Iðnneminn - 01.10.1993, Page 40

IÐNLÆRÐUR ATVINNULEYSINGJAHER
er á margan hátt tími nýrrar hugsunar í stjómmálum.
Ríkisstjómin byggir á málefnasamningi þar sem gert er
ráð fyrir stórfelldum breytingu á þjóðfélaginu og
gríðarlegum fjárfestingum. Ekkert er því eðlilegra en að á
þessu sviði séu menn einnig reiðubúnir að brjóta í blað,
taka upp ný vinnubrögð, nýtt skipulag þess náms sem
mikill fjöldi fólks mun stunda á næstu ámm.
Og Emil lætur ekki sitja við orðin tóm.
Þann 16. desember 1944 skipar hann Helga Hermann
Eiríksson skólastjóra Iðnskólans í Reykjavík, Einar
Gíslason málarameistara, Guðgeir Jónsson bókbindara,
Snorra Jónsson formann Félags jámiðnaðarmanna og
Ragnar Jónsson lögfræðing “í nefnd til að endurskoða
iðnaðamámslöggjöfina,” eins og segir í skipunarbréfi
nefndarinnar.
Aukaþing
Sem vonlegt er fylgjast forystumenn iðnnema vel með
málinu, sýnilega ráðnir í að gera sitt til að áhrifa hins
nýstofnaða sambands gæti við lagasetninguna. í febrúar
ákveður sambandsstjómin að boða til aukaþings þann 3.
mars til að ræða endurskoðun laga um iðnaðamám,
skólamál iðnnema, skipulagsmál iðnnemafáleganna og
vinnuréttindi ólærðra manna í iðnaði. Allt em þetta mál
sem skipta miklu fyrir iðnnema. Þingið sitja 37 fulltrúar
frá 12 félögum, en á þinginu ertu tekin 10 ný félög í
sambandið þannig að á því tæpa hálfa ári sem liðið er frá
stofnun þess hefur tala aðildarfélaganna þrefaldast.
Aukaþingið tekur saman ýmsar ábendingar sem það telur
nauðsynlegt að hafa í huga við setningu nýrra laga um
iðnaðamám.
Það vill:
Afnema allar hömlur á félagafrelsi iðnnema.
Að fjöldi nemenda í hverri grein verði ákveðin með
samkomulagi milli sveina- og meistarafélaga.
Að nemum sé ekki heimilt að hefja nám fyrr en
staðfestur námssamningur liggur fyrir.
Að sett séu lágmarksskilyrði fyrir því hverjir hafi rétt til
að taka nema. Skulu nefndir sveina og meistara taka út
aðstöðu meistara/fyrirtækis sem hyggst taka nema.
Að komið verði á hæfnisprófum í lok reynslutíma og
tvisvar á námstímanum
Að fyrri hluta námstímans vinni nemar alltaf með
sveinum, en síðari hlutann undir eftirliti þeirra.
Að kaup iðnnema verði ákveðið hlutfall af sveinskaupi,
á fyrsta ári 30%, 40% á öðru, 55% á þriðja og 70% á
fjórða.
Hnippt í ráðherra
Bannið við aðild nemanna að sveinafélögunum telur
þingið “skerðingu á sjálfsögðustu mannréttindum” enda
séu iðnnemar einir undanskildir þeim rétti að fá að vera í
stéttarfélagi í samræmi við lög um stéttarfélög og
vinnudeilur. I heild eru samþykktimar vitnisburður um
metnað iðnnema fyrir hönd starfs síns. Þeir vilja í öllum
atriðum sem snerta nám þeirra fremur herða reglur en hitt
og tryggja þannig að nemendur fá frambærilega kennslu.
Þessum hugmyndum ásamt greinargerð er komið á
framfæri með bréfi til milliþinganefndarinnar
snemmsumars 1945.
Um mánaðamótin júlí og ágúst hefur enn lítið frést af
störfum nefndarinnar og fara forystumenn INSÍ að
ókyrrast. Þann 1. ágúst er iðnaðarmálaráðherra ritað bréf. í
því segir meðal annars:
„Þar sem við höfum tilefni til að ætla, að
störf nefndarinnar hafi dregist lengur en
heppilegt verður að teljast, og jafnvel að hún
hafi aðeins komið saman einu sinni frá því hún
var skipuð, leyfum við okkur að fara þess á leit
við yður, að þér hlutist til um að umgetin nefnd
verði þegar kvödd saman, ennfremur ef í ljós
skyldi koma að einhverjir neíndarmanna sjái
sér það eigi fært, sökum annara starfa, þá fari
þegar fram tilnefning í þeirra stað, svo að
nefndin geti lokið störfum á tilskildum tíma.
Við væntum þess að þér sjáið yður fært að
verða við málaleitanm þessari.“
Fyrir utan að hnippa með þessum hætti í ráðherra og
biðja hann að hotta á nefndina hefur forysta sambandsins
áhyggjur af að áhrifa meistara muni gæta í of ríkum mæli
á lagasetninguna. Þann 4. nóvember er því farið fram á
það við miðstjóm Alþýðusambandsins að kölluð verði
saman iðnsveinaráðstefna til að fjalla um frumvarpið.
Iðnþing hafi þegar tekið frumvarpið til umræðu,
„og ekki ástæða til að ætla annað, en að
samþykktir þær er þingið kann að hafa gert um
það verði notaðar kröfum meistara til
framdráttar,"
eins og segir í bréfi til ASÍ.
Og það er fleira á döfinni hjá ríkisstjóminni, sem nú
hefur setið í tæplega eitt ár, og varðar iðnnema. 1. október
1945 er Brynjólfi Bjamasyni menntamálaráðherra skrifað
og honum sendar tillögur aukaþingsins frá því í mars, en á
vegum menntamálaráðherra er starfandi milliþinganefnd í
skólamálum.
Þingið vill:
að iðnskólamir verði reknir af ríkinu,
að iðnskólar verði starfræktir þar á landinu sem það
hentar og komið upp heimavistum þar sem þess gerist
þörf,
að skólamir verði dagskólar, að nemendur stundi ekki
verklegt nám meðan á skóla stendur,
að skólamir starfí 3-4 mánuði á tveimur ámm
námstímans,