Vikan


Vikan - 28.09.1972, Blaðsíða 8

Vikan - 28.09.1972, Blaðsíða 8
HARMLEIK BREYTT í HAMINGJU Barn verður foreldralaust. Það er harmleikur, sem það kemst e. t. v. aldrei yfir. Það kemst e. t. v. á barnaheimili, fær fæði, klæði og húsnæði. En það er ekki nóg. Ást og umhyggja, heimili, fjölskyldulíf, allt þetta er ekki síður mikilvægt, og það er þetta, sem skilur „SOS-barnabæina“ frá öðrum uppeldisstofnunum. Á veginum milli Salzburgar og Vínar í Austurríki draga lögreglumenn og sjúkraliðar tvær hálfs árs gamlar tvíbura- systur út úr bílflaki. Foreldrar þeirra hafa látizt í slysinu. En þær eru ómeiddar. Lögreglumennirnir aka með litlu stúlkurnar beina leið í næsta „SOS barnabæ“. Þar eru þær strax teknar inn í nýja „fjölskyldu“, þær eignast nýja „mömmu“ og sex ný „syst- kini“. Líf þeirra heldur áfram í sælu og öryggi, eins og ekk- ert hafi í skorizt. Þegar þær hafa náð nægilegum þroska, fá þær vitneskju um, hvernig þær misstu sína réttu foreldra. „ SOS-Kinderdorf-Internati- onal“ er alþjóðleg hreyfing, sem stofnuð var í Austurríki eftir síðari heimsstyrjöldina. Hún rekur nú tíu svokallaða barnabæi í Austurríki sjálfu og 60 slíka í þeim 44 löndum, sem hreyfingin nú nær til. 24 nýir barnabæir eru í uppsiglingu á næstu árum. Ennfremur rekur hreyfingin hótel fyrir æskufólk, skóla- og nemendaheimili, stúlknaheimili o. fl. Hugmyndin að þessari starf- semi fæddist hjá austurrískum barnalækni, Hermann Gmeiner að nafni, sem rann til rifja eymd og vanmáttur munaðar- lausra barna eftirstríðsáranna. Honum var ljóst, að venjuleg barnaheimili leystu aðeins hálf- an vanda. Hann vildi koma á fót stofnun, sem líktist sem mest raunverulegu heimili. Höfuðröksemd Gmeiners var: fæði, klæði og húsnæði er engu barni nóg. Sérhvert barn hef- ur rétt til þess að eiga móður til að elska og sem elskar það. Fyrsti SOS-barnabærinn komst á laggirnar í Imst í Týr- ol árið 1949. Til þess að ná sam- an stofn- og rekstrarfé varð Hermann Gmeiner að kynna hugmynd sína víðs vegar um landið og fá fólk til að styðja hana með frjálsum framlögum. Nú telur hreyfingin í kringum milljón styrktarfélaga í Aust- urríki, sem greiða minnst sem svarar um 35 kr. íslenzkum á mánuði. Margir greiða meira. Á öllum pósthúsum í Austur- ríki og mörgum öðrum opin- berum stofnunum má sjá áskoranir til fólks um að styðja hreyfinguna fjárhagslega. Einn- ig er hægt að styðja eitthvert ákveðið barn með vissum mán- aðarlegum fjárupphæðum og þá fær viðkomandi að sjálf- sögðu allar upplýsingar um „sitt“ barn og getur fylgzt með ferli þess. Þá eru fjölmörg fyr- irtæki og stofnanir, sem styðja hreyfinguna með fjárstyrkjum, mjög háum í sumum tilfellum. Árið 1951 gekk Fritz Haider, þá 18 ára að aldri, til samstarfs við Hermann Gmeiner, og nú er hann „bæjarstjóri" í barna- bænum Hinterbriihl í grennd við Vín. Eins og allir aðrir barnabæir lítur Hinterbrúhl út nákvæmlega eins og hver ann- ar venjulegur austurrískur bær. Einbýlishús standa þar í röð- um, hvert með sínu móti, og í hverju húsi býr ein „mamma“ með átta börn, stúlkur og drengi á ólíkum aldri. Þetta litla samfélag hefur líka sitt ,,ráðhús“, og þar er einnig til húsa leikskóli, verzlun, þvotta- hús, músíksalur o. fl. Mjög margir, sem alizt hafa upp í slíkum barnabæjum halda sambandi við hreyfinguna og reyna að leggja sitt af mörkum í hennar þágu. Einn þeirra er Martin Kreil, sem tilheyrði ein- um af fyrstu „systkinahópun- um“ í fyrsta barnabænum í Imst. Hann stundar nú nám við tækniháskóla í Vín, en hvenær sem hann hefur tíma til, ekur hann til Hinterbrúhl og að- stoðar sem hann má við kennslu barnanna o. fl. Martin Kreil segir svo frá kynnum sínum af hreyfingunni: — Móðir mín dó 1950. Faðir minn var langferðabílstjóri og hafði engin tök á að annast sómasamlega um mig. Um tíma var ég algjörlega upp á eigin spýtur. Ég fór í skólann á morgnana og kom heim síðdeg- is og fékk að borða hjá ná- grönnunum. Ég var. bara sjö ára, og það var enginn til að líta eftir mér. Þannig gat þetta ekki gengið. Martin var komið fyrir á barna- heimili, þaðan fór hann á ann- að barnaheimili og síðan á enn eitt. Líf hans var öryggislaust og gleðisnautt. — Svo var mér sagt, að ég gæti fengið pláss í SOS-barna- bænum í Imst. Hreyfingin var þá tiltölulega ný, og ég gat ekki skilið, að líf mitt mundi nokkuð breytast við það að fara á eina stofnunina enn. Til Imst kom Martin á 10 8 VIKAN 39. TBL.

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.