Neisti - 20.05.1984, Síða 26

Lögregluríki
frjálshyggjunnar
Þessa dagana er til umræðu í
breska þinginu frumvarp um aukið
vald Iögreglunnar, en minni réttindi
borgaranna. Þetta frumvarp er lagt
fram af ríkisstjóm Thatchers, enn
einn þráður spunninn í þá henging-
aról, sem „jámfrúin“ ætlar sér að
hengja alla andstæðinga sína í. Hin-
ar víðtæku Iögregluaðgerðir gegn
námumönnun undanfarið em for-
boði þess sem koma skal, ef íhaldið
fer sínu fram, en lögreglan hefur ein-
mitt beitt gegn námumönnum ýms-
um ólöglegur aðgerðum, sem verða
lögleiddar, ef hið nýja frumvarp nær
fram að ganga.
Helstu ákvæði frumvarpsins eru:
Lögreglunni er heimilað að stöðva
fólk, leita á því, og í faratækjum þess,
ef hana grunar að viðkomandi hafi
meðferðis þýfi, árásarvopn eða tæki til
að nota við þjófnað. Lögreglan getur
m.ö.o. stöðvað hvem sem hana lystir,
því flest má nefna vopn eða tæki til
þjófnaðar ef því er að skipta.
Sérhver æðri lögregluforingi getur
látið setja upp vegartálma í sjö daga
eða jafnvel lengur, ef grunur leikur á
að alvarlegur glæpur verði framinn í
náinni framtíð.
Leyft er að halda fólki í gæsluvarð-
haldi allt að fjóra sólahringa, án þess
að kæra liggi fyrir, og lengur, ef gmnur
fellur á viðkomandi um annan glæp, en
þann, sem var upphafleg ástæða varð-
haldsins. Neita má hinum gmnaða um
að hafa samband við lögfræðing í allt að
36 klst. og lengur við sérstakar aðstæð-
ur.
Játningar við yfirheyrslur má fram-
vegis nota í réttarhöldum, þó ákærði
dragi þær til baka, nema hann geti
sannað að kúgun hafi verið beitt eða að
játning hans sé óábyggileg af öðrum
ástæðum.
Lögreglan getur afklætt fanga og
leitað á þeim án þess að gefa upp sér-
stakar ástæður, einnig leitað í munni,
endaþarmi eða leggöngum, án sam-
þykkis fanga, þ.e. með valdi.
Fingraför og sýnishorn af húð, hári,
osfrv má framvegis taka með valdi.
Lögreglunni verði leyft að ráðast inn
í híbýli fólks og gera húsleit, einnig á
vinnustað þess, þó enginn gmnur
liggi fyrir því að viðkomandi hafi gerst
brotlegur. Sérstaklega rúmar leitar- og
handtökuheimildir em í tengslum við
röskun á almannafriði, og getur hver
sem tekur þátt í fjöldafundi eða skipu-
leggur slíkt átt von á því að vera hand-
tekinn, og húsleit gerð á heimili hans,
eða skrifstofum verkalýðsfélaga osfrv.
Upplýsingar um trúnaðarmál, sem
lögreglan kemst yfir meðan á leit
stendur, má nota í rannsókninni, t.d.
skrár hverskonar, sjúkdómslýsingar
lækna, minnisblöð félagsráðgjafa, og
annarskyns efni, sem hingað til hefur
ekki verið hægt að rannsaka, nema
með úrskurði dómara.
Loks er heimilt að handtaka fólk fyr-
ir allskyns minniháttar brot, t.d. að
fleygja rusli á almannafæri, ef lögregl-
una gmnar t.d. að hinn gmnaði hafi
gefið upp rangt nafn og heimilisfang.
Raunar er hvaða afsökun sem er full-
gild í þessu tilliti, skv. ákvæðum frum-
varpsins.
Þetta fmmvarp er lagt fram undir því
yfirskini, að glæpum hafi fjölgað, og
því nauðsynlegt að auka vald lögregl-
unnar. En athugun, sem innanríkis-
ráðuneytið breska, sem fer með dóms-
mál, lét gera, sýnir t.d. að kæmr í fram-
haldi af því að fólk er stöðvað á götu
eru fátíðar, og flestar vegna þess að
viðkomandi bmgðust illa við því að
vera áreittir af lögreglunni. Stöðvun og
yfirheyrslur yfir borgumnum á götum
úti skapa m.ö.o. brot, en koma ekki í
veg fyrir þau, leiða af sér kæmr fyrir
óvirðingu við lögreglumann að störf-
um, mótþróa osfrv., en koma sára-
sjaldan upp um glæpi, hvað þá meiri
háttar afbrot.
Nei, tilgangur frumvarpsins er að
lögleiða misbeitingu valds gegn and-
stæðingum íhaldsins, uppreisnar-
gjömu æskufólki og verkalýðshreyf-
ingunni. Aukið frelsi auðmagnsins
skerðir frelsi almennings.
26