Vikan - 29.11.1962, Blaðsíða 6

AÐ
LIFA?
Það er stutt síðan að þau válegu
tíðindi bárust um heiminn, að
lyfjaframleiðendum hefðu orðið á
hryggileg mistök, er þeir dreifðu
svefnlyfinu thalidomide í þeirri
góðu trú að það væri óskaðlegt
öllum. Lyfið þótti óvenjugott til
þeirra hluta, sem það var ætlað, og
vissu menn ekki til að notkun þess
mundi draga neinn dilk á eftir sér.
Síðar kom það svo í ljós, að notkun
lyfsins meðal vanfærra kvenna,
leiddi í mörgum tilfellum til þess
að afkvæmið varð hryllilega van-
skapað. Lýsti það sér þannig, að
útlimir voru að mestu óskapaðir
og oft vantaði þá með öllu. IJr því
sem komið var, reyndist ekkert
eg: við þessu að gera, annað en
o.ð taka lyfið úr umferð hið snar-
nsta, - og svo var beðið þar til þau
fóstur, sem voru á meðgöngutíma
á þessu tímabili voru fædd í heim-
inn. Vanskapnaðinn var ekki hægt
að fjarlægja eða laga. Börnin voru
dæmd til þess að lifa þannig van-
cköpuð allt sitt líf, e. t. v. með að-
stoð gervilima og annarra aðstoð-
argripa.
Sem betur fer munu íslendingar
hafa sloppið við þennan vágest, en
hundruð og jafnvel þúsundir barna munu hafa
fæðzt vansköpuð víða um heim, vegna þessara
mistaka með lyfið. Fregnir bárust svo til á hverj-
um degi um fleiri og fleiri börn, sem komu
handalaus eða fótalaus í heiminn, eftir að kon-
urnar höfðu notað thalidomide á meðgöngu-
tímanum.
Það þarf því engan að undra, þótt óhug hafi
slegið á þær konur, sem ennþá gengu með
fóstur, og vissu. að þær hefðu neytt lyfsins.
Þær máttu eins vel reikna með því að barnið
yrði hryllilega vanskapað og meira eða minna
bjargarlaust alla ævi. Þegar þannig stendur á,
furðar fáa á því þótt tilvonandi mæður leiti
örþrifaráða til að tryggja það að slíkir vesa-
lingar fæðist ekki í þennan heim, enda munu
þær vafalaust margar, sem hafa fengið fram-
kvæmda fóstureyðingu vegna þessa.
Við minnumst vafalaust öll ungu bandarísku
konunnar, frú Finkbine, sem sótti um leyfi í
heimalandi sínu til þess að fóstureyðing yrði
framkvæmd þar, en fékk blákalda neitun. Lög-
in neituðu algerlega um slíkt leyfi. Líf kon-
unnar sjálfrar var ekki í neinni hættu þótt hún
æli barnið, en það virðist vera skilyrði fyrir
slíkri læknisaðgerð þar. Málinu lyktaði með því
að konan tók sér ferð á hendur til Svíþjóðar,
en þar eru lögin ekki eins ströng á þessu
sviði, og þar fékk hún fóstureyðingu fram-
kvæmda vandræðalaust. Aðgerðin tókst vel, —
og það kom í ljós þegar fóstrið hafði verið
losað, að það var vanskapað eins og líkur
höfðu raunar bent til áður.
í sambandi við þetta stórmál með lyfið og
vandræði þessarar konu með að fá þessa að-
gerð framkvæmda,þá vaknar sú spurning hjá
ckkur hvernig þessum málum sé farið hér
heima á íslandi. Hvernig eru íslenzku lögin
varðandi þetta? Hvernig eru framkvæmdir í
þessum málum hjá okkur? Erum við frjáls-
lyndari eða strangari í skoðunum en aðrar þjóð-
ir? Hefði frú Finkbine eða önnur kona, sem
eins var ástatt með, fengið framkvæmda lög-
lega fóstureyðingu hér á landi?