Samvinnan - 01.06.1981, Blaðsíða 23

Það geta verið
mikil þrengsli í
stórmörkuðun-
um, ekki síst á
föstudögum,
eins og þessi
skopmynd sýnir
vel...
... og þá getur
verið nauðsyn-
legt fyrir við-
skiptavininn að
grípa til sinna
ráða til að fá
einhverja þjón-
ustu!-
einungis fámennur hópur þarf á að
halda. Svo virðist sem æ erfiðara
sé að koma sér upp litlu fyrirtæki
eftir þvi sem stórum fyrirtækjum
fjölgar. Framleiðslan verður óhjá-
kvæmilega dýrari í litlu fyrirtæki
en í stóru og dýrt er að auglýsa
vöru sem einungis fámennur hópur
þarf á að halda.
Þróunin virðist vera sú að kapp-
kostað sé að staðla sem mest alla
neytendur, svo að allir hafi svip-
aða neyslu.
Þótt vöruvalið virðist stækka si-
fellt, þá hverfa þær vörur sem ein-
ungis mjög fámennur hópur þarf á
að halda.
Þegar t.d. sjálfvirku þvottavél-
arnar komu til sögunnar hurfu þær
þvottavélar sem ekki voru eins full-
komnar. Á afskekktum sveitaheim-
ilum hefðu slík tæki kannski hent-
að betur þar sem erfitt getur verið
að ná i viðgerðarmenn nema með
ærnum tilkostnaði.
Á þessu ári hafa fatlaðir bent á
að ýmis tæki og áhöld gætu auð-
veldað þeim að bjarga sér án að-
stoðar, það virðist ekki unnt að
leysa þeirra vandamál nema með
ærnum tilkostnaði. Það framleiðslu-
og markaðskerfi sem við búum við
virðist ekki nógu sveigjanlegt.
Á tímum þar sem kappkostað er
að hafa allan atvinnurekstur sem
stærstan í sniðum þarf að gæta vel
hagsmuna minnihlutahópa í þjóð-
félaginu. Það getur verið dýrt að
vanrækja slíka hópa.
• Fisksölum fækkar óðum
Enn eitt atriði langar mig til að
benda á. Hér á landi vilja ákaflega
margir vera kóngar í ríki sínu, en
eftir því sem atvinnufyrirtækin
stækka þeim mun færri fá tæki-
færi til að stunda sjálfstæðan at-
vinnurekstur.
Við búum við bestu fiskimið heims
og er þar unnt að veiða margvís-
legar fisktegundir, enda eru fisk-
veiðar aðalatvinnugrein okkar.
Vöruúrvalið hjá fisksölunum gæti
eflaust verið fjölbreyttara og glæsi-
legra og öll meðferð á þessum við-
kvæma varningi betri. En fisksalar
virðast ekki hafa haft tækifæri eða
áhuga á að betrumbæta þjónustu
sína við neytendur og koma sér upp
nýtískulegum verslunum og góðu
dreifingarkerfi. Víða á landinu er
fiskur ófáanlegur. Fisksölum fækk-
ar óðum í Reykjavík, hvað veldur?
Er það í raun æskileg þróun að nýr
fiskur, sú vara sem við höfum best-
ar aðstæður til að bjóða neytendum
í úrvalsgæðum, fari smám saman
að hverfa af markaðnum?
Við höfum einnig fyrsta flokks
lambakjöt sem getur verið bragð-
gott og safaríkt ef kjötið fær góða
meðferð eftir slátrun. Lamba-
skrokkarnir eru sagaðir í vél og
mikið lagt upp úr þvi að það verk
gangi fljótt. Hætt er við að bit-
arnir verði með svipuðu sniði og
ekki sérlega girnilegir, en það er
mikill vandi að matreiða góða mál-
tíð úr misþykkum, illa skornum
lærissneiðum. Virðist illa farið með
gott hráefni.
í vetur sýndu kunnáttumenn okk-
ur í sjónvarpinu hvernig unnt er
að taka sundur lambsskrokk. Þeir
gerðu það á nýstárlegan hátt. Ég
held að margir vildu eiga kost á að
geta keypt svo fallega skornar kóti-
lettur eins og þeir sýndu. Þá væri
unnt að bera fram máltíð, sem gæti
verið sannkallað lostæti.
Við eigum hinsvegar kost á að
geta keypt a.m.k. 5 mismunandi
tegundir af sinnepi, tómatsósu og
sultu í næstu matvöruverslun til að
bragðbæta fiskinn og kjötið.
Kannski hafa álagningarreglur
og vísitölusjónarmið valdið þvi að
ekki tekst að bæta gæði þeirra af-
urða sem til eru í landinu til hags-
bóta fyrir þá sem enn hafa áhuga
á að matreiða fiskinn og kjötið
heima hjá sér. Kannski er markað-
urinn svo lítill að ekki borgar sig
að leggja sig fram við að efla hann.
Matreiðsla er meðal þeirra fram-
leiðslustarfa sem ekki hefur að öllu
leyti lagst niður á heimilunum. En
á matvælamarkaðnum er kapp-
kostað að auðvelda mönnum þetta
starf með því að hafa matvæli á
boðstólum sem þegar hafa verið
matreidd að hálfu eða öllu leyti.
T. d. er mikið úrval af pylsum og
bjúgum á markaðnum sem krydduð
eru á mismunandi vegu, enda er
auðvelt að vera með slíka fram-
leiðslu i stórum fyrirtækjum. ♦
23