Spegillinn - 01.04.1951, Síða 12

52
SPEGILLINN
Faraldur segir frá:
LISTSÝNINGIN I OSLO
Þá var ekkert gaman að vera íslendingur. Ég varð rétt
einu sinni að fleygja tannburstanum mínum niður í tösku í
snarkasti, því að Bjarni hafði beðið mig blessaðan að fara
utan á opnun íslenzku myndlistarsýningarinnar í Osló til að
sjá um sóma íslands. Á Valtý væri ekkert að stóla, hann hugs-.
aði bara um að safna fréttum í Morgunblaðið. Og svo þætti
honum kokkteilarnir allt of góðir. Nei, á hann væri ekkert
að stóla, sagði Bjarni. Ég sagði við Bjarna, að ef sýningin
væri misheppnuð, þá gæti ég engu breytt, ég gæti hvorki tek-
ið niður ómögulegar myndir né abstrakt — þeir myndu bara
halda mér.
— Nei, þú átt ekkert að skipta þér af því, sagði Bjarni.
— Þeir eru búnir að hengja upp allar ómögulegar myndir,
sem hægt er að finna, hvort'eð er.
— Nú,'hvað á ég þá að gera? spurði ég Bjarna. — Á ég að
telja Norðmönnum trú um, að allar ómögulegustu myndirn-
ar séu beztu málverk heimsins?
— Nei, það þýðir ekki neitt. Það getur enginn talið þeim
trú um það, og listamenn okkar munu reyna það sjálfir og
það getur enginn betur en þeir. Þú átt bara að sjá um sóma
íslands.
— En er það hægt, Bjarni, þegar íslenzkir listamenn eru
annars vegar? spurði ég.
— Það verður þú að sjá um, þú ert eini maðurinn, sem ert
nógu kaldur.
Og með það fór ég.
Þegar ég kom til Oslóar var allt undirbúið til opnunar.
íslenzku listamennirnir gengu um salina eins og þeir ættu
allan Noi|-eg og Spitzbergen með. Ég hef aldrei verið eins
kvíðafullur að bjarga sóma landsins. Þarna var næstum allt
Þingvallahraunið með mosa og grjóti eftir Kjarval komið
upp á veggi. Ferhyrningar, rúður og þríhyrningar voru þar
líka í öllum litum eftir Þorvald Skúlason. Og það voru kann-
ske beztu myndirnar, því að menn eiga verst með að rífa það
niður, sem þeir ekki skiíja. Svo voru þar mörg þykk stryk og
konumyndir eftir Jón Engilberts, því að hann er allur í svo-
0
ieiðis. Og hann gekk í þungum þönkum með Róbert Koch
skeggið — þið vitið, hann sem fann upp berklana — og var
alltaf öðru hvoru að líta upp á konumyndirnar sínar og þykku
strykin. Og svo voru þar norskir kollegar, sem höfðu hjálp-
að þeim með uppsetninguna, og íslenzku listamennirnir voru
alltaf að ganga til þeirra og spyrja:
— Er det ikke godt, det?
— Jo, det er meget godt, sögðu þeir norsku.
— Já, já, det er meget godt, sögðu íslenzku listamennirnir.
Svo rann upp opnunardagurinn og þá fengu nú kjólarnir
að viðra sig, því að kóngurinn ætlaði að koma og allt hans
fylgdarlið — og allir voru titrandi af spenningi. Ótrúlega
margir þurftu að fara inn á klósett — ég held til að bæta á
sig heldur en hitt. Ég hélt mér í nánd við Jón Engilberts,
því að ég sá á honum, að hann ætlaði sér að verða áhrifa-
mestur fyrir Islands hönd — skal þó ósagt láta, hvort hann
hafi verið mest undir áhrifum. Hann vnr alltaf að svipast
um eftir kónginum til að geta sagt honum fyrstur, hvað ís-
lenzk list væri merkileg og sérstæð og hafi eiginlega ekki
byrjað fyrr en hann fór að mála.
Loks sá maður, að kóngurinn var kominn, því að allir
kipptust við og fóru að laga jakkana sína, en ég fór að laga
bindið mitt. Islenzku málararnir stóðu allir í röð til að kóng-
urinn sæi þá og færi að taka í höndina á þeim. Jón Engilberts
stóð auðvitað fremstur, því að hann var svo sterkur, að hann
gat ýtt öllum hinum frá. Og svo var eitthvað hirðkammerráð
eða ráðherra með kónginum, sem benti á okkur og sagði, að
þarna væru Islendingarnir, enda þótt óþarft væri að segja
það, því að þeir litu allir út eins og Færeyingár. Svo gekk
kóngurinn fyrst að Jóni og brosti blítt og rétti honum hönd-
ina. Jón rak skeggið nærri því upp ,í hann, því að hann beygði
sig svo mikið, og sagði:
— Jeg er Jón Engilberts, som de máske kenner av sagn.
Og jeg har ogsá veret engang i Norge för sammen med Krist-
mann. Jeg skulle skile hilsen fra ham.,Han bor nu söd i Hvera-
gerði og rög engang i luften af vandgos — men han er nu
den sammie kvinnemand.
— Det glæder mig at hilse pá dem, sagði kóngurinn.
— Sammeledes, sagði Jón Engilberts, — og sá byder jeg
dem velkommen pá syningen.
Kóngurinn brosti og gekk til næsta manns og mér létti
mjög, því að annars hefði Jón kannske farið að bjóða kóng-
inn velkominn til Noregs.
Og svo komu ólafur og Martha, og þá var Jón kominn í
svo mikinn kóngaham, að hann klappaði á öxlina á Ólafi og
sagði: