Iðnneminn - 01.10.1993, Side 38

„...AÐ SKAPA ÞANNIG
IÐNLÆRÐAN ATVINNU-
LEYSINGJAHER"
Haustið 1944 flutti Jóhann Jósefsson, við þriðja mann
(Sigurð Þórðarson og Sigurð Hlíðar) frumvarp til laga um
breytingar á lögum um iðnaðarnám, þess efnis að fella
niður heimildir sveina og meistara til að semja um fjölda
nema. Frumvarpinu var vísað til ríkisstjómarinnar, með
því fororði að til stæði að setja nýja heildarlöggjöf um
iðnnám.
Þar sem bréf Iðnnemasambandsins til iðnaðamefndar
neðri deildar Alþingis eru fyrstu formlegu afskipti
sambandsins af lagasetningu um iðnnám og raunar fyrsta
bréf samtakanna til hins opinbera er rétt að taka það hér
upp í heild sinni.
Ellefu fyrirtælci kærö
Alþýðusambandið var sama sinnis og mótmælti
frumvarpinu. Aftur á móti var Meistarafélag
jámiðnaðarmanna heldur ánægt með framtak
þingmannanna. Segir í bréfi félagsins að „... vér höfum
fylgst með frumvarpi þessu frá byrjun og teljum það
nauðsynlegt og sjálfsagt ...“ félagið telur gildandi löggjöf
draga óeðlileg mikið úr ýmsum iðngreinum, „og þó
sérstaklega járnsmíðafaginu." eins og segir í bréfi
félagsins til iðnaðamefndar neðri deildar, þann 11. október
1944. Félagið hefur fundað 23. september, (daginn sem
INSÍ er stofnað) og ályktað að „tala nemenda í jámiðnaði
fullnægi hvergi nærri þörfum iðnaðarins.“ Auk þess að
senda stuttorða álitsgerð sjá forráðamenn félagsins ástæðu
til láta kæm frá Félagi jámiðnaðarmanna fylgja með máli
sínu til stuðnings, en félagið hafði óskað eftir því við
sakadómarann í Reykjavík að hann rannsakaði meint brot
nokkurra fyrirtækja á iðnfræðslulögunum. í kæranni era
talin upp ellefu fyrirtæki sem öll eru sögð með allt of
marga nema samanborið við fullgilda sveina, eða
samanlagt 120 nema á móti 27 sveinum. (í lögum nr, 43
12. febrúar 1940) er sagt að nemar megi aldrei vera fleiri
en sveinar). Sem dæmi má nefna að Vélsmiðjan Héðinn er
talinn vera með 30 nema, en aðeins 4 fullgilda sveina, og
Landssmiðjan 22 nema en 4 sveina.
Mikil umskipti
Þessa dagana era að verða mikil umskipti í stjómmálum.
Þann 21. október tekur ný ríkisstjóm við völdum,
Nýsköpunarstjómin, undir forsæti Ólafs Thors. Meginhluti
Sjálfstæðisflokksins stóð að stjóminni með Ólafi. Auk
Sjálfstæðisflokksins áttu Sósíalistaflokkur og
Alþýðuflokkur aðild að ríkisstjóminni. Emil Jónsson, sá
sem hafði beitt sér fyrir umbótum á iðnfræðslulögunum 10
árum fyrr, var samgönguráðherra og fór líka með málefni
iðnaðarins í ríkisstjóminni, og það er á hans fund sem
nefnd frá Iðnnemasambandinu fer til að ræða þetta mál og
kemur út með yfirlýsingu frá ráðherranum um að
iðnfræðslulöggjöfin verði endurskoðuð í heild sinni. Þetta
Fyrsta stjórn Iðnnema-
sambands Islands. Talið frá
vinstrí; Egill Hjörvar ritari,
Sigurður Guðgeirsson vara-
formaður, Oskar Hallgríms-
son formaður, Sigurgeir
Guðjónsson meðstjórnandi
og Kristján P. Guðjónsson
gjaldkeri. Eitt fyrsta verk
stjórnarinnar var að mót-
mœla frumvarpi sem hafði
heimilað meisturum að taka
ótakmarkaðan fjölda nema.
Stjórnin taldi að breytingin
myndi kalla á fjöldaatvinnu-
leysi hjá nýsveinum.
38