Vikan - 03.07.1969, Blaðsíða 21

systir Agöthu meS sögulega tillögu:
— Ég þori að veðja um það að þú
getur aldrei skrifað sómasamlega
leynilögreglusögu.
— Þetta var ómótstaeðileg áskor-
un, segir frú Christie brosandi, —
fyrir rithöfund, sem hafði kynnt sér
eiturlyfjategundir, hafði ofurást á
Sherlock Holmes og þótti ekkert eins
skemmtilegt eins og að myrða aII-
ar sögupersónur sínar fyrir lokin . . .
Um þetta leyti bjó hópur af belg-
iskum flóttamönnum f nágrenninu.
Vegna ástar sinnar á öllu framandi
(— ég veit ekki hvort ég sá nokkurn
þeirra), kaus Agatha Christie einn
þeirra, sem fyrirmynd af frægustu
sögupersónu sinni, einkaspæjarann
Hercule Poirot; — sérkennilega per-
sónu, fimm fet á hæð, með egglaga
höfuð, gríðarmikið yfirskegg, skfn-
andi blankskó, og áráttu fyrir snyrti-
mennsku, og njósnatækni hans
byggðist á staðföstu trausti, sem
hann bar til „litlu gráu heilafrum-
anna".
Hver var svo árangurinn? „The
Mysterious Affairs at Styles", sem
hér um bil allir útgefendur í Eng-
landi, neituðu að taka til birtingar.
Að lokum var bókin gefin út, árið
1920, seld í tvö þúsund eintökum,
og höfundurinn fékk sjötíu og fimm
dollara í laun. — Ég var himinlif-
andi, en ef mér hefði dottið í hug
að Poirot ætti eftir að búa með mér
í fimmtíu ár, þá hefði ég reynt að
hafa hann svolítið yngri. Hann er
orðinn nokkuð fornlegur nú.
Frú Christie er undrandi yfir þeim
vinsældum sem hann hlaut, og sem
hafa staðið svo lengi. — Hann er
tæplega sú tegund leynilögreglu-
manna, sem fólk fær í dag, til að
gera óvinum sínum lífið leitt, finnst
yður það?
Hún er sjálf miklu ánægðari með
kvenspæjara sinn, ungfrú Marples,
sem er „úfin, rjóð, sakleysisleg, stór
og ellileg".
— Hún er miklu skemmtilegri, og
það er fullt af ömmum og gömlum
frænkum, sem eru í eðli sínu mjög
góðir njósnarar, þegar til þess kem-
ur að veita mannlegri náttúru at-
hygli.
Agatha Christie hélt áfram að
sjóða saman leynilögreglusögur, og
árið 1925 sendi hún frá sér fjórar
spennandi skáldsögur. Eitt af því
sem vekur henni mesta furðu, er
hve þjónustufólkið er fjölmennt á
heimilum, í fyrstu bókunum hennar.
Fingraför finnast á fagurgljáðum
silfurmunum, fótspor finnast auð-
veldlega á velslegnum grasbölum,
og miðstéttarfólkið virðist aldrei
þurfa að vinna fyrir sér. — Þetta
kemur manni til að sakna fortíðar-
innar.
Það var um 1926 að Agatha
Christie sendi frá sér „The End" to
Framhald á bls. 33.
gráðum. Fyrir og um tvítugt, eiga
unglingarnir að skemmta sér og
njóta lífsins, segir frú Christie, — í
staðinn fyrir að fá taugaáföll og
éta róandi lyf.
Hún minnist þess að ungar kon-
ur á æskuárum hennar voru greind-
ar og skemmtilegar í viðræðum. —
Öll þessi menntun einhæfir fólkið
— það er sjaldgæft, nú orðið, að
hitta fólk sem er skemmtilegt í sam-
ræðum, — og þá eru það oftast
karlmenn ....
Tvö atvik frá æskuárunum standa
ennþá Ijóslifandi fyrir henni. Dag
nokkurn lá hún í rúminu, þjökuð
af leiðindum og kvefi, og móðir
hennar stakk upp á því að hún
skrifaði skáldsögu. — Ég gerði það
og skemmti mér konunglega. Þetta
var um skuggalega atburði, mig
minnir helzt að það hafi verið um
sifjaspjöll. í mörg ár efiir það
skemmti ég mér við að skrifa sögur,
þar sem allar sögupersónur létu líf-
ið. ,
Þegar Agatha Miller var sextán
ára, var hún send til Frakklands í
tvö ár, til að læra píanóleik og söng.
Hún lærði vel á hljóðfæri, — en
ekki nógu vel, segir hún. Hún lærði
líka að syngja, en hafði ekki nógu
þróttmikla rödd fyrir óperusöng, og
hún var of feimin til að koma fram
opinberlega. Agatha Miller var svo
feimin, að það skeði einu sinni á
dansleik, að ungur maður færði
hana til móður hennar og sagði: —
Dóttir yðar hefir lært að dansa ágæt-
lega, en hún hefir ekki ennþá lært
að tala ....
— Að skrifa, segir frú Christie,
— er gott fyrir fólk eins og mig,
fólk sem þjáist af öryggisleysi og
á erfitt með að tjá hug sinn í sam-
ræðum . . .
í byrjun fyrri heimsstyrjaldar
kynntist hún og giftist Archibald
Christie majór, myndarlegum for-
ingja f konunglega lofthernum. Sjálf
gekk hún í Rauða Krossinn, og vann
við úthlutun matvæla. Kvöld nokk-
urt, tveim árum síðar, kom eldri
27. tbi. YIKAN 21