Fréttablaðið - 18.12.2009, Blaðsíða 22

22 18. desember 2009 FÖSTUDAGUR
Loftslagsráðstefnan í Kaupmannahöfn
KOLBEINN ÓTTARSSON PROPPÉ
skrifar frá Kaupmannahöfn
kolbeinn@frettabladid.is
Allt var í járnum á loftslagsráð-
stefnunni þegar Fréttablaðið fór í
prentun. Samningar hafa að mestu
náðst, en nokkur atriði standa út af
borðinu. Gallinn er að það eru þau
atriði sem öllu skipta.
Ljóst er að útilokað er að ná
lagalega bindandi samningi, eins
og vonir höfðu staðið til og stefnt
hefur verið að síðan í Balí fyrir
tveimur árum. Segja má að þrjár
leiðir séu mögulegar varðandi
útkomuna.
Í fyrsta lagi er möguleiki á að
gefin verði út pólitísk viljayfir-
lýsing. Leiðtogarnir myndu þá
lýsa því yfir að þeir stefndu að
því að ná þessum sameiginlegu
markmiðum. Hún væri ekki bind-
andi, en enginn þarf að velkjast í
vafa um mikilvægi slíkrar yfir-
lýsingar frá 130 þjóðarleiðtogum.
Þetta er leið sem bæði John Kerry
og Al Gore hafa talað fyrir. Þeir
vonast til að Bandaríkjaþing sam-
þykki tillögur Obama í loftslags-
málum þannig að hendur hans
verði ekki eins bundnar á næstu
loftslagsráðstefnu í Mexíkó.
Annar möguleiki er að sam-
komulag náist um vinnuferli. Þá
myndu ríkin setja tímaplan um
viðræður og halda vinnunni áfram
sem ekki tókst að ljúka hér.
Þriðja leiðin væri sú að ekkert
samkomulag næðist. Til slíkrar
niðurstöðu mega menn ekki
hugsa, enda eru afleiðinga hlýn-
unar loftslags ljósar og bregðast
þarf við þeim strax. Enginn hefur
efasemdir um það hér, eða eins og
John Kerry orðaði það: Það tekur
því ekki að eiga orðastað við fólk
sem heldur slíku fram.
Loft var lævi blandið í Bella
Center í gær. Mismunandi fregnir
bárust af viðræðunum á bak við
tjöldin. Blaðamannafundirnir voru
ekki til að auka bjartsýni; Hillary
Clinton gerði lýðnum ljóst að full-
komið gagnsæi af hálfu Kínverja
væri skilyrði samninga. Síðar um
daginn lýsti He Yafei, aðstoðar-
utanríkisráðherra Kína, því í raun
yfir, undir hulu fallegra orða, að
slíkt gagnsæi og eftirlit með mál-
efnum Kínverja væri skerðing á
fullrétti ríkisins.
Danski forsætisráðherrann,
Lars Løkke Rasmussen, sem stýrir
ráðstefnunni nú, tilkynnti rétt
fyrir hádegi í gær að aðeins yrði
litið á tvo texta: lokaályktun ráð-
stefnunnar og framhald á Kyoto-
bókuninni. Að þeim var unnið
fram á kvöld.
Menn eru á einu máli að ef stór-
veldin tvö, Kína og Bandaríkin,
vilji svo við hafa muni takast að
ná samkomulagi. Hvort það verður
ræðst þó trauðla fyrr en Obama
mætir á svæðið. Komi hann ekki er
það öruggt merki þess að samning-
ar hafi siglt í strand. Takist sam-
komulag er ekki ólíklegt að menn
verði fram á laugardag að ganga
frá textanum.
Risaveldin hafa út-
komuna í hendi sér
Ljóst er að ekki næst lagalega bindandi samkomulag á loftslagsráðstefnunni.
Vonir standa til að málum verði komið áfram og gefin verði út pólitísk yfirlýs-
ing. Fjöldi þjóða er reiðubúinn til að greiða í stuðningssjóð fyrir þróunarlönd.
Bernard Turim fer fyrir 1.500
manna samfélagi á eyjunni Tulun.
Hækkandi yfirborð sjávar hefur
orðið til þess að fólk hans hefur
oftsinnis þurft að flytja búferlum.
Nú vill hann aðstoð við að steypa
vegg umhverfis eyjuna til að verja
hana ágangi sjávar. Hann segir
eyjarskegga líða fyrir velmegun
Vesturlanda.
„Þegar flæðir að fer sjórinn yfir
ræktarlandið og þess vegna er
ómögulegt að rækta nokkuð leng-
ur,“ segir Bernard Turim. Hann er
kominn langt að, heimkynni hans
eru undan strönd Papúa Nýju-
Gíneu í Suður-Kyrrahafi. Bern-
ard býr á eyjunni Piul, í Tulun-
eyjaklasanum, veiðir fisk og er
höfðingi fólks síns.
Bernard var staddur í Kaup-
mannahöfn í boði dönsku iðnaðar-
samtakanna. Sá sem gerði það að
veruleika er danski ljósmyndarinn
Björn Stig Hansen. Bernard segist
mjög hrærður yfir að fá tækifæri
til að segja sögu sína og þakklátur
Birni.
„Það erum við sem finnum fyrir
breytingunum. Sjórinn er búinn
að eyðileggja strandlengjuna og
gera okkur lífið óbærilegt. Hann
hefur alveg eyðilagt akrana okkar
og við getum ekki lengur plantað
ávöxtum. Við lifum því á fiski og
þurrum kókoshnetum, sem er ekki
nógu fjölbreytt fæða. Fæðuöryggið
er ekkert.“ Eyjarskeggjar eiga að
fá hrísgrjónasendingu frá höfuð-
borginni, Bougainville, ársfjórð-
ungslega, en mikill misbrestir er
á því. Oft koma bara tvær send-
ingar á ári og í ár hefur aðeins ein
borist.
Þá breytir sjórinn jarðveginum
í mýri sem dregur að sér moskító-
flugur. Þær breiða síðan út malaríu
og tengda sjúkdóma, sem eru orðn-
ir mikið vandamál á svæðinu.
Svona hefur þetta verið frá árinu
1988, að sögn Bernards.
Íbúar Tulun-eyja eru kallaðir
Carterets, en eyjarnar eru stund-
um kallaðar Carteret-eyjar, eftir
breska landkönnuðinum Philip
Carteret sem var fyrsti Evrópu-
maðurinn til að stíga þar fæti árið
1767. Þeir eru taldir skyldir fólk-
inu í Buhna, á Papúa Nýju-Gíneu,
en eru samt ekki velkomnir þar.
Bernard hefur fengið að kenna á
því, þar sem fólkið hans hefur í tví-
gang verið flutt til, meðal annars
til Buhna.
„Það er alltaf litið á okkur sem
útlendinga og við höfum lent í
vandræðum með svokallaða „jarð-
eigendur“ sem eru okkur vondir.
Þeir hafa hrakið okkur í burtu
og ráðist á konurnar okkar. Samt
vill sumt unga fólkið, sem á mörg
börn, flytja vegna fæðuleysis-
ins. Við hin eldri óttumst að með
því missum við tengsl við landið
okkar og menningu, heilaga staði
og söguna.“
Bernard segir að fólk eigi að
hlusta á sögu hans; fólkið hans
takist á við afleiðingar vanda-
máls sem búið sé til annars stað-
ar í heiminum. Hann óskar eftir
aðstoð og telur að steypa verði
vegg hringinn í kringum eyjuna
til þess að fólkið geti búið heima
hjá sér. Boðskapur hans til ráð-
stefnunnar í Kaupmannahöfn var
einfaldur.
„Ykkur ber siðferðileg skylda
til að hjálpa okkur. Við ollum ekki
vandanum, en þurfum að takast á
við hann.“ Spurður hvort þetta sé
raunhæf lausn telur hann svo vera.
Bandaríkjamenn hafi lent á tungl-
inu og Japanir reist flugvöll á haf-
inu. „Milljörðum er eytt í tækni-
framfarir og það hlýtur að vera
hægt að hjálpa okkur.“
Þeir sem vilja fræðast frekar
um Tulun eða styðja við bakið á
eyjarskeggjum geta farið á heima-
síðu Björns, www.bjornstighansen.
com, en þar er að finna myndir og
upplýsingar.
Hækkandi yfirborð sjávar hefur gert búsetu á Tulun nánast vonlausa:
Við líðum fyrir ykkur
HÖFÐINGINN Bernard biður um stuðn-
ing til að þjóð hans geti búið áfram í
heimkynnum sínum. Hún takist á við
afleiðingar aðgerða annarra þjóða.
FRÉTTABLAÐIÐ/TEITUR
Elica háfarnir eru einstakt sambland af tækni og fagur-
fræði. Þessir einstöku háfar fást vegghengdir og yfir
eyjur. Elica háfarnir eru frábær lausn fyrir eldhúsið.
Verð frá kr.:
162.512
JÓLATILBOÐ
Platinum, Isobella, Twin, Wave og Grace háfar á tilboði*
30%
JÓLA
AFSLÁTTUR
Opið á morgun laugardag frá kl. 11:00-16:00
Lokað sunnudag
Elica háfar
glæsileg hönnun
og fágað yfirbragð
Hvert ríkið á fætur öðru lýsti sig í gær reiðubúið að greiða í sjóð til stuðnings
þróunarríkjum. Kína hefur afþakkað fjárframlög úr sjóðnum.
Annars vegar er um að ræða tíu milljóna dala neyðaraðstoð sem verði
tilbúin 2012. Þá á að koma á árlegum greiðslum sem árið 2020 munu nema
100 milljörðum dala. Óljóst er hvernig greiðslur skiptast, en óskráð regla hefur
verið að Bandaríkin greiða tuttugu prósent af slíkum sjóðum Sameinuðu þjóð-
anna. Hillary Clinton utanríkisráðherra Bandaríkjanna lofaði stuðningi í gær.
SAMIÐ UM SJÓÐ FYRIR ÞRÓUNARLÖND
LÍTIL VON Sjá mátti á Nicolas Sarkozy Frakklandsforseta að lítil von var um að það
tækist að semja. Lagalega bindandi samningur er í það minnsta úr myndinni.