Iðnneminn - 01.10.1993, Side 71

ÞRAUTAGANGA FRUMVARPS
nemendur, ef einhverjir verða, sem það kallast,
fara á mis við þau réttindi, er tryggð eru með
þeim.
3. ) a-liður 14.gr. gerir 25. gr. frumvarpsins
alveg óþarfa, þar sem hún er aðeins heimild
fyrir iðnfræðsluráð til þess að veita undanþágu.
Sama er að segja um 24. gr., það er tæpast
hægt að skylda einn til að gera það, sem öðrum
er heimilt að sniðganga o.sv.frv.
4. ) Samkv. b-lið [14.gr] fær meistari eða
einungis sveinn heimild til þess að gefa út
vottorð upp á nokkra leikni í iðninni. Auk þess
sem þar væri opnuð leið til þess að sniðganga á
hinn herfilegasta hátt 20. og 21. gr.
frumvarpsins, sem báðar eru mjög
þýðingarmiklar fyrir iðnfræðsluna, svo ekki sé
nú minnst á hrakfarir 8. gr., sem að okkar dómi
er ein af undirstöðuatriðum undir uppbyggingu
iðnfræðslunnar í framtíðinni.
Við vonumst svo eftir, að þessi rökfærsla
nægi til þess, að hið háa Alþingi sjái nauðsyn
þess, að 14. gr. frv. verði numin burtu. Vegna
þess að hún mun yfir höfuð gera frumvarpið
gagnslaust. En án hennar myndi það vera allvel
viðunandi.“
Frekar engin lög en vond lög
Við þessa afgreiðslu efri deildar kemur annað hljóð í
strokk Iðnnemasambandsins. í stað áhuga á að koma því í
gegnum þingið, og það helst sem fyrst, kemur bein
andstaða. 9. febrúar er stjómin á fundi til að ræða örlög
frumvarpsins. í fundargerð segir:
„...og að lokum ákvað stjómin að senda tvo
menn til iðnaðarmálaráðherra (Emils
Jónssonar) og skyldu þeir ræða við hann um
frumvarpið, skyldu þeir jafnframt hafa heimild
til að semja við hann um breytingar við
frumvarpið ef þær kæmu fram, því heyrst hafði
að ráðherrann myndi bera fram
breytingartillögu við fmmvarpið, þegar það
væri tekið fyrir í neðri deild.“
Hér er væntanlega vísað til orða er ráðherrann lét falla
við 3. umræðu í efri deild tveimur dögum áður, en þá
sagði hann:
„Herra forseti. Eg vil aðeins með nokkrum
orðum gera grein fyrir afstöðu minni til þessa
fmmvarps, eftir að samþykktar vom við aðra
umræðu þær breytingar, sem gerðar voru,
sérstaklega við 14. grein. Eg tel að með þessari
breytingu hafi gmndvellinum verið mjög kippt
undan þessari lagasetningu. Þar er gert ráð fyrir
að hver maður fái að ganga undir próf og geti
fengið full réttindi iðnnema. Eg tel
tilgangslaust að koma með breytingatillögu hér
að þessu sinni, en mun bera fram í neðri deild,
breytingatillögu í þá átt að fella þessa grein
niður.“
Þegar efri deild afgreiðir málið er Nýsköpunarstjómin
farin frá og ríkisstjóm undir forsæti Stefáns Jóhanns
Stefánssonar tekin við Emil er áfram ráðherra, og fer með
iðnaðarmál í nýju stjóminni eins og hinni fyrri. Stjóm
INSÍ felur Erlendi Guðmundssyni og Daníel G. Einarssyni
að ganga á fund ráðherra. Þeir hitta Emil í vikunni á eftir,
og koma með þau skilaboð að hann muni leggja til í neðri
deild að ákvæðið sem Páll Zóphóníasson kom inn í
frumvarpið í efri deild verði fellt út
„en ef það fengist ekki myndi hann beita sér fyrir því að
frumvarpið yrði ekki afgreitt að svo stöddu,“ eins og segir
í fundargerð stjómarfundar. Stjóm INSÍ er sammála
ráðherranum, - hún vill heldur láta málið bíða en að fá
vond iðnfræðslulög.
„Óhamingja" i&na&arins - andstaða
meistara
Það var svo ekki fyrr en 16. maí 1949 að ný
iðnfræðslulög eru loks sett á Alþingi, í stórum dráttum
eins og milliþinganefndin hafði lagt til haustið 1945. Ekki
gekk síðasta lotan þrautalaust fyrir sig. Páll Zóphoníasson
hélt til streitu tillögu sinni, sem sigldi málinu í strand 1947
og tók auk þess upp tillögu Gísla Jónsonar um launaleysi
iðnnema í verkföllum. Loks er fmmvarpið samþykkt en
ekki er hægt að segja að þingmenn hafi verið upprifnir eða
áberandi lukkulegir með þessa afurð sína, því að við
lokaafgreiðslu málsins í neðri deild greiddu einungis 10
þingmenn atkvæði með frumvarpinu. 2 vom á móti, 10
greiddu ekki atkvæði og 13 vom fjarverandi!
Sumum þingmönnum, sem ekki lögðu málinu lið hefur
kannski verið nokkur vorkunn, því þeir höfðu fyrir framan
sig svohljóðandi bréf frá 163 meisturum:
„Vér undirritaðir iðnmeistarar leyfum oss hér
með að senda hinu háa Alþingi áskomn um að
breyta núgildandi iðnaðamámslöggjöf þannig:
Að felld verði niður þau ákvæði, er mæla svo
fyrir, að meistarar og iðnfyrirtæki verði að
kosta nemendur til bóklegs náms í Iðnskóla eða
öðmm skólum, heldur verði sett ákvæði um
það, að nemendum beri að hafa lokið prófi í
hinum bóklegu greinum áður en þeir hefja
iðnnám sitt, og að á meistara verði ekki lagðar
neinar skyldur um það, að sjá þeim fyrir
iðnskólanámi. Því það er komið á daginn, að
meistarar em mjög famir að draga sig í hlé
með að taka nemendur til iðnaðamáms, eftir
þeim lögum, sem nú gilda um þá hluti. Það er
hvort tveggja, að meistumm er gert að skyldu
að kosta nemendur sína í skóla, samtímis því
að þeir em að læra iðnnámið sjálft (verklega)