Samvinnan - 01.10.1957, Blaðsíða 7

Hitler og Icarus —
Innrásin á Island
Þegar lítill flugbátur úr enska flotan-
um sveimaði yfir Reykjavík árla morg-
uns 10. maí 1940, og landgönguliðar
Georgs konungs VI. sigldu inn á Reykja-
víkurhöfn og stigu á land; þegar nýbak-
aður forsætisráðherra suður í Lundún-
um. Winston Churchill að nafni, lýsti
vfir á þingi, að „engum þýzkum her-
manni yrði leyft að stíga á land á Is-
landi órefsað“ — urðu þáttaskil í sögu
Islendinga. Líf þjóðarinnar hefur ekki
verið hið sama sem fyrr síðan þennan
dag — og verður líklega aldrei.
Frá þessum degi til loka heimsstyrjald-
arinnar, og með öðrum hætti eftir lok
stríðsins, gerðist viðburðarík saga á Is-
landi. Ilún var á margan hátt tvíþætt.
Annars vegar var saga þjóðarinnar
sjálfrar, líf hennar, atvinna, stjórnmál,
þjóðlíf. listir. Hins vegar var saga, sem
landsmenn vissu aðeins lítið um, sagan
af þætti Islands í heimsstyrjöldinni
miklu, sagan af því sem fyrir stríðsmenn
bar á íslenzkri grundu. Um hina fyrri
sögu eiga íslendingar sjálfir öll gögn
og hafa verið gerð myndarleg átök til
að safna þeim gögnum og gefa út. Hins
vegar vita íslendingar enn lítið um hina
seinni sögu og hafa af söguþjóð að vera
gert furðulega litlar tilraunir til að afla
sér gagna um hana. Þó snertir þessi saga
þjóðina verulega, og hefur ekki sögu-
þjóð áhuga á annarlegum viðburðum,
sem gerast í landi hennar?
Ætluðu Þjóðverjar raunverulega að
gera innrás í ísland? Höfðu þeir við-
búnað til slíkrar innrásar? Voru Bretar
viðbúnir að verja landið, ef á það hefði
verið ráðizt? Hver var raunveruleg þýð-
ing íslands fyrir styrjaldaraðila? Hvaða
hlutverki gegndi Island í orrustunni um
Atlantshaf?
Þannig mætti lengi spyrja, og vissu-
lega hljóta sagnfræðingar framtíðarinn-
ar að vilja vita svör við þessum spurn-
ingum.
Enda þótt ekki sé vitað um skipulega
leit að gögnum, sem Island varða, er
vitað að mikill fjöldi slíkra heimilda er
til í skjalasöfnum Þjóðverja, Breta
og Bandaríkjamanna, og margt þeirra
gagna er þegar hægt að fá. Það er einnig
Hitler leikur á als oddi. Myndin tekin er sigrar hans voru sem mestir og árásin á ísland var
ákveðin.
Ijóst, að menn sem glöggt vita um þessa
hluti eru í öllum löndunum þrem, og
hugsanlega fleirum, en falla brátt fyrir
tímans tönn hver af öðrum.
BLAÐSÍÐA 39.
Nýlega er komin út í Englandi bók
um innrás þá, sem Þjóðverjar aldrei
gerðu í Bretlandsevjar, mikið verk, fróð-
legt og læsilegt. Þar er að finna — á bls.
39 — nokkur orð, sem staðfesta það, að
Þjóðverjar ætluðu sér einnig að gera
innrás í tsland og höfðu viðbúnað í þeim
ásetningi. Þar segir frá því, að Hitler
hafi verið tregur til að taka ákvörðun
um innrásina í England og hafi lengi
gert sér vonir um, að Bretar gæfust upp
eða semdu frið án þess að til innrásar
kæmi. Þótti herforingjum hans þetta
óraunhæfur þenkimáti og hvöttu hann
til að hefjast handa. Og 20. júní, 1940
(fjörutíu dögum eftir landgöngu Breta
í Reykjavík), segir Raeder aðmíráll í
dagbókum sínum frá samtali við Ilitler.
þar sem foringinn hafði ekkert uin inn-
Daedalus undirbýr flugið ásamt hinum ógcefu-
sama syni sinum.
rásarundirbúning í England að segja.
,.t stað þess talaði hann um fyrirætl-
anir um að fá Gyðingum land á Mada-
gaskar, og hlustaði á Raeder, sem kvart-
aði um ókurteislegt skeyti frá Göring og
útskýrði hversu óraunhœf vœri áœtlun
um innrás í Island, sem Hitler hafði
fyrirskipað að undirbúin skyldi. Til þess-
arar hernaðaraðgerðar, sem hafði hlotið
liið óheiUavœnlega dulnefni „Icarus“,
SAMVINNAN 7