Samvinnan - 01.10.1957, Page 6

að atliuga um inngöngu félagsins í Sam-
bandið — og að sambandsstjórn útveg-
aði þeim kaupfélagsstjóra.
Það fyrsta, sem hið unga félag gerir, er
að útvega sér vörur, sem það fær 20. ág.
þá um sumarið, — og húsnæði til starf-
semi sinnar. Vörurnar komu áður en
nokkurt verzlunarhúsnæði var fengið,
— en til bráðabirgða fengust hin svo-
nefndu Thorbergshús (sem nú eru ekki
lengur til). Þar var pöntunarvara félags-
manna geymd, þangað til félagsmenn
gátu sjálfir tekið hana.
Brátt rætist úr með liúsnæði fyrir fé-
lagið. — Strax á næsta ári tókst stjórn
félagsins að festa kaup á — með aðstoð
SIS — húseign hins sálaða verzlunarfé-
lags Tangs & Riis — og hóf þar verzlun
sína og verzlar þar enn. — Aður en
kaup tókust á húseign þessari. hafði fé-
lagsstjóminni tekizt að fá á leigu hið
svokallaða Sæmundarhús — það hús,
sem Ben. S. Benediktsson kaupmaður
keypti síðar og hefur rekið þar verzlun
hartnær aldarfjórðung. — En aldrei kom
þó til að kaupfélagið verzlaði þar neitt.
Nú var fyrstu erfiðleikunum rutt úr
vegi — vörur fengnar og húsnæði — og
þá var að snúa sér að því að fá kaupfé-
lagsstjóra.
Fyrstu vörusendinguna í ágúst 1932
höfðu þeir Þórarinn Pétursson og Þor-
steinn Þorsteinsson verðlagt og afhent
félagsmönnum.
Fyrsti kaupfélagsstjórinn er Sigurður
Símonarson, sem tekur við störfum í fe-
brúarbyrjun 1933 og er kaupfélagsstjóri
til dauðadags, en hann andast um rnitt
ár 1935.
Fyrsti starfsmaður félagsins varð hinn
ungi samvinnuskólamaður Þórarinn Pét-
ursson, sem mest hafði beitt sér fvrir
stofnun félagsins, — og nokkru síðar
bætist Sigurður Snædal í starfsliðið.
Sigurðar Símonarsonar, hins fyrsta
kaupfélagsstjóra, naut því miður ekki
lengi við. Hann hverfur frá kaupfélag-
inu í byrjun maí 1935 — sökum veik-
inda, og átti ekki afturkvæmt. — Það
sumar veittu félaginu forstöðu Þórarinn
Pétursson og Sigmundur Símonarson,
bróðir Sigurðar kaupfélagsstjóra.
I nóv. 1935 er ráðinn nýr kaupfélags-
stjóri að tilhlutan SÍS — en félagið hafði
formlega gengið í SIS árið áður. Þetta
var ungur maður, Trausti Árnason. —
Hann er aðeins rúmlega hálft annað ár
eða fram í júní 1937, en þá verður Sig-
Teitur Þorleifsson, kennari,
höfundur greinarinnar.
mundur Símonarson kaupfélagsstjóri frá
1. júlí það ár og til júníloka 1952, að nú-
verandi kaupfélagsstjóri, Matthías Pét-
ursson, tekur við.
Eins og fyrr getur varð Þorvarður Þor-
varðsson í Skuld fyrsti formaður kaup-
félagsins. Aðrir, sem gegnt hafa for-
mannsstöðu í félaginu eru þessir: Ágúst
Þórarinsson, Björgvin Alexandersson,
Ilannes Pétursson, Guðlaugur Sigurðs-
son, Friðþjófur Guðmundsson, Snæbjörn
Þorláksson, Guðmundur Einarsson,
Tryggvi Edvardsson og Arsæll Jónsson,
bóndi á Sveinsstöðum, sem er núver-
andi formaður, en aðrir í stjórn með
honum eru: Sumarliði Andrésson. vara-
formaður, Gísli Ketilsson. ritari og með-
stjórnendur þeir Tryggvi Edvardsson og
Þorvarður Eggertsson.
Ymsir þeir, sem við sjáum í fylkingar-
brjósti fyrstu árin — brautryðjendaárin
— eru nú horfnir á braut. — Sumir yfir
landamærin miklu — aðrir skemmra. Því
er heldur ekki að leyna, að ýmsar fé-
lagslegar veilur, mistök, og vonbrigði og
ósigrar — fjarlægði marga góða menn
frá félaginu — vonglaða menn, sem sáu
vonir sínar um þetta óskabarn sitt renna
út í sandinn.
Stöðugur rekstrarfjárskortur, samhliða
mjög þröngu verzlunarsvæði, algjör ein-
angrun kauptúnsins við samgöngukerfi
nærsveita, — hefur dregið úr vexti fé-
lagsins — til stórtjóns fyirr allan al-
menning hér — og samvinnustefnuna í
heild. — Það, að félagið skuli ekki enn
þá hafa getað byggt sitt eigið verzlun-
arhús, sem fullnœgði kröfum tímans, en
verður að notast við sama timburhjaU-
inn frá dögum danskrar selstöðuverzlun-
ar, og það hóf verzlun í fyrir 25 árum
— talar sínu máli, — máli, sem Sam-
band ísl. samvinnufélaga þarf vissulega
að hlusta eftir og — skilja. —
Stjórnendur Kaupfélags Hellissands
og framkvæmdastjórar — liðins aldar-
fjórðungs, hafa þrátt fyrir allskonar mis-
tök og skilningsskort ýmsra, barizt
hetjulegri baráttu til að bæta kjör al-
mennings í þessu kauptúni — með
bættri verzlun, — þjónustu við fólkið —
og fjárframlögum til ýmissa menningar-
mála og framkvæmda, sem verða mættu
til þess að halda uppi og auka atvinnu
fvrir vinnandi fólk, þótt allt það hafi, af
skiljanlegum ástæðum, orðið minna í
sniðum en óskandi hefði verið.
Kaupfélagið fór snemma út í fiskkaup
— og greiddi stundum hærra verð fyrir
(Frh. á bls. 35)
6 SAMVINNAN