Vikan - 29.01.1970, Qupperneq 30

Að kveikja eld
Framhald af bls. 13.
inni sem lá upp eftir víkinni.
Hundurinn varð vonsvikinn, og
væflaðist kringum eldinn. Þessi
maður vissi ekki hvað kuldi var.
Sennilega höfðu forfeður hans
aldrei kynnst raunverulegum
kulda; fimmtíu og fimm gráðu
frosti á celsius. En hundurinn
vissi bað og forfeður hans höfðu
sannarlega vitað það líka, að
það er ekki hollt að vera á labbi
í fimmtíu og fimm stiga frosti.
Þá átti annaðhvort að liggja inni
í hlýju húsi eða þá að grafa sig
niður í snjóinn og fara fram á
það við guðina að sólin fengi að
hella geislum sínum yfir láð
og lög. En í rauninni var ekki
svo mikill munur á manninum
og hundinum. Hver var þræll
hins? Það eina sem hundurinn
nokkru sinni fékk frá mannin-
um var hrottaskapur; ónot og
svipuhögg. Hundurinn svaraði í
sömu mynt, svo framarlega sem
hann gat því viðkomið. Þessi
var ástæðan fyrir því að hund-
inum var skítsama um manninn,
og hörfaði aftur að eldinum. En
maðurinn blístraði og rödd hans
hljómaði sem svipan, svo hund-
urinn sá sitt óvænna og skokk-
aði áfram við hæla hans.
Maðurinn setti upp í sig nýja
tóbakstuggu og nýtt tóbaksskegg
tók að myndast á höku hans.
Frostið sá til þess, að skegg hans,
augabrúnir og augnhár varð allt
orðið hvítt á ný; krystallarnir
sem hann hafði brætt af sér
við eldinn voru komnir aftur.
Það virtust ekki vera margar
gildrur vinstra megin við víkina
ina, og í hálfa klukkustund sá
maðurinn engin merki um neitt
vatn. En þá skeði það. Allt í
einu, áður en hann gat nokkuð
gert, og þar sem ekkert bar á
neinu óvenjulegu, brotnaði ís-
undan honum og hann sökk upp
að hnjám í jökulkalt vatn.
En honum tókst að krafsa
sig upp á bakkann.
Hann var ^eiður og bölvaði
upphátt. Hann hafði reiknað með
og vonað að hann myndi vera
með strákunum i skálanum
klukkan sex, en nú var hann
þegar orðinn klukkutíma á eftir
áætlun, því hann yrði að stoppa,
kveikja eld og þurrka fótabúnað
sinn. Það var algjör nauðsyn í
þessum kulda, svo mikið vissi
hann, og hann klifraði upp á
bakkann. Þar safnaði hann á ný
saman nokkrum greinum og trjá-
bútum sem hann henti í snjó-
inn — það myndi varna því að
eldurinn færi á kaf í snjóinn er
hann bráðnaði undan hitanum.
Því næst dró hann upp eldspýt-
urnar, strauk einni við barkar-
bút sem hann var með í vasan-
um. Barkarbúturinn brann jafn-
vel betur en pappír, og hann
vandaði sig mikið er hann bar
logann að grönnum greinunum.
Hann vann hægt og varlega,
fullkomlega var hættunnar sem
hann var í. Smátt og smátt, eft-
ir því sem eldurinn efldist, bætti
hann stærri greinum á eldinn.
Hann vissi að hann hafði ekki
efni á því að gera nein mistök,
því það er sama og dauðadómur
í 55 stiga frosti ef maður er
blautur í fæturna. Ef maður er
þurr, þá er allt í lagi; hlaupa í
10 -—15 mínútur eftir slóðinni og
þá fer blóðið á hreyfingu aftur.
En blóðið í blautum og frjósandi
fótum fer ekki á hreyfingu í 55
stiga frosti. Sama hve hratt
hlaupið er, frostið vinnur alltaf.
Maðurinn vissi þetta allt sam-
an. Gamli maðurinn í Sulfur
Creek hafði sagt honum þetta og
nú virti hann það. Öll tilfinning-
in var farin úr fótunum, og fing-
urnir voru dofnari en grjót, því
hann hafði þurft að taka af sér
vettlingana til að geta kveikt
eldinn. Á meðan hann gekk fjór-
ar mílur á klukkustund hafði
hjartað slegið af fullum krafti,
en um leið og hann stanzaði,
hægði það á sér. Það var alveg
sérstaklega kalt á einum stað á
jörðinni, og þar sem hann þurfti
endilega að vera á þessum til-
tekna stað, varð honum ískalt.
Blóðið í líkama hans var lifandi
eins og hundurinn, og eins og
hundurinn langaði það að koma
sér undan kuldanum, grafa sig
niður. Svo leng' sem hann gekk
með fjögurra mílna hraða á
klukkustund hamaðist blóðið í
æðum hans og hélt honum heit-
um, en um leið og hann stoppaði
sökk blóðið niður í iður líkama
hans. Utlimir hans urðu fyrstir
til að finna blóðleysið. Fætur
hans frusu hraðar og fingurnir
dofnuðu æ meir, þó þeir væru
ekki farnir að frjósa enn. Nef
og kinnar voru þegar farin að
frjósa og kuldahrollur fór um
hann allan
En hann var öruggur. Tær, nef
og kinnar myndi aðeins rétt
kólna meira en svo yrði allt í
lagi, því eldurinn fór að brenna
glaðlega. Hann lagði örgrannar
greinar á eldinn og innan
skamms myndi hann geta sett
heila trjábúta á Þá gæti hann
farið úr skóm og sokkum, og á
meðan hann þurrkaði það myndi
hann ylja fæturna í varma elds-
ins, eftir að hafa nuddað þá með
snjó, auðvitað. Eldurinn log-
aði, og hann var öruggur.
Hann rifjaði upp ráðleggingar
gamla mannsins í Sulfur Creek
og brosti. Sá gamli hafði varað
hann dyggilega við því að ferð-
ast einn í Klondike í meira
en 40 stiga frosti. Haha, hérna
var hann, hafði lent í óhappi,
aleinn og hafði borgið sjálfum
sér. Þessir gömlu jálkar voru nú
meiri kveifurnar. Rétt eins og
kerlingar margir hverjir. Það
eina sem maður varð að gera var
að hafa stjórn á sjálfum sér og
þá var sko allt í lagi. Hvaða
raunverulegur karlmaður gat
ferðazt einn síns liðs. En mikið
skolli fraus hann fljótt. Og hon-
um hafði aldrei dottið í hug að
nokkuð gæti orðið jafn líflaust
á jafn stuttum tíma og nú var
raunin á um fingur hans. Þeir
voru svo líflausir að hann gat
ekki einu sinni tekið um hríslu;
fingurnir virtust vera lausir við
líkamann og hann sjálfan. Hann
varð að horfa á til að ganga úr
skugga um hvort hann væri
raunverulega með grein á milli
fingranna.
Nú varð hann að drífa sig.
Hann fór að taka mokkasínurn-
ar af sér og horfði á eldinn, sem
dansaði lífdansinn af fullum
krafti. Mokkasínurnar voru
klakastykki, þýzku sokkarnir
voru eins og stálbrynja upp á
miðja leggi og reimarnar sem
vír, allur flæktur og snúinn. Eitt
andartak reyndi hann að krafsa
i þær með líflausum fingrunum,
en svo hætti hann og náði í hníf-
inn.
En áður en hann gat beitt
hnífnum gerðist það. Það var
hans sök —• eða réttara sagt hans
mistök. Hann hefði ekki átt að
kveikja eldinn undir trénu, held-
ur á bersvæði. En það hafði ver-
ið auðveldara að krafsa grein-
arnar frá trénu og henda þeim
beint á eldinn. Á greinum trés-
ins var töluverður snjór, og í
hvert skipti sem hann kom við
tréð hafði hann ert það. Honum
hafði ekki fundizt það mikið, en
það hafði trénu fundizt, þar sem
ekki hafði verið nokkur gola í
margar vikur, og þessi erting
var nægileg til þess að stórkost-
legt slys varð. Hátt uppi í trénu
svignaði ein greinin undir snjón-
um, sem féll niður og hristi af
öllum þeim sem á vegi þess varð.
Snjóflóðið féll á tréð og áður en
maðurinn vissi, hafði allt saman
fallið á eldinn og eldurinn var
grafinn undir snjónum! þar sem
eldurinn hafði brunnið svo glatt
var nú aðeins hrúga af snjó.
Maðurinn var sleginn. Það var
sem hann hefði heyrt dauðadóm-
inn kveðinn upp yfir sér. Um
stund sat hann og starði á stað-
inn þar sem eldurinn hafði
brunnið, en síðan róaðist hann.
Sennilega hafði gamli maðurinn
í Sulfur Creek haft rétt fyrir
sér. Hefði hann ekki verið einn,
hefði hann verið öruggur núna.
Félagi hans hefði einfaldlega
kveikt eld á nýjan leik. Jæja, nú
varð hann að gera það sjálfur
og í annað skipti mátti alls ekk-
ert hindra að hann gæti þurrkað
sig. Og jafnvel þó allt færi vel
myndi hann missa nokkrar tær.
Fætur hans voru illa farnir nú
þegar og það myndi líða nokkur
tími áður en hann gæti kveikt
eldinn svo hann hefði gagn af.
Hugsanirnar runnu rólega í
gegnum huga hans, en hann sat
ekki á meðan. Hann var önnum
kafinn við að safna efni í eld-
inn, nú á bersvæði, þar sem eng-
inn snjór gat óvænt fallið á hann.
Hann lagði fyrst stórar greinar
beint á snjóinn, nokkurs konar
grunn, þá safnaði hann þurru
grasi og mosa, úr sefinu við vík-
m»» m owdi ms nía?
Það er alltaf sami leikurinn í henni Yndisfríð okkar. Hún hefur
falið örkina hans Nóa einhvers staðar í blaðinu og heitir góð-
um verðlaunum handa þeim, sem getur fimdið örkina. Verð-
launin eru stór konfektkassi, fullur af bezta konfekti. og fram-
leiðandinn er auðvitað Sælgætisgerðin Nói.
Slðast er dregið var hlaut verðlaunln:
Axel K. Axelsson, Bœjarhvammi 5, Hafnarjirði.
Vlnninganna má vitja I skrifstofu Vikunnar.
Nafn
Heimili
Örkin er á bls.
_y
34 VIKAN 5 tbl-