Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1991, Page 66

Náttúrufræðingurinn - 1991, Page 66
B 2. mynd. Love-bylgjur (A) og Rayleigh-bylgjur (B). Ground motion in surface waves, Love waves (A) and Rayleigh waves (B). YFIRBORÐSBYLGJUR P- og S-bylgjur berast lljótustu leið gegnum efnið og geta borist um allt það rúm sem efnið fyllir. Þær eru því stundum kallaðar rúmbylgjur. Nokk- uð sérstakar aðstæður skapast þar sem rúmið afmarkast af yfirborði, sem set- ur áframhaldandi bylgjuhreyfingu skorður. Þegar rúmbylgjur skella á slíku yfirborði endurkastast þær og geta breyst úr einni gerð í aðra. Við sérstakar aðstæður verða til bylgjur sem ferðast eftir yfirborðinu og hafa sérstaka eiginleika. Þær kallast yfir- borðsbylgjur til aðgreiningar frá rúm- bylgjunum. Útslag þeirra er mest við yfirborðið eða nálægt því, og deyr út með dýpi. Dýpi bylgjunnar ræðst að verulegu leyti af bylgjulengdinni. Því lengri sem bylgjan er, því dýpra gætir bylgjuhreyfingarinnar. Tveir megin- flokkar yfirborðsbylgna eru kenndir við eðlisfræðingana sem fyrstir bentu á tilvist þeirra, Rayleigh og Love. Rayleigh-bylgjur verða til við sam- spil P- og SV-bylgna við yfirborðið. Hreyfingar efnisagna fylgja spor- baugsferlum eins og sýnt er á 2. mynd. Allar hreyfingar eru í lóðrétt- um fleti sem innifelur útbreiðslustefn- una. Oftast er hreyfingin með bak- snúningi eins og myndin sýnir, þ.e. í bylgju sem fer til hægri hreyfist efnis- ögnin rangsælis. Þetta má nota til að ákvarða útbreiðslustefnu bylgjunnar með mælingum. 60

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.