Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1977, Page 33

Náttúrufræðingurinn - 1977, Page 33
gróður Kerlingarfjalla að mörgu leyti sérstæður, en sú háslétta er um 700 m yfir sjó. Fyrst er það gullbráin, sem slær á mýrar og hálfdeigjur yndislega bleikgulum roða. Þá vex þar trölla- stakkur. Hvergi lief ég séð liann ráða svo lögum og lofum sem í Kerlingar- fjöllum, þ. e. a. s. á móbergsfjöllum og móaflesjum undir þeim. Fjalla- sveifgras og lambagras, bæði ímynd þrautseigju og þolgæðis, vaxa á víð og dreif um mela og hrjóstur, en hvergi mynda þau samfelldar gróður- breiður. Geldingahnappur vex og víða, en strjált. Þá er að nefna blóð- bergið, sem að vísu er engin einkenn- isplanta Kerlingarfjalla, því að það vex svo víða og litar börð og mela blárauð á stóruni svæðum. Svo að dæmi séu nefnd, þá uxu stinnastör og kornsúra, ásamt ax- hæru, snarrótarpunti, vallarsveifgiasi, brjóstagrasi, einstaka svæflu og gull- muru uppi undir tindurn Árskarðs- fjalls. Þar var og þúfusteinbrjótur, kornsúra og fjallasmári neðarlegar í hlíðum fjallsins, en melskriðnablónr og ólafssúra ofar. Svipuðu rnáli gegndi um fjallið Keis, en þar uxu auk jaess músareyra, grávíðir, snæsteinbrjótur og laukasteinbrjótur, án þess þó að mynda samfelldan gróður neins stað- ar. f skriðum og of'an við fannir var víða vetrarblóm, blómgað um miðjan júlí 1963. í Innra-Árskarði og nágrenni þcss var samfelldur gróður ýmissa tegunda af grasaætt. Þar má og finna ýmsar plöntur af heldri stétttum jurtaríkis- ins, svo sem blágresi, klukkublóm, fjandafælu, ýmsa steinbrjóta, að ógleymdum tröllastakki, sem vex afar víða, eins og áður er sagt. Einhneppu- fláka fann ég við Grænutjörn í 11— 1200 m hæð, en laukasteinbrjót og músareyra uppi undir tindi Kerling- arskyggnis 17. júlí 1963, og af frekar sjaldgæfum plöntum má nefna hið undurfagra dýragras í Árskarðsgljúfri. En fegursta planta Kerlingarfjalla er eyrarrós. Hún er mjög útbreidd jtar, vex á víð og dreif, þó ekki á liæstu fjöllum, en mest í nánd við ár og lækjafarvegi. Annars eru aðalein- kenni gi'óðursins í fjöllunum þau, að liann er staðbundinn: Plöntur skipa sér í gróðurfélög, jtar sem ein tegund eða mjög fáar eru ráðandi á liverjum stað. Athyglisvert jrótti mér, hve lengi jiær stóðu í blóma, mörgum vikum lengur en niðri á láglendi. En jjær blómguðust þá líka Jteim mun síðar. Yfirleitt fundust mér litir blóma miklu hreinni og fegurri í Kerlingar- fjöllum en niðri í byggð, eða ég var hrifgjarnari jtar efra, nema hvoru tveggja hafi verið til að dreifa. Plönt- urnar standa J)ar strjálla, en eru jtví meiri gleðigjafar. Þær skína skærar, ef svo má segja, heyja harðari baráttu fyrir lífi sínu og limum, fórna öllu fyrir J)að og Jrá. Tilveran verður hreinni og háleitari en hér neðra. Virðist Jrví sannast á Jtessum fjalla- gróðri J>að, sem Steingrfmur Thor- steinsson kvað um Snæfellsjökul, eins og hann kom skáldinu fyrir sjónir í æsku: „Ljóst var út að líta, ljómaði fagurt oft Snæfell hrími hvíta við heiðblátt sumarloft; Skein Jtar mjöllin hnjúkum hæst; „allt er hreinast", hugði eg J)á, sem himninum er næst." 143

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.