Iðnneminn - 01.10.1993, Side 53

Skal það vera heimavistarskóli, og leggur ríkið
skólanum til stað, sem vel hentar, og
nauðsynleg húsakynni til að geta tekið á móti
50 nemendum árlega svo og áhöld og vélar til
kennslunnar, sem vanda skal til svo sem verða
má.“
Eins og segir í fyrstu grein frumvarpsins. Það er tekið til
1. umræðu í efri deild þann 27. nóvember 1945, en
milliþinganefnd, sem samdi frumvarp til iðnfræðslulaga,
hafði skilað af sér með bréfi til ráðherra þann 14.
nóvember. Kemur hennar frumvarp til umræðu í neðri
deild þann 6. desember, eða hálfri annarri viku á eftir
frumvarpi Hermanns. Freistandi er að álykta sem svo að
Hennanni hafi fundist nokkuð við liggja að koma sínu
frumvarpi á framfæri áður en aðalfrumvarpið kæmi fram,
ekki síst vegna þess að það tekur aðeins til sveitanna, en
gildandi löggjöf einungis til kaupstaðanna. Frumvörpin
stefna auk þess í gerólíkar áttir. Frumvarpi
milliþinganefndarinnar er ætlað að setja ramma utan um
iðnnám sem fari í aðalatriðum fram hjá meisturum á
grundvelli námssamninga, en bókleg kennsla í iðnskólum.
Hermann gerir hins vegar ráð fyrir að koma á fullkomnum
verknámsskóla, þótt á takmörkuðu sviði sé.
Samkvæmt frumvarpi Hermanns er námstíminn 2 ár og
eiga nemendur að vera í skólanum, eða vinnu á hans
vegum allan tímann. Verklegt nám húsgagnasmiða á að
fara fram á verkstæðum skólans en húsasmiðanna...
„jöfnunt höndum á verkstæðum skólans og
við húsbyggingar, er skólinn veitir forstöðu.
Skal verknám þeirra, er fram fer við
húsbyggingar, vera 5-6 mánuðir ár hvert, á
tímanum 14. maí til 15. desember, og skal
skólinn takast á hendur byggingar, hvar sem er
í sveitum og kauptúnum með minna en 300
íbúa.“
Vinna nemendanna skal vera eign skólans
„en á móti veitir hann ókeypis húsnæði,
kennslu, verkfæri til notkunar, fæði og tvennan
vinnuklæðnað á ári og auk þess greiðslur
samkvæmt venjulegum verkamannataxta, fyrir
þær vinnustundir er umfram verða 3200.“
Samkvæmt frumvarpinu fá nemendur að sumu leyti
takmarkaðri réttindi en aðrir iðnnemar, en að öðru leyti
meiri. Þannig eiga húsasmiðir að vera færir um að standa
fyrir byggingum sem eru allt að tvær hæðir, auk kjallara...
„og leggja einfaldar lagnir fyrir rafmagn,
vatn og hita. Skulu þeir læra að nokkru hvort
tveggja trésmíði og múrsmíði, en velja um það,
hvort af þessu tvennu þeir gera að aðalnámi
sínu. Þeir, sem gera múrsmíði að aðalnámi,
skulu læra að leggja jám í steypu, og leggja
Hermann Jónsson þingmaður Strandamanna og
forscetisráðherra: „En ég skal þó (til þess að hœla mér
ofurlítið eins og hœstvirtur ráðherra) segja það hér, því
ég býst við að fáir viti það, að ég hef þó stundað smíðar
sem unglingur það mikið, að ég geri ráð fyrir að ég sé
eins góður smiður og a.m.k. sumir af fagmönnunum i
þeirri grein, sem hafa próf. “
vatnsleiðslur og miðstöðvar eftir teikningu, en
trésmiðir skulu læra málningu og veggfóðrun.“
Með öðrum orðum: réttindin eru takmörkuð við sveitir
og kauptún með færri en 300 íbúa en um leið talsvert
meiri en í hefðbundnu námi, þar sem húsasmiðimir hafa
að loknu tveggja ára námi réttindi í allt að sex iðngreinum.
Nám húsgagna- og búsáhaldasmiða miðast við að þeir...
„verði færir um að smíða helstu húsgögn og
búsáhöld, sem sveitaheimili þarf.“
Inntökuskilyrði í skólann segir Hermann nokkru
strangari en í skóla kaupstaðanna, nemendur eiga að vera
orðnir 18 ára, hafa verið einn vetur í héraðs- eða
gagnfræðaskóla og náð að minnsta kosti II. einkunn.
Takmörkuð hrifning