Samvinnan - 01.12.1958, Blaðsíða 23

PPREISNIN Á SKELINNI
Smásaga eftir Snorra Sigfússon, námsstjóra
Séra Jón er að austan.
Hann réðist til Þarafjarðar eitt liaust-
ið, þegar bæði vantaði þangað prest og
kennara. Hvorutveggja gat hann annað.
En fáir vissu þó, að sjórinn og veiðin
heillaði hann umfram flest annað, þótt
hann kynni ekki við að hafa orð á því.
Og víst er um það, að fátt virðist
skemmtilegra og skringilegra í endur-
minningunni um liðna daga en sjóferða-
sögur hans, þótt ekki séu þær umfangs-
miklar eða í stóru broti. En það er hon-
um óblandin ánægja að rifja upp sumar
þeirra.
Séra Jón er fyrir löngu fluttur frá
Þarafirði, en hefur jafnan gaman af að
spjalla um veru sína þar. Og hér á dög-
unum liittumst við og sátum saman eina
kvöldstund. Barst þá talið fljótlega að
veru hans í Þarafirði og bar margt á
góma.
„Þú gætir sjálfsagt sagt mér eina sjó-
ferðasögu þaðan, sem þú varst sjálfur
þátttakandi í,“ segi ég, bæði í gamni og
alvöru, því að ég hafði heyrt, að hann
liefði gaman af slíku.
„Jú, það gæti ég nú kannski, en það
er nú svo sem ekki víst, að þú hefðir
gaman af því. Og þó. Hver veit nema þú
hefðir gaman af að ég segði þér söguna
um það, þegar hásetamir mínir gerðu
uppreisnina og fluttu mig í land? Ha, ha.
u
Það er náttúrlega nokkuð spennandi
saga.“
„Já, skyldi nú ekki það. Blessaður
komdu með hana.“
Og nú tekur séra Jón til máls:
— Þarafjörður var ekki margmenn
byggð meðan ég dvaldist þar. En þar
voru þó nokkur hundrnð manna, sem
lifðu einkum af margs konar sjávar-
gagni og líka af smábúskap.
Og svo voru þar náttúrlega nokkrir
kaupmenn, og koma tveir þeirra við
þessa sögu. Og þarf ég að kynna þá ofur-
lítið áður en sjálf sagan hefst.
Annar þeirra var Hans Hansen, —
miðaldra maður, oftast snvrtilega til
fara. en þótti ekki stíga í vitið, en skrif-
andi þó. Hann verzlaði með ýmsan smá-
varning í búðarkytru og mun umsetn-
ing verzlunarinnar hafa verið harla fá-
tækleg.
Einnig föndraði hann nokkuð við
myndasmíði. sem þá var næsta fátítt, en
ekki þóttu mvndir hans bera vitni mik-
illi tækni. En hvað um það. Það var þó
altjent myndasmiður í Þarafirði, og slík-
ir menn voru þá ekki á hverju strái.
Hans Hansen var ókvæntur, en var
þó um skeið eitthvað við kvenmann
kenndur. — eins og gengur. En aldrei
varð víst úr því hjónaband. Þóttu það
nokkur lýti á kaupmanninum að hann
var ákaflega nærsýnn. Hafði hann því
fengið sér gleraugu með svo geysi þykku
gleri, að líkast var sem liann hefði gler-
kúlur í augnatóftunum. Held ég að flest-
um hafi þótt nokkur raun að þurfa að
horfast í augu við hann, gegnum þessi
þykku gler, ef honum var mikið niðri
fyrir og augun hvöss og starandi. „Þá
stóð ógn af augnaráði,“ eins og sagt var
um risann forðum. Og fékk ég eitt sinn
að kenna á því.
Ilinn kaupmaðurinn, sem við söguna
kemur, hét Kári Karlsson, er sumir
nefndu „kistukaupmann“. Hann mátti
heita óskrifandi. En viðurnefnið höfðu
gárungarnir gefið honum vegna þess, að
búð hans varð aldrei stærri en kista. Þar
var vöruforðinn geymdur milli ,.kaup-
tíða“.
En þótt þessi kaupsýsla væri ekki í
stærra broti, hafði Kári Karlsson ó-
blandna ánægju af henni. Og það stolt
hafði hann til að bera fyrir stéttar sinn-
ar hönd, að hann taldi sér ekki sæm-
andi að verzla með annað en nauðsynja-
vörur.
„Skranið er stéttinni til bölvaðrar
skammar," sagði hann.
Og verzlunarhættir Kára Karlssonar
voru líka með sérstöku sniði.
Hann fvlgdist vel með skipakomum til
Þarafjarðar. Og þegar þangað var von á
skipi frá höfuðstaðnum, símaði hann til
viðskiptavinar síns þar, „reiðarans“, og
SAMVINNAN 23