess þó að vera sérlega líf-
legur. Er það í rauninni furðulegt að
lúsíferinn skyldi lifa svona lengi þar
sem öruggt rná telja að hann hafi ver-
ið eitthvað skaddaður innvortis eftir
ferðina úr hafdjúpunum upp á of
grunnt vatn fyrir hann til að lifa í.
Sennilega hefur hann borist hægt með
straumum upp úr neðri lögum sjávai'
og verið nýkominn í netin eða lent í
þeirn þegar verið var að draga þau
því hann var ósærður útvortis þegar
hann veiddist.
Lúsífer telst til ættbálks kjafta-
gelgna (Pediculati eða Lophiiformes)
Náttúrufræðingurinn, 46 (3), 1976
121