Neisti - 20.05.1984, Side 30

Sérhvert skref í vígbúnaðarkapphlaupinu hefur kallað á fjöldamótmæli.
TÆKNINÝJUNGAR OG
VÍGBÚNAÐARKAPPHLAUP
Taflan hér að neðan sýnir, hvenær
ýmsar tækninýjungar í vígbúnaðar-
kapphlaupinu komust í gagnið fyrsta
sinni. Oftast eru Bandaríkin 4-5
árum á undan, og aðeins tvær undan-
tekningar á því: langdrægar landeld-
flaugar beggja stórveldanna voru
teknar í notkun sama árið, og gagn-
flaugakerfi voru tekin í notkun sex
árum fyrr í Sovétríkjunum, og má
ráða af þessu, að frumkvæði í vopna-
kapphlaupinu er í höndum Banda-
ríkjamanna.
Yfírlit um helstu tækninýjungar í vígbúnadinum:
Banda- Sovét-
ríkin ríkin
Kjamorkusprengja................ 1945 1949
Vetnissprengja.................. 1952 1953
Langdrægar sprengjuflugvélar ... 1951 1956
Langdrægar eldflaugar .......... 1957 1957
Kjamorkukafbátar................ 1954 1958
Langdræg kafbátaeldflaug......... 1960 1964
MRV ............................ 1964 1968
Gagneldflaugakerfi ............. 1975 1969
MIRV............................. 1970 1975
MRV — fleiri en einn kjamaoddur á hverri eldflaug.
MIRV - kjarnaoddamir á sömu eldflaug eyða mis-
munandi skotmörkum. MARV — hver kjamaoddur
er stýranlegur.
Sovétríkin hafa leitast við að vega
upp á móti frumkvæði Bandarfkj-
anna á vettvangi tækninýjunga með
miklu magni eldri vopna. Talið er að
eyðingarmáttur sovéska vopnabúrs-
ins samsvari 6505 megatonnum af
TNT en hins bandaríska 3727 mega-
tonnum. Það er rökrétt út frá fjár-
hagslegum sjónarhóli og einnig
vegna þess, að gereyðingarhótun
sem notuð er í vamarskyni krefst
ekki sérlega fullkomins tæicjabúnað-
ar. Það nægir að geta sent af stað
mikið magn sprengja, sem hitta ör-
ugglega mannflestu borgir og þar
með er hægt að hóta gagnkvæmri
gereyðingu.
Þegar árás er gerð þarf nákvæmari
vopna við, til að eyðileggja gagn-
flaugakerfi andstæðingsins og önnur
hemaðarmannvirki og freista þess
þannig að koma í veg fyrir gagnárás,
en hættan á henni er einmitt undir-
staða ógnarjafnvægisins.
Það er m.ö.o. engin tilviljun að
Bandaríkin skuh verja svo gífurleg-
um fjármunum til að þróa tækninýj-
ungar á sviði kjamorkuvopna, en
Sovétríkin fari sér hægar í þeim efn-
um, en beini vísindastarfi sínu að
þarfari viðfangsefnum.
búnir fullkomnustu vopnum í landinu til
að brjóta á bak aftur alþýðuherinn, og
það tókst ekki. í E1 Salvador em nú 50
hernaðarráðgjafar, og ríkisstjóm
Bandaríkjanna reynir eftir fremsta
megni að fjölga þeim, en mætir mikilli
andstöðu nú þegar. Þessi andstaða er
meðal máttugustu vopna alþýðubylt-
inganna í Mið-Ameríku.
í Evrópu hefur stuðningssarfið við
byltinguna í Nicaragua og baráttu al-
þýðu í E1 Salvador einnig aukist jafnt og
þétt. Auk fjöldaaðgerða og minni mót-
mælaaðgerða hafa fjölmargir lagt land
undir fót til að veita byltingunni í
Nicaragua áþreifanlegt liðsinni, og ófáir
Bandaríkjamenn reyndar slegist í þenn-
an hóp. Þá hafa ýmsir ráðamenn, eink-
um úr röðum sósíaldemókrata, og
meðal þeirra forsætisráðherra Svíþjóðar
Olof Palme, snúist á sveif með bylting-
arstjóminni.
Mið-Ameríka er m.ö.o. að taka sess
Vietnam með þeim hætti einnig, að eins
og það var í eina tíð algild regla, að það
að vera þó ekki væri nema léttbleikur
vinstri krati þýddi um leið að vera and-
stæðingur hernaðaríhlutunar Banda-
ríkjanna þannig er það að verða regla í
dag, að sérhver vinstri sinni einhvers-
konar tekur nú virka afstöðu með bylt-
ingunni í Nicaragua og gegn ógnarstjóm
herforingjanna í E1 Salvador.
Barátta gegn kjarnorku-
vígbúnaði
Baráttan í Mið-Ameríku og hinn al-
þjóðlegi stuðningur sem hún nýtur, er
hin hlið þeirrar þróunar sem breiðfylk-
ingin gegn kjamorkuvígbúnaði er hin-
um megin á. Það liggur í hlutarins eðh,
að þessi barátta beinist ekki aðeins gegn
þeim áþreifanlegu eldflaugum og ann-
arskyns vopnabúnaði, sem andæft er
hverju sinni, heldur yfirdrottnun heims-
valdastefnunnar sjálfrar, vegna þess, að
þessi yfirdrottnum byggir ekki síst á for-
skoti heimsvaldalandanna í vígbúnaðar-
kapphlaupinu. Það er þetta forskot,
sem gerir þeim kleift að halda byltingar-
öflum og verkalýðsríkjum í jámgreipum
þráskákarinnar, þó staðan sé að öðm
leyti töpuð — þegar til lengri tíma er
litið á heimskapítalisminn ekki aðra
framtíð fyrir sér en að líða undir lok.
Þetta skilja forystumenn heimsvalda-
sinna mætavel, og leggja ofuráherslu á
frumkvæði í vígbúnaðarkapphlaupinu.
Þessir forystumenn heimsvaldasinna,
og gagnrýnendur þeirra úr röðum valda-
stéttanna ljá af sömu ástæðu aðeins máls
á tvíhliða afvopnun, en berjast gegn
þeirri stefnu, að heimsvaldaríkin dragi
einhliða úr vopnabúnaði sínum. Tillög-
ur Regans um gagnkvæman samdrátt
samfara endumýjun vopnabúranna og
tillögur bandaríska demókrataflokksins
um ,,frystingu“ vígbúnaðarkapphlaups-
30