Fréttablaðið - 18.12.2009, Blaðsíða 85

FÖSTUDAGUR 18. desember 2009 45
Í flestu sem viðkemur jólahaldinu er best að halda í hefðirnar
og þar er MS rjóminn hvergi undanskilinn. MS rjóminn er þessi
gamli góði sem er samt alltaf ferskur. Nú er hann fáanlegur í
nýjum umbúðum með skrúfuðum tappa. Hann myndi endast á
milli jóla og nýárs – ef hann væri ekki svona góður.
Rjómi
allra landsmanna

UMRÆÐAN
Sindri Snær Einarsson
skrifar um ungt fólk og
atvinnuleysisbætur
Ríkisstjórnin hefur kynnt fyrirliggjandi
aðgerðir út frá tillögum
vinnuhóps um ungt fólk
án atvinnu. Þær aðgerð-
ir fela í sér að skerða á atvinnu-
leysisbætur hjá ungu fólki (16–25
ára), aðgerðirnar miða að því að
sporna við þeim neikvæðu afleið-
ingum sem fylgja aðgerðarleysi
og koma ungu fólki í virkni. Með
skerðingunni á að ná fram tölu-
verðum fjárhæðum í sparnað sem
á að nýta í þágu þeirra sjálfra.
Þessar milljónir koma einungis
einu sinni.
Því velti ég fyrir mér, hvert
fara svo þessir fjármunir?
Tillögur vinnuhóps ganga ekki upp
Margt gott kemur fram í tillög-
um um ungt fólk án atvinnu, sem
unnar voru af vinnuhóp stofnuð-
um af félags- og menntamálaráð-
herra. Þar er ýmislegt lagt til en
inntakið í tillögunum er að lækka
atvinnuleysisbætur ungmenna og
vísa sem flestum af atvinnuleys-
isskrá og inn í framhaldsskólana.
Það er varhugavert því á sama
tíma á að finna leiðir til að draga
úr brottfalli úr framhaldsskól-
um landsins úr 30-40% brottfalli
niður í 15-20% brottfall.
Fyrir mér gengur dæmið ein-
faldlega ekki upp. Hópinn, sem
ekki fór í eða er fallinn úr fram-
haldsskóla, á að senda beint inn
aftur og á sama tíma er stefnt
að því að lækka brottfallið. Til-
lögurnar fela ekki í sér neinar
lausnir hvernig lækka eigi brott-
fallið, heldur er eingöngu að finna
þar samanburð á mismunandi
leiðum í skólamálum sem lönd-
in í kringum okkur hafa farið og
brottfall úr þeim borið saman og
þar kemur Ísland verst út. Skilin
er eftir ein getgáta um að orsök
brotfallsins sé sú að í íslensku
skólakerfi séu skilin á milli bók-
og iðnnáms ekki skýr og verið
sé að þröngva bóknámsgreinum
upp á iðnnema sem skilar sér í
háu brottfalli þeirra. Engar tölu-
legar niðurstöður eru þó settar
fram um hver munurinn sé á
brottfalli úr iðnnámi og bóknámi
(þær gætu þó verið til og eigin-
lega verð ég að trúa að svo sé og
að þessi ákvörðun sé tekin út frá
þeim, en ekki „innsæi“ vinnu-
hópsins). Ég slæ því varnagla við
þær tillögur sem vinnuhópurinn
leggur til. Þó má gera ráð fyrir
því að margir af atvinnuleysis-
skrá eigi vel heima í framhalds-
skóla.
Ég tek undir með þeim tillög-
unum sem ganga út á að gefa
einstaklingum kost á að starfa í
sjálfboðastörfum því það
eykur fjölbreytni og víð-
ara val en eingöngu fram-
haldsskóla. Ég vil að við
göngum enn lengra með
því að skapa fjölbreytni
og mæta fólki þar sem
það stendur. Það er hlut-
verk okkar að gera þann
hóp sem er á atvinnuleys-
isskrá samkeppnishæfari
því það er ástæðan fyrir
því að þau eru ekki í vinnu. Því
eiga virknis aðgerðir að miða að
því að gefa fólki sambærilega við-
urkenningu og stuðning við það
sem þau gera og ef þau væru í
framhaldsskóla. Framhaldsskóla-
nemi kostar í bóknámi um 600.000
kr. og í iðnnám um 1.100.000 kr.
Þetta eru fjármunir sem fara til
spillis í 30-40% tilfella. Því verð-
ur að breyta.
Ég vil samt sem áður ekki ein-
göngu gagnrýna varhugaverðar
aðgerðir heldur vil ég benda á
nýjar hugmyndir sem henta ef til
vill þessum hópi ungmenna betur
og gætu orðið til þess að við bjóð-
um upp á nýtt og fjölbreyttara
samfélag sem taki raunverulega
á vandanum því þessar milljónir
sem á að setja í þágu ungs fólks
koma ekki aftur.
Nýjar leiðir og lausnir
Taka verður heildstætt á mála-
flokki ungs fólks og væri e.t.v.
sniðugt að líta í kringum okkur og
sjá hvað ESB og nágrannaþjóðir
okkar gera til þess að virkja ungt
fólk. Nágrannaþjóðir okkar hafa
t.d. farið þá leið að styrkja við
sjóði sem ungt fólk getur sótt í, en
þeim sjóðum eru sett skilyrði um
styrkhæfi sem fylgi þörfum sam-
félagsins hverju sinni. Ef svona
sjóður væri settur upp hér mætti
t.d. í dag setja það sem skilyrði
að til að verkefni verði styrk-
hæft verði ákveðinn fjöldi þátt-
takenda að vera á atvinnuleys-
isskrá. Með þessu sköpum við
gerjun og ýtum undir frumkvæði
ungs fólks. Svona sjóður hefur
nú þegar sannað sig hér á landi í
kringum starfið sem unnið var í
Austurbæjarbíói, húsi unga fólks-
ins, sem starfrækt var í sumar.
Þrátt fyrir kröftugt og áhrifa-
ríkt starf í húsinu var því lokað
í sparnaðarskyni. Mikil þörf er á
að opna húsið aftur eða setja af
stað sams konar verkefni.
Þetta er eingöngu ein af mörg-
um leiðum sem Landssamband
æskulýðsfélaga hefur lagt til
um hvernig gefa megi minna
samkeppnishæfum ungmennum
kraft, viðurkenningu og meðbyr
í virknis aðgerðum yfirvalda.
Höfundur er framhaldsskóla-
nemi, varaformaður Landssam-
bands æskulýðsfélaga og fulltrúi
í æskulýðsráði.
Hvert fara svo þessir fjármunir?
SINDRI SNÆR
EINARSSON
Nágrannaþjóðir okkar hafa
t.d. farið þá leið að styrkja
við sjóði sem ungt fólk getur
sótt í, en þeim sjóðum eru sett
skilyrði um styrkhæfi sem fylgi
þörfum samfélagsins hverju
sinni.