Andvari - 01.01.1906, Blaðsíða 156

150 Loftsbreytingar á íslandi.
finna heilar liellur, sem eru að mestu leyti saman-
fergð blöð, svo vel geymd, að enn mótar fyrir Iiverri
æð; og á hinum fornkunna fundarstað við Brjánslæk
í Barðastrandarsýslu eru enn þá þykkri (en að vísu
færri) blaðalög.
Vér getum ekki verið í neinum vafa um það,
að þessi blaðalík, sem nú eru, hafa einu sinni blakt
græn og lifandi á háreistum trjám, er uxu á einmitt
þessum sömu slóðum, þar sem nú stundum liggja
fannir alt sumarið. En þó að »surtarbrandsskógarn-
ir« hafi vaxið á þeim sömu svæðum, þar sem nú er
surtarbrandurinn, þá stóðu þeir samt ekki á íslandi:
aldrei gat legið bafís við strendur þess lands, sem
var slíkum glæsitrjám gróið, og engar voru þar jökul-
breiður. Loftslagið hlýtur að hafa verið alt annað.
Yfirborð landsins var líka mjög á annan veg en nú,
því að ofan á skógarleifar hafa hlaðist hraunbreiður
og aðrar jarðmyndanir svo mörgum þúsundum feta
skiftir að öllu samtöldu þyktin á þeim. Strandlengja
liins forna skógalands var líka öll önnur en er á ís-
landi nú, því að ísland er að eins svolítil skák úr
meginlandi, sem lá þar sem nú er norðurhluti At-
lantshafs, og náði frá Grænlandi til Bretlandseyja.
Mjög bregður oss í brún er vjer finnum, að of-
arlega í liinni fornu blágrýtismyndun geyma milli-
Iögin ekki skógarleifar frá sumaröldum, lieldur eru
þau stundum jökulurðir og benda til þess, að svo
hafi kólnað yíir hinu forna meginlandi, að jökul-
breiður komu í staðinn fyrir stórvaxna skóga. Jeg
geri ráð fyrir, að elztu jökulmenjar íslenzkar sjeu
frá miócena tímabilinu, en frekari rannsókna mun
þó þurfa við, áður unl sje að fullyrða, að jöklamenj-
ar þær, sem fyrst voru athugaðar hjer sumarið 1904
sjeu ekki frá pleistocenu öld1.
1) Ekkert íslenzkt jarölag þekkja menn eldra en frú tertieröld, en sú