Vikan - 28.07.1960, Blaðsíða 15

snúast strax til varnar og siftrast á kringum-
stæðunum, þannig að óttinn hverfur.
Bernska okkar hefur áhrif á, hvort við sið-
ar i lífinu verðum hræðslugjörn eða ekki. Tjl-
raunarottur, sem hafa lilolið gott atlæti, hræð-
ast síður en ]>ær, sem aldar eru upp í ein-
öngruðum búrum. Þannig er þá einnig börnun-
um farið. Þau, sem átt liafa glaða og örugga
hernsku, öttast síður cn liin, sem alin eru
upp með harðýðgi eða hlolið hafa allt of
mikla umhyggju.
Jafnvel hið hamingjus; masta barn getur
l'undið til ótta, sem foreldrarnir gera sér ekki
grein fyrir. Þau gera sér ekki ljóst, að luigs-
anagangur barnsins er annar en þejrra cigin.
Barnið gerir sér ekki grein fyrir fjarlægð og
slærð. Þess vegna skríður það óhrætt aftir
gluggasyllunni, sex iil sjö metrum i'yrir ofan
götuna, eða grætur af hræðslu, af þvi að það
heldur, að það sé að sogast inn í ryksuguna
eins og hvert anað kusk.
Barninu bregður ekki við annað en það,
sem það á ekki að venjast. Það verður liins
vegar hrætt, ef eilthvað óvænl kenmr fyrir,
einkum ef fólk og hlutir, sem það þekkir,
breytir skyndilega um útlit, í. d. ef móðirin
setur upp sólgleraugu. Sé barnið flutt í nýtt
herbergi, þar sem veggirnir eru stórir og
naktir, þá grætiii’ jrað gjarna klukkustundum
saman, ef ]>að öðlast ekki öryggistilfinningu i
rúminu af einhverju, sein það hefur flutt með
sér, þvottabirninum eða eftirlætisbrúðinni.
Eitt hið mikilvægasta fyrir barn á aldr-
inum 3—4 ára er, að allt gangi sinn vana-
gang. Það getur fengið hræðshjkast, ef það
t. d. fær vatnsglasið, áður en lesið er fyrir
það á kvöldin, i staðinn fyrir á eftir. Á ]iess-
um aldri eru hræðslutilfinningin sennilega
mest, vegna þess að þá er mismunurinn á þvi,
sem ]iað reynir og getur, mestur.
Smábarnið óttast mest, að móðirin eða ein-
hver, sem það cr háð, hverfi. Að vera skilið
eftir á barnaheimili getur valdið þvi hræðslu,
þar lil það er öruggt um, að móðirin jnuni
alltaf koma aftur. Ef það lærir það ekki þegar
í ujjphafi, verður fyrsti dagurinn á barna-
heimilinu eða á sjúkrahúsinu þvi kvöl.
Verði barnið óttaslegið, hræðist ]iað allt,
sem minnir það á þann atburð, er í upphafi
olli hræðslunni. Ef t. d. lítill drengur verður
hraéddur við klukku í sönm andrá og honum
er sýnd hvít kanina, verður hann síðar jafn-
vel hræddur ekki aðeins við allt, sem er lítið,
hvítt og Ioðið, heldur einnig við herbergið
sjálft og allt, sem í þvi er. Þessi viðbrögð leiða
það af sér, aö barið elur gjarna ótta, sem for-
eldrarnir hafa ekki hugboð um, hafi þeir ekki
verið viðstaddir, cr atvikið átti sér stað.
Móðir nokkur skildi litla ilóttur sina cina
eflir úti í garði, er hún háfði sannfærzt um,
að hún undi sér þar ró’.eg og ánægð. Nokkr-
um minútum síðar gekk móðirin aftur út og
fann dóttur sína grátandi við dyrnar. Marga
dnga eftir þetta grét dóttirin hástöfum i hvert
skipti, sem hún var leidd út í garðinn. Með
því að láta dyrnar standa opnar og fullvissa
hana um, að þau væru nálægt henni, gátu
foreldrarnir smám saman fcngið hana til þess
að leika sér í garðinum smá slund j einu.
Ástæðan lil óttta dótturinnar var óþekkt, þar
til nágranni þeirra hafði orð á því, að ein-
hverjir verkamenn i nágrenninu hefðu byrjað
að vinna meö loftbor, einmjtt þegar dóttirin
var skilin eftir cin.
Þar sem þess viðbrögð eru ósjálfráð, er ckki
liægt áð koma barni i skilning um, að ekkert
sé að óttast, á sama liátt og ekki er hægt að
fá hund lil þess að skilja, að bilferð sé ekki
!'að sama og hann cigi að fara til dýralæknis.
Það, sem okkur ber að gera undir slíkum
kringumstæðum sem þessum, er að sjá um,
að barnið sjái þá liluti, sem það óttast, um leið
og það sér cinhvern hlut, sem því þykir mjög
vænt uin.
Er hægt að berjast gcgn óttanum?
ttinn cr gáfunum algjörlega óviðkomandi.
Hcimskur maður og gáfaður gcta orðið
Framhald á bls. 33.
Alltof margar ástfangnar ungar
stúlkur skammast sín fyrir heimili
sín. Nú veit ég, hversu fráleitur
þessi hugsunarháttur er, en hann
hafði næstum kostað mig hamingj-
una rnína. —
Páll hafði endilega viljað fá að heilsa
upp á foreldra mína, og ég var kviðin
og óróleg, kvöldið sem hann átti að
koma og borða með okkur. Hvorki for-
eldrar minir né systir min höfðu gert
sér neitt far um að gera ibúðina vitund
skemmtilegri en hún var endranær. Allir
gluggar Iokaðir og matarþefurinn um
allt.
Ég kveið fyrir þessu, því að Páll var
ríkur. Hann var liið mesta snyrlimenni,
góður og skemmtilegur. Hann var allt
sem ég óskaði mér og þráði, en ég var
viss um, að hann myndi í einni andrá
koma auga á allt, sem miður mátti fara
á heimili okkar, gera sér grein fyrir
öllu sem á vantaði i ibúðina, og þar af
leiðandi komast að raun um að ég væri
honuin einskis virði.
Mamma koin fram í eldhúsið lil að
gæta að steikinni.
— Nú er allt klajijiað og klárt, Anna
litla, sagði hún brosandi. Ég vona að
vininum þínum unga geðjist að matn-
um. Sósan er einmitt eins og ég vil helzt
hafa liana.
Mig langa'ði mest til að öskrá upji og
segja: — Gerðu það fyrir mig í öllum
guðanna bænum að kalla mig ckki Onnu
litlu, heldur nota mitt rétta nafn, Anna,
eins og ég hciti.
En ég sagði ekki neitt, og kveið þvi
ægilega augnabliki, er dyrabjáílan léti
vita að nú væri Páll kominn.
Mamma tók steikina út úr ofninum,
gömlum og slitnum.
— Menn eru ekki vanir að kæra sig um
að hitta foreldra ungrar stúlku, ef þeir
ætla sér ekkert með þær, sagði liún.
— Hann hefir ekki beðið min, svaraði
ég.
Og þegar þetta kvöld er liðið, dettur
honum frájeitt í hug að gera þa'ð, liugs-
aði ég, — ekki eftir að hann hefur klifrað
upp alla ]iessa stiga, þar sem lyktina af
steiktri sild og káli leggur um allt, Ui^p
úr og niður úr, — ekki þegar hann hefur
séð íbúðina okkar, með gömlum hús-
gögnum, slitnum gólfábrei'ðum og upp-
lituðum gluggatjöldum, sem mamma er
búin að lita tvívegis.
Mér varð hugsað til hússins, sem Páll
átti heima i, cins og það var fínt. Bg
var einkaritari hjá föður hans, og liafði
því iðurlega komið þangað, vmissa or-
inda. Mér fannst það eiga heima i ævin-
týri eða kvikmynd. Að minnsta kosti
var það jafnólíkt okkar hcimili og dagur
er nóttu.
Bara að pabbi vildi nú vera i jakkan-
Framhald á næstu siðu.
VIKAN
15