Vikan - 22.12.1960, Blaðsíða 20

Dr. Matthías Jónasson:
ÁSTARGALDUR
Maðurinn er ekki klofinn i likama og
sál, heldur samrunnin heild þeirra beggja.
Þess vegna getur hvorugt afneitað hinu.
Hvorki getur likaminn daufheyrzt við
kröfum sálarinnar, né sálin synjað likam-
anum um rétt sinn. Af þessum sökum
er galdur ástarinnar svo margslunginn
og vandasamur.
ÞEKKTU
SJALFAN
ÞIG
LÍFSGLEÐI NJÓTTU.
Boðorð lífsgleðinnar hefir ekki alltaf notið
sömu hylli og nú- MiSaldakirkjan var þvi meS
öllu andhverL Henni þótti sáluheiil manna bet-
ur borgið með sjálfsafneitun en likainsmunaði.
Öldum samari markaði þessi skoðun afstöðu
kirkjunnar, einnig eftir að stefna lífsgleðinnar
var vakin í lok miðalda- Síðar lagðist róman-
tíska stefnan á sveif með lifsgleðinni. Hún er
framar öllu boðskapur lífsins og hinnar frjóu
lífsnautnar. En samkvæmt rómantiskum skiln-
ingi liggur brennidepill frjórrar lífsnautnar
ávallt á sviði sálarlífs og anda.
Á síðustu áratugum hefir komið fram ný
túlkun á lífsnautnarboðskapnum. Samkvæmt
henni er lífsgleðin fyrst og fremst fólgin í
líkamsnautn. Með miklum fjálgleik halda kyn-
lífssérfræðingar og kynlífsleiðbeinendur fram
þeirri skoðun, að hamingja karlmanns og konu
sé í því fólgin, að girnast hvort annað, að gcðj-
ast hvort öðru, að þroska með sér kynþokka,
lirifast af kynþokka og veita ástríðum sínnm
fulla svölun í kynmökum.
'Þetta er endúrlausnarkenning 20. aldar. Að
þvi er karlmanninn snertir, boðar hún þó enga
nýja paradisarsælu. Móðir náttúra hefir gengið
þannig frá kynhlutverki hans, að líkamshvöt
hans finnur ávallt fullnægingu i samförunum.
Konan aftur á móti getur undirgengizt móður-
hlutverk sitt án slíkrar nautnar. Þess vegna
lýsa kynlífssérfræðingar útlegð konunnar úr
sæluríki'kynnautnarinnar með hinum sterkustu
orðum- Kúgun og vanrétti, sem konan liefir
mátt þola frá alda öðli, kemur einna átakan-
legast fram í þvi, að hún býr enn i dag við
minni rétt til líkamsnautnar i kynmökum en
karlmaðurinn. Kjörorð lífsnautnarstefnu nú-
tímans er þvi þetta: Tryggið konunni fullkomna
kynnautn.
Nú er sú krafa ekki borin fram af einberri
nautnadýrkun, heldur studd öðrum veigamikl-
um rökum. Vaxandi þekkirig á starfsemi tauga-
kerfisins hefir leitt i ljós, hve mikilvægt atriði
fullnægja í kynmökum er fyrir líkamlega heil-
brigði og sálrænt jafnvægi konunnar. Sálsýki-
fræðingar rekja ósjaldan taugaveiklun og aðrar
geðtruflanir til misheppnaðra og nautna-
snauðra kynmaka. Fram hjá þessu verður ekki
gengið. En auk þess hefir nútímamaðurinn snú-
ið baki við þeirri kenningu, að jörðin sé tára-
dalur og mannsævin aðeins tækifæri til sjálfs-
afneitunar. Manninum er áskapað að njóta,
lilutverk hans er að efla likamsnautn sína og
lifsgleði.
í orði kveðnu hafa kynsérfræðingarnir eklci
líkamnautnina eina fyrir augum. Þeir viður-
kenna nauðsyn sálræns samræmis milli elsk-
enda eða maka. En þeir telja, að hugást eða
sálrænt samræmi fái ekki haldizt til lcngdar,
nema ástin endurnærist sífellt í gagnkvæmri
kynfullnægju. Því hvílir höfuðáherzlan á
Framhald á bls. 33.
}
Nútimamaðurinn hefur snúið baki við þeirri kenningu, að jörðin
sé táradalur og mannsævin aðeins tækifæri til sjálfsafneitunar.
<1 Á síðustu áratugum hefur komið fram ný túlkun á lífsnautnarboð-
skapnum. Samkvæmt henni er lífsgleðin fyrst og fremst fólgin í
líkamsnautn, en sú kenning er líklega álíka mikil fjarstæða og
kenningin um hina hreinu, huglægu ást.
20 VIJCAN