Fréttablaðið - 05.12.2009, Blaðsíða 116

Fréttablaðið - 05.12.2009, Blaðsíða 116
84 5. desember 2009 LAUGARDAGUR Andlitsdrættir samtíðarinn- ar heitir ný bók eftir Hauk Ingvarsson, bókmennta- fræðing og útvarpsmann. Þar rýnir hann í síðustu þrjár skáldsögur Halldórs Laxness, Kristnihald undir Jökli, Guðsgjafarþulu og Innansveitarkróniku. Hann segir að þótt þær tvær síðar- nefndu hafi fengið minni athygli en fyrri skáldsögur höfundarins sýni þær að Halldór hafi verið í stöðugri endurnýjun. Tilurð bókarinnar má rekja aftur til 2002 þegar Haukur vann að rannsókn á viðtökum verka Hall- dórs Laxness í Danmörku: „Ég einbeitti mér fyrst og fremst að sjötta og sjöunda áratugnum og skoðaði veitingu Sonning-verð- launanna sérstaklega. Mótmælin í tengslum við þau sýndu að lesend- ur Halldórs gerðu til hans strang- ar siðferðilegar kröfur. Þeir ósk- uðu eftir höfundi Sölku Völku en hittu fyrir annan höfund sem var kominn á aðrar slóðir. Ég fékk í kjölfarið áhuga á þremur síðustu skáldsögum Halldórs: Kristnihaldi undir Jökli, Innansveitarkróniku og Guðsgjafarþulu sem komu út á árunum 1968, 1970 og 1972.“ Verk sem lágu óbætt hjá garði Haukur kveðst hafa fengið áhuga á seinni hluta ferils Halldórs, þar sem hann hafi fengið minni athygli en sá fyrri. „Talað hefur verið um taóismann og annað í þeim dúr, en menn hafa ekki lagt sig mikið eftir því að greina þá umræðu sem fer fram í þessum bókum um til dæmis tungumál, sögu og árekstur skáldskapar og raunveruleika svo dæmi séu nefnd.“ Í takt við það sem var að gerast Haukur nefnir það sem sameigin- legt einkenni á bókunum þremur sem hann fjallar um að þær séu fyrstu persónu frásagnir. „Kristni- haldið er auðvitað þekktast þess- ara bóka, þar er sögupersónan ekki nafngreind með sérnafni heldur ávallt kölluð Umbi. Það sem er til dæmis merkilegt við hinar tvær, Innansveitarkróniku og Guðsgjafar þulu, er að þær daðra við sjálfsævisagnaformið. Þær hafa því hingað til gjarna verið afgreiddar sem dulbúnar sjálfs- ævisögur; millispil milli skáld- sagna og endurminningabókanna sem fylgdu í kjölfarið. Mér hefur aftur á móti þótt spennandi hversu margt í síð- ustu tveimur skáldsögum Hall- dórs er í takt við það sem hefur verið að gerast í skáldsagnagerð á seinni árum, þar sem menn hafa verið að leika sér á mörkum skáldskapar og sjálfsævisagna. Ég nefni sem dæmi Andra-bækur Pét- urs Gunnars sonar. Þar má finna ævisögulegar tengingar en slíkur lestur hefur ekki freistað manna þegar hann er annars vegar. Pétur er höfundur af annarri kynslóð og því koma lesendur auga á það sem er nýtt, ekki það sem er kunnug- legt. Halldór er kominn á sjötugs- aldur þegar þarna er komið sögu og lesendur hans eru fastheldnir á þær hugmyndir sem þeir hafa gert sér um hann.“ Guðsgjafarþula minnti á Zelig Bókin skiptist í þrjá kafla, þar sem Haukur rýnir í verkin frá ólíkum sjónarhornum. „Í fyrsta kaflanum fjalla ég um það hvaða augum rit- dómarar litu bækurnar þegar þær komu út. Í ritdómunum er gjarnan dregin upp mynd af Halldóri og ég flokka dómana í þrennt eftir þeim: þjóðskáldið, þjóðfélagsskáldið og bókmenntamaðurinn. Í öðrum kafla fjalla ég meira um hvað Hall- dór gengur í gegnum á sjöunda áratugnum og hvað hann er að spá. Þar er ítarleg umfjöllun um ritgerðina „Persónulegar minnis- greinar um skáldsögur og leikrit“ og endur minningabókina Skálda- tíma. Skáldatími hefur fram að þessu verið afgreiddur sem pólit- ískt uppgjör. Ég reyni aftur á móti að draga fram hugleiðingar Hall- dórs um bókmenntir í því verki og tilraunir sem hann gerir með frá- sagnarhátt sem vísa veginn til síð- ustu skáldsagnanna þriggja. Í þriðja hlutanum rýni ég í skáld- sögurnar þrjár og túlka þær. Ég skoða Kristnihaldið í tengslum við glæpasögur og hrollvekjur, Innansveitarkróniku í tengslum við Íslendingasögur, helgisögur og aðrar bókmenntagreinar, og Guðsgjafarþulu í tengslum við til dæmis kvikmyndir. Sú bók minnir mig mjög á Zelig eftir Woody Allen en hún er gjarnan nefnd sem dæmi um kvikmynd þar sem gætir póst- módernískra áhrifa svo veifað sé hugtaki sem margir hata.“ Höfundur í stöðugri endurnýjun Haukur segir brýnt að fólk fái ekki afmarkaða og lokaða mynd af Hall- dóri Laxness: „Á forsíðu bókarinn- ar er mynd sem Ari Sigvaldason ljósmyndari tók á bar að nóttu til. Á henni faðmar ungur maður að sér stúlku. Aftan á jakkann hans er prentuð mynd af Halldóri Lax- ness. Halldór er einn af andlits- dráttum samtíðarinnar og það þarf hver ný kynslóð að gera af honum sína mynd.“ bergsteinn@frettabladid.is Höfundur í stöðugri þróun HAUKUR INGVARSSON Segir Halldór einn af andlitsdráttum samtíðarinnar. „Hver ný kynslóð þarf að gera af honum sína mynd.“ FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM Laddi eftir Charles Dickens 6. desember kl. 14 & 17 Örfá sæti laus 13. desember kl. 14 Laus sæti 20. desember kl. 14 Laus sæti Miðaverð er 1.500 kr. Miðasala á midi.is SÍÐUSTU SÝN INGAR! Listaháskóli Íslands auglýsir eftir umsóknum um starf háskólakennara í dansi Laust er til umsóknar starf háskólakennara í dansi við leiklistardeild með stöðuheiti lektors, dósents eða prófessors. Umsækjandi skal vera skapandi listamaður, s.s. dans- höfundur eða dansari, og hafa kennt við viðurkennda listaskóla. Gerð er krafa um meistaragráðu á sviði dans- listar eða sambærilega háskólagráðu, eða jafngilda þekkingu og reynslu. Starf háskólakennara skiptist í kennslu, stjórnun, og listsköpun / rannsóknir. Í starfinu felst að háskólakennari er fagstjóri á dansbraut. Háskólakennari er sjálfstæður listamaður og er það hluti af hans starfi við skólann að þróa áfram verkefni sín og rannsóknir og miðla afrakstri þeirra og niðurstöðum til samfélagsins. Umsóknum og meðfylgjandi gögnum skal skila ekki síðar en mánudaginn 4. janúar næstkomandi til Listaháskóla Íslands, aðalskrifstofu, Skipholti 1, 105 Reykjavík. Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu skólans www.lhi.is 3. PRENTUN VÆNTANLEG Barna- og unglingabæ kur 29.11 A ug lý si ng as ím i – Mest lesið
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.