Fálkinn - 21.06.1961, Síða 23

t
Sorgarleikur í höllinni
Fyrir nokkrum kvöldum var ég
í vinahópi, og ég sagði þeim sögu,
sem ég hafði lesið fyrir löngu. Eng-
inn vina mina gat sagt mér, hvað
hún heitir eða eftir hvern hún er.
Getið þér það? Hérna er sagan;
Ég hafði óskýrt hugboð um, að
það væri eitthvað óhugnanlega
leyndardómsfullt og óheillavænlegt
við gömlu, frönsku höllina, sem stóð
með byrgða glugga og læstar hurð-
ir í óhirtum garðinum, og ég reyndi
að afla mér einhverrar vitneskju
um hana. Mér var sagt, að á sín-
um tíma hefði hún verið eign de
Merret og konu hans; hann kvað
hafa verið uppstökkur og hrokafull-
ur, en á hinn bóginn hafði hún ver-
ið blíð, guðhrædd og fríð sýnum.
í nokkur ár bjuggu þau í sátt og
samlyndi, að því er virtist. En dag
nokkurn, fyrr en varði, stóð höllin
auð — þau sáust aldrei framar í
bænum Vendóme. De Merret greifi
andaðist skömmu síðar í París, og
greifynjan lifði fálát á fjarlægu
sveitasetri.
Þá komst ég að því, að Rósalia,
þjónustustúlkan í kránni, þar sem
ég gisti, hafði verið herbergisþerna
greifafrúarinnar, og ég lagði hart
að henni um að segja mér eitthvað
meira.
„Það var ákaflega hljótt í höll-
inni,“ sagði Rosalia. „Hr. de Merret
var mjög heimtufrekur og kröfu-
harður, og frúin var niðursokkin í
trúarlífið og sat og stóð eins og
hann vildi. Hún bar ekki einu sinni
við að kvarta sumarið, sem hún var
veik, og hann fluttist í svefnher-
bergi á annarri hæð, til þess að
verða ekki fyrir ónæði vegna sjúk-
dóms hennar. Ef til vill var það
henni einungis léttir, að geta verið
ein í stóru svefnstofunni, en þaðan
var útsýni yfir fagran hallargarð-
inn og fljótið. í öðrum enda stof-
unnar var arinn, og í honum stór,
innbyggður skápur, þar sem greifa-
ynjan geymdi fatnað sinn.
„Meðan greifafrúin var veik,
varði greifinn kvöldum sínum í
kaupstaðnum, þar sem hann spilaði
á spjöld við félaga sína eða ræddi
stjórnmál. Um það leyti var margt
um Spánverja í Vendóme — voru
það stríðsfangar, sem Napóleon keis-
ari hafði sleppt gegn drengskapar-
heiti. Rosalia hafði einkum tekið
eftir ungum, laglegum, spánskum
aðalsmanni, sem var ómannblend-
inn og fór oft langar gönguferðir
á kvöldin.“
„Þegar de Merret greifi kom heim
frá kaupstaðnum, fór hann alltaf
beint upp til herbergis síns, en
haustkvöld nokkurt, er hann kom
seint úr félagsskap sínum, skildi
hann handlugt sína eftir neðst í stig-
anum og gekk eftir hvelfdum stein-
ganginum til herbergis greifaynj-
unnar. Um leið og hann kom að
dyrum, heyrðist honum að skápi
greifafrúarinnar væri lokað í flýti;
en hún stóð við arininn, þegar hann
gekk inn fyrir.“
„Þér komið seint,“ sagði hún ró-
lega. í sömu andránni kom Rosalia
inn úr forstofunni. Það var þá ekki
hún, sem hafði lokað skáphurðinni.
Úr svip greifans var fyrst að lesa
efa, svo bitra reiði. Rosalia flýtti
sér út úr stofunni, en staldraði lítið
eitt við, er hún hafði lokað hurð-
inni, og hún heyrði hann segja með
ískaldri rödd: „Frú, það er mann-
vera inni í skápnum!“
Og svaraði hún aðeins: „Nei,
herra, það er ekki.“
Hann gekk nokkur skref í áttina
að skápnum, en hún gekk í veg fyrir
hann: „Ef þér opnið þennan skáp
og enginn er þar inni, er öllu lokið
okkar í milli!“
Hann leit fast og ákveðið á hana:
„Gott. Ég skal ekki opna hann. En
hlustið nú á það, sem ég segi:
Frelsun sálarinnar og eilíft líf er
yður mikilvægt. Sverjið, að það sé
enginn í þessum skáp, og dyrnar
skulu vera lokaðar framvegis.“
Hann greip krossmark hennar,
sem greinlega var gert á Spáni, úr
svartviði og silfri. Fullkomlega ró-
leg lagði greifynjan hönd sína á
krossinn og sagði: „Ég sver.“
„Sendið eftir herbergisþernu yð-
ar,“ skipaði hann. Rosalia kom, og
hann sagði við hana: „Náið í Goren-
flot, múrarann. Látið hann koma
með múrskeið, steina og kalk.“
Rosalia þaut af stað, skjálfandi
af hræðslu, til þess að framkvæma
skipun húsbónda síns. Þegar hún
kom aftur ásamt múraranum, sem
vissi ekki hvaðan á sig stóð veðrið,
gaf greifinn fyrirskipanir sínar í
miklum flýti: „Múrið fyrir dyrnar
á þessum skáp, fljótt og hávaða-
laust. Gerðu verk þitt vel, og þig
skal ekki framar skorta fé í lífinu
— svo lengi sem þú hefur vit á að
þegja.“
Hann beið eftir því að múrarinn
hæfi vinnu sína. Á meðan kallaði
greifafrúin á Rosaliu og bað hana
Frh. á bls. 32
Hann greip krossmark hennar
og greifynjan lagði fullkom-
lega róleg hönd sína á
krossinn . . .
FÁLKINN 23