Neisti - 20.05.1984, Page 7

Framtíð
ísland næsta aldarfjórðunginn
Sérfræðingar
borgarastéttarinnar
setjast á rökstóla
Steingrímur Hermannsson lýsti
því yfir ekki alls fyrir löngu, að hann
væri orðinn dauðleiður á fjárlagagat-
inu. Það er kannski þess vegna, sem
hann tók sig til nú nýlega og skipaði
39 manna ráðgjafanefnd sem á að
skila skýrslu um stöðu og framþróun
Islands næsta aldarfjórðunginn. Ur
ráðgjafahópnum hefur síðan verið
skipuð sjö manna framkvæmdanefnd
og verður hún launuð, en formaður
hennar verður Jón Sigurðsson for-
stöðumaður Þjóðhagsstofnunar.
Nefndinni er ætlað að athuga sérstak-
lega:
a) Þróunina næsta aldarfjórðung í nýt-
ingu auðlinda, á mannafla, menntun,
alþjóðlegum viðskiptum og verka-
skiptingu, verðlagningu á helstu að-
föngum og afurðum, og áhrif á at-
vinnulíf og afkomu landsmanna af
samskiptum við umheiminn.
b) Þær þjóðfélagsbreytingar og breyt-
ingar á gildismati og viðhorfum, sem
líklegar eru samfara ofangreindri
þróun.
c) Meginmarkmið á ýmsum þjóðfélags-
sviðum í ljósi ofangreindrar fram-
tíðarspár.
d) Leiðir til að ná settum markmiðum.
Gert er ráð fyrir að skýrslan verði til-
búin fyrir árslok 1985.
Samsetning nefndarínnar
Ef litið er á samsetningu nefndarinnar
er ljóst að skýrsla hennar mun ekki
verða ýkja byltingarkennd, né mun hún
verða frumlegt framlag í íslenska þjóð-
félagsumræðu. Meirihluti nefadar-
manna eru svokallaðir tæknikratar, há-
skólamenntaðir menn sem líta svo á að
núverandi þjóðfélagsskipan sé í grund-
vallaratriðum í samræmi við hagsmuni
allra þjóðfélagshópa, að stéttaandstæð-
umar skipti ekki máli þegar öllu er á
botninn hvolft, og því sé spumingin um
þjóðfélagsþróunina fyrst og fremst
spuming um ytri aðstæður „þjóðar-
búsins“, auðlindagmnn og það hvemig
þ jóðfélagið sem heild bregst við þessum
þáttum.
í nefndinm er hins vegar engin marx-
isti, nema ef telja ætti Ama Bergmann
ritstjóra Þjóðviljans í þann hóp. í
nefndinni er heldur ekkert verkafólk,
engir sjómenn og engar húsmæður. Af
39 nefndarmönnum em aðeins sjö kon-
ur.
Framtíðin ræðst af úrslitum
stéttaátaka
Það er ljóst að þessi nefnd mun ekki
geta svarað þeim spumingum sem fyrir
hana em lagðar af neinu viti, þótt hún
kunni að safna og draga saman heilmik-
ið af áhugaverðum upplýsingum.
Spumingin er hins vegar hvort það verð-
ur 5,2 milljón króna virði, eins og áætlað
er að starf nefiidarinnar kosti. Stað-
reyndin er sú að framtíðarþróun á ís-
landi næsta aldarfjórðunginn ræðst ekki
einungis þróun náttúmauðlinda,
tækni, mannafla, menntun o.þ.l., held-
ur ekki síður af úrslitum stéttaátaka í
umheiminum og hér á landi. Spumingin
13. mars s.l. náðist samkomulag um
nýjan kjarasamning Sambands íslenskra
Bankamanna og bankanna. Samningur-
inn fól í sér sömu áfangahækkanir og
samningur ASÍ og VSÍ. Auk þess náðist
fram hækkun á svokölluðu orlofsfram-
lagi, sem greitt er starfsmönnum bank-
anna í byrjun júní, sérstök starfsaldurs-
hækkun var veitt fyrir að hafa lokið
framhaldsnámi í Bankamannaskólanum
og ákveðið var að vinna að þróun af-
kastahvetjandi launakerfis.
Allsherjaratkvæðagreiðsla fór fram
um samninginn 28. og 29. mars. 2.625
greiddu atkvæði, eða 88,3%. Um 62%
er sú hverjir það verða sem muni ráða
þróuninni í einstaka löndum, fulltrúar
hinna vinnandi stétta eða fulltrúar borg-
arastéttarinnar. Hvemig munu krafta-
hlutföllin á heimsmælikvarða þróast á
milli stéttanna? Mun bandarísku auð-
stéttinni takast að stöðva byltingarþró-
unina í Mið-Ameríku? Mun henni tak-
ast að gera Nicaragua að hálfnýlendu á
ný? Eða mun verkamönnum og bændum
takast að vinna sögulegan sigur á heims-
valdastefnunni í Mið-Ameríku? Mun
evrópsku borgarastéttinni takast að stór-
lækka raunlaun og hækka gróðahlutfall-
ið, eða mun verkalýðsstéttinni takast að
koma fram sinni lausn á kreppunni, þ.e.
þjóðnýtingum og lýðræðislegri áætl-
unargerð og stjóm framleiðendanna
sjálfra? Mun núverandi ríkisstjóm tak-
ast að breyta tekjuskiptingunni á íslandi
til frambúðar og marka verkalýðshreyf-
ingunni nýjan bás, eða munu verkalýðs-
öflin ná saman um gagnsókn og stefna á
verkalýðsstjóm á íslandi?
Allt eru þetta lykilspumingar varðandi
þróunina næsta aldarfjórðunginn. Þær
fjalla um það hvað verður ofaná, lausn
verkalýðsins á kreppunni, lausn auð-
valdsins, eða áframhaldandi þrátefli
stéttanna eða einhver blanda af öllu
þessu í löndum heimsins. Það ræður
síðan því hvaða takmarkanir em settar á
mögulega þróun.
Við eigum ekki von á því að nefnd
Steingríms muni einu sinni spyrja þess-
ara spuminga. Enda er hlutverk hennar
annað, sem sé það að beina athyglinni
frá þeim vandamálum sem nú er við að
glíma og beina umræðunni frá kjara-
skerðingu ríkisstjómarinnar. Lætin út af
mangósopanum og aðrar uppákomur á
stjómarheimilinu gegna einnig sama
hlutverki.
MG.
sögðu já, 34% nei, en um 5% atkvæða-
seðla vom auðir og ógildir. í þessu sam-
bandi ber að hafa í huga, að þegar
greidd vom atkvæði um samningana hjá
bankamönnum höfðu nánast allir aðrir
gengið frá sínum samningum. Þrátt fyrir
þetta kemur fram víðtæk andstaða við
samninginn. Aðeins55% bankamannaí
heild samþykkja samninginn. Þama
birtast sömu tilhneigingar og annars
staðar í verkalýðshreyfingunni, sem
sýna, að ef annars konar leiðsögn hefði
komið frá forystu ASÍ, hefði fólkið fylgt
á eftir.
Samningamir---------------
Andstaða hjá bankamönnum