Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1982, Page 62

um hafa rekstrareiningar í rafiðnaði farið minnk-
andi. Er nú svo komið, að 2.5 rafvirkjar eru á hvern
rafverktaka. Fyrirtækjum í þessari grein er því ekki
unnt að ráða til sín tæknifræðinga eða verkfræðinga
nema í undantekningartilvikum. Forsenda hagnýt-
ingar raforku er bundin kunnáttu ogstöðugri þekk-
ingaröflun. Flafa samtök rafvirkja og rafverktaka
ætíð lagt mikla áherslu á menntun fyrir stétt sína,
bæði hvað varðar kennslu nema í iðngreininni, en
ekki síður fyrir starfandi iðnaðarmenn. Rafmagns-
verkfræðingar og rafmagnstæknifræðingar hafa lítt
haslað sér völl sem framkvæmdaaðilar í rafgreinum.
Þess vegna hafa rafiðnaðarmenn sjálfir orðið að viða
að sér þeirri þekkingu, sem nauðsynleg hefur verið á
hverjum tíma. Framtíðarmöguleikar rafiðnaðar á
Islandi virðast einkum vera l>undnir byggingu raf-
orkuvera og mannvirkja tengdum þeim. Finnig má
gera ráð fyrir, að möguleikar séu fyrir aukinni þátt-
töku rafiðnaðar í uppbyggingu orkufreks iðnaðar.
Framleiðsla raf- og rafeindatækja fyrir almennan
neytendamarkað virðist tæplega geta aukist að ráði,
nema til komi sala á erlendum mörkuðum. Hins
vegar er ekki óhugsandi, að framleiðsla á sérhæfð-
um rafeindatækjum, sem tengjast íslensku atvinnu-
Iífi, einkum sjávarútvegi og fiskvinnslu, geti orðið
nokkur í framtíðinni. Ef vel tekst til, getur einnig
orðið af nokkrum útflutningi á þessu sviði. Raf-
eindatæknin mun ryðja sér braut og gegna æ viða-
meira hlutverki á fiestum sviðum atvinnulífsins. Það
er tæpast á færi smáþjóða að hafa áhrif á þá þróun,
en því mikilvægara er að fylgjast með henni og nýta
þá kosti, sem hún hefur að bjóða.
Haukur Árnason:
Húsgagna- og innréttinga-
iðnaður
Ástandið í húsgagna- og innréttingaiðnaði er í einu
orði sagt slæmt og horfurnar enn verri. Af sjónar-
hóli innlendra fyrirtækja í þessum greinum og
starfsmanna þeirra horfir þetta a. m. k. svo við. Séð
frá neytandanum hefur þó aldrei verið jafnmikið
vöruframboð og mikil fjölbreytni á markaðnum og
nú. Verðin hafa heldur aldrei verið hagstæðari, og
þjónusta við kaupendur hefur stórum batnað.
Ástæðan fyrir þessu er niðurfelling aðflutnings-
gjalda og frjáls innfiutningur, en þetta hefur leitt til
mun harðari samkeppni en áður þekktist. Við inn-
gönguna í Fríverslunarsamtök Evrópu var mönnum
ljóst, að svona mundi fara. Því lofuðu stjórnvöld
ýmsum breytingum og aukinni aðstoð við innlendan
iðnað, til þess að styrkja stöðu hans á markaðnum.
Frá afrruelisfundi Landssambands iSnaÖannanna á Akureyri íjanúar-
mánuSi s.l. I ræSustól er Hannes Vigfússon, löggiltur rafverktaki, en
sitjandi er Haraldur SurnarliSason, fundarstjóri.
Þessi loforð hafa að hluta til verið efnd, t. d. nteð
auknum möguleikum fyrirtækjanna til fjárfestinga í
vélum og tækjum, skipulögðum hagræðingarað-
gerðum og ráðgjafarþjónustu. I húsgagna- og inn-
réttingaiðnaði hefur það tvennt gerst, að afkastageta
fyrirtækjanna hefur stóraukist jafnframt því, sem
markaðshlutdeild innlendra framleiðenda hefur
minnkað. Afieiðingin af þessu verður veruleg fækk-
un fyrirtækja og jafnvel lokun. Mikil fækkun starfs-
fólks í þessum iðngreinum er því fyrirsjáanleg. Sem
dæmi um tækni- og framleiðsluþróunina má nefna,
að ein verksmiðja, búin bestu tækjum, með 25
manna starfsliði í framleiðslu, getur framleitt jafn
margar eldhúsinnréttingar og markaður er fyrir á
öllu Islandi. Þetta fyrirkomulag býður þó auðvitað
ekki það vöruúrval, sem neytendurnir krefjast. Sem
eðlilega markaðshlutdeild innlendra framleiðenda,
að teknu tilliti til hagsmuna beggja, framleiðanda og
neytanda, má setja fram 60—70% í húsgögnum og
70—80% í innréttingum. Nú er hlutur okkar í hús-
gagnaframleiðslunni þegar orðinn verulega minni
en þetta. Aftur á móti er hlutur innréttingafram-
leiðslunnar enn nokkru stærri. Markaðshlutdeildin
hefur minnkað og afkastageta aukist, eins og áður
var getið. Atvinnugreinin á því aðeins tveggja kosta
völ. Sá fyrri er að horfa á aðgerðarlaus og vona, að
einhver fyrirtæki lifi, og flestir framleiðendurnir
leiti sér og sínu starfsfólki nýrra viðfangsefna. Hinn
kosturinn er að hefja öfluga sókn, til þess að halda
sem stærstum hluta innlenda markaðsins og stækka
markaðssvæðið með útflutningi. Sennilega verður
fyrri kosturinn, þ. e. aðgerðarleysið, fyrir valinu, því
þá þarf enga ákvörðun að taka. Afieiðingin yrði í því
tilviki sú, að iðngreinin hrynur. Síðari leiðin er erfið-
ari og ekki framkvæmanleg án verulegra breytinga í
60
Txmarit iðnaðarmanna