Vikan - 22.12.1960, Blaðsíða 15

YGGÐIR
steinn reynzt hinn mesti forsjónar-
maður og litlu síðri þeim, sem
merktir eru öðrum flokkum. Er
slíkt þjóðráð pólitíkusa, því að eng-
inn veit, hvaðan góðum manni kann
að koma atkvæði. Er því við brugðið
af mönnum, sem reynt hafa að
linjóða i Eystein Jónsson á Austur-
landi, að jafnvel sjálfstæðismönn-
um þar og sósíalistum þyki það lit-
il skemmtun.
Eysteini er það hinn mesti styrk-
ur, hve létt honum er að tala við
menn, hvort heldur einn í stofu
eða fjölda úr ræðustóli. Hann er
rökfastur, glöggsýnn á kjarna máls
og skjótur til svara. Honum henta
ekki hrifandi likingar i ræðu en
tekst þeim mun betur að skirskota
til hagsmuna. Hann er ekki stíl-
snillingur en hefur á hraðbergi til-
vitnanir úr þjóðsögum og snjöll
orðtök, sprottin úr daglegu amstri
áheyrenda sinna. Hann kann dável
að fara með hálfkveðna vísu og er
ekki fúkyrðagjarn. Má vera að hann
hafi dregið þann lærdóm af óhappi
sinu í snjókastinu forðum, að gott
sé að stilla svo í hóf hnútukasti
í pólitiskri orðasennu, að eigi hljót-
ist af meiðingar. Þá er enn sá kost-
ur ræðumennsku Eysteins, að hann
er i senn laginn að reifa sannleik-
ann Ijóslieldum umbúðum og frá-
hitinn því að láta reyna sig að ó-
sannsögli. Hann hefur beyg af þeim
meitli, sem kímnin getur reynzt á
geð bardagamanns á úrslitastund og
beitir henni sjaldan í kappræðum
nema hann eygi því hægari sprungu
fyrir hana milli raka andstæðings-
ins.
Á kappræðufundum eystra finnst
áheyrendum gjarnan þessi maður
ekki vera kominn sunnan úr
Reykjavílc að tala yfir hausamót-
unum á þeim, heldur miklu fremur
að hann sé einn úr þeirra hópi,
upp risinn framan úr sal að tala
máli þeirra við þessa ókunnugu
menn.
Eysteinn er vinsæll meðal alþýðu,
sem kynnist honum, fyrir sakir
mannkosta sinna, en framgirni hans
er slík, að stappar nærri ögrun við
aðra þá, sem langar svolítið líka.
Mun hann hvergi una lengi í sveit
þar sem hann ræður eigi því, er
hann vill.
Haft er eftir miðstjórnarmönnum
í Framsóknarflokknum, að með
hverju árinu sem liður gjörist það
tíðara, er Eysteini Jónssyni er and-
mælt i hinum stærri málum, að
hann bregðist við ekki ósvipað
stráknum, „sem ekki fær að ver‘-
ann“ í leik, og hóti að hætta. Mætti
hann þó muna þann dag, er þeir
Hermann svöruðu sams konar hótun
Jónasar á þá lund, að það skyldi
hann gjöra.
Þeim, sem sjá vildu fyrir sér
dæmigjörða mynd af farsæld Ey-
steins í fjármálastjórn, væri ráðlegt
að skreppa austur á Djúpavog, en
á þeim stað einum munu boðorð
Eysteins hafa verið haldin til hlít-
ar í þeim efnum.
Eysteinn tileinkaði sér dyggð
ráðdeildarinnar, er það var ennþá
bezt á þessu landi að skulda ekki.
— Kaupfélag Berufjarðar, alls ráð-
andi um efnahag manna þar eystra,
var eina kaupfélagið að hinu ey-
firzka frátöldu, sem ekki sökk i
skuldafen hjá Sambandi íslenzkra
samvinnufélaga á kreppuárunum.
En til þess að forðast skuldafenið
máttu byggðarmenn verja hverjum
grænum eyri, sem þeir komust yfir
og höfðu þó igangsklæði vond.
Afleiðing ráðdeildarinnar varð
sú, að ekki var reist frystihús á
Djúpavogi fyrr en 1956, og enn
í dag er þar hvorki sameiginleg
vatns- og skólpleiðsla.
Hefur stjórnmálaferill Eysteins á
ýmsan hátt mótast af fastheldni hans
við dyggðir svo fornar, að þær voru
fyrir nokkru orðnar að löstum.
Eysteinn er kvtentur mannkosta-
konu, Sólveigu Jónsdóttur múrara-
meistara úr Reykjavik, Eyjólfsson-
ar steinsmiðs, og nýtur ekki siður
barnaláns en séra Jón heitinn
Finnsson. •*-
!•: VWTIil.W JlhKNOV
Guðmundur Guðjónsson og Þuríður Pálsdóttir verða bæði með stór
hlutverk í óperunni Don Pasquale.
Þjóðleikhúsið
Ópera á
A annan dag jóla frumsýnir
Þjóðleikhúsið óperuna Don Pas-
quale eftir Donizetti. Þetta eru
fjórðu jólin, sem Þjóðleikhúsið
frumsýnir óperu. I Pagliaci og
Cavalleria Rusticana voru frum-
sýnd á jólum 1954, Töfraflautan
eftir Mosart frumsýnd 1956 og
Rakarinn í Sevilla 1958. Allar
þessar óperur hafa orðið mjög
vinsælar hjá leikhúsgestum, hafa
gengið vel og er skemmst að
minnast að „Rakarinn“ var sýnd-
ur 32 sinnum og alltaf við hús-
fylli.
Óperan, sem sýnd er að þessu
sinni er gamanópera og er byggð
mjög í sama stíl og Rakarinn
frá Sevilla. Þessi ópera er afar
vinsæl og söguþráðurinn bráð-
fyndinn. Gáski, fjör og kátína rík-
ir á sviðinu frá byrjun til enda.
Þarna eru margar af frægustu
„aríum“ Donizettis, og eru marg-
ar þeirra vel kunnar 'alþýðu
manna. Don Pasquale var fyrst
sýnd i París 1843 og hlaut strax
geysilega góðar viðtökur. í meira
en heila öld hefur þessi skemmti-
lega ópera verið sýnd i flestum
óperuhúsum heims, og virðist
sem vinsældir hennar hafi ekkert
minnkað, enda er Donizetti fyrir
löngu kominn í tölu hinna „klass-
isku“ meistara.
Donizetti er fæddur á Ítalíu
1797 og dó árið 1848. Hann stund-
aði nám í Bergamo og Bologna.
Hann var kennari um margra ára
skeið vic<l tónlistarháskólann i
Napoli. Fyrsta ópera hans var
frumsýnd í Feneyjum 1818. Doni-
zetti mun hafa skrifað um 70
óperur og sýnir það bezt að
hann hefur verið geysilega af-
kastamikið tónskáld. Þær voru
frumsýndar á öllum helztu óperu-
húsum heimsins eins og t.d. Mil-
ano, París, Róm og Vín.
Frægastur mun hann samt vera
fyrir gamanóperur sínar, og er
Don Pasquale bezt þekkt af þeim.
Af öðrum þekktum óperum Doni-
zettis má nefna Ástardrykkinn,
Dóttur hersveitarinnar og Lucia
di ‘Lammermoor, allt stórbrotin
og hrífandi verk.
Leikstjóri við Don Pasquale
verður danski óperusöngvarinn
Thyge Tliygesen, en hann svið-
setti, eins og kunnugt er Rakar
ann frá Sevilla við góðan orð-
stír fyrir tveimur árum. Thyge-
jóllllllllll
sen hefur um margra ára skeið
verið einn af aðalkröftum Kon-
unglegu óperunnar í Kaupmanna-
höfn, en hefur nú á seinni árum
snúið sér meira að óperustjórn.
Róbert A. Ottósson stjórnar
hljómsveitinni, en leiktjöld eru
gerð af Lárusi Ingólfssyni.
Óperan er þýdd af Agli Bjarna-
syni, en hann er eins og kunnugt
er bezti þýðandi á óperum og
söngleikjum um þessar mundir.
Hlutverkaskipan verður þannig:
Kristinn Hallson syngur aðal-
hlutverkið Don Pasquale, en hún
aðalhlutverkin eru sungin af Guð-
mundi Jónssyni, Þuríði Páls-
dóttur og Guðmundi Guðjóns-
syni.
Ennfremur verður um 30
manna kór, og er það söngfólk
úr Þjóðleikhússkórnum, sem
syngur.
Ekki er að efa að þessi bráð-
skemmtilega ópera Donizettis á
eftir að liljóta miklar vinsældir
og á sennilega eftir að ganga um
langan tíma.
Guðmundur Jónsson í hlutverki
Rakarans í Sevilla.
VIKAN 15