Vikan - 09.01.1975, Blaðsíða 31

Því
líknar mér
enginn?
UNGUR MAÐUR, 24RA ARA,
LAMAÐIST
NÆR ALGERLEGA i SLYSI
FYRIR TVEIMUR OG HALFU ARI.
HANN
ÞRAIR EKKERT NEMA
DAUÐANN,
EN ENGINN HJALPAR HONUM
AÐ DEYJA.
I Bernd Wilckens hefur legiö alger.
lega hjálparvana I rdminu I tvö og
hálft ár. Hann biður um, aö sér
verði gefiö banvænt eitur.
BerndWilckensliggur máttlaus
i rúminu og segir eina takmark
sitt I llfinu vera að deyja. Hann er
24ra ára. Skolleitt og sitt hár hans
sýnist dekkra en ella, vegna þess
hve fölur hann er, og sama er aö
segja um rauðleitt skeggið. Blá
og viökvæmnisleg augun fylgja
flugi flugunnar, sem sveimar um
sjúkrastofuna. Setjist hún á hann,
getur hann ekki stuggað við
henni.
Þessi 1,87 metra hái rafvirki frá
Hamborg tjaldaði ásamt vini sin-
um við MSlaren vestan við Stokk-
hólm þann 25. júli 1972. Hann
hugöist taka heljarstökk út i vatn-
ið. Vatnið var aðeins 70 senti-
metra djúpt, og Wilckens rak höf-
uöiö harkalega i sandbotninn.
Hann fann ekki til sársauka, en
allt i einu létu hvorki handleggir
hans né fætur að stjórn. Og höfuð
hans var máttlaust i vatninu.
Fjórar minútur liðu, áöur en
vinur hans sá hann fljóta I vatn-
inu og dró hann til lands. Wilck-
ens var hættur að anda. Með
blástursaðferðinni tókst að blása
lifi I hann á nýjan leik. Sjúkrábif-
reiö ók honum leifturhratt á
slysadeildina i Vasterás. A
röntgenmynd kom fram, að þriðji
hálsliöurinn var brotinn og sá
fimmti og sjötti höfðu færst aftur
um fimm millimetra.
Þegar Wilckens rankaði við
sér, sá hann skurðstofulampa yfir
sér. Kringum hann stóð fólk i
læknasloppum. Einhver hélt
grimu aö vitum hans. Hann gat
ekki hrært legg né lið. Læknir
sagði honum á þýsku, að hann
hefði orðið fyrir slysi. Svo missti
Wilckens meövitundina aftur.
Afltaugar milli heilans og lik-
amans höfðu slitnað við höggið,
sem Wilckens fékk i stökkinu og
við það hafði hann misst alla
stjórn á útlimum sinum. Hann gat
ekki hreyft sig og likami hans var
næstum tilfinningalaus. A sjúkra-
húsinu i Uppsölum var kveðinn
upp sá úrskuröur, að ekki væri
unnt aö lækna Wilckens. Engin
aðferö til þess að græöa saman
taugavefi er kunn enn sem komið
er.
Ekkert rúm fyrir hann i Ham-
borg.
Mjög algengt er, að sjúklingar,
sem ekki eiga sér neinnar lækn-
ingar von, liði eölilegan og likn-
andi dauöa. Aígengt ér, að
lungnabólga rlði slikum sjúkling-
um að fullu, þvi að máttfarinn lik-
aminn stenst ekki slikan sjúk-
dóm. Og lungu Wilckens voru
engin undantekning. Vinstri
lungnablöðkurnar féllu saman, og
öndunarfærin hótuðu að hætta
starfsemi sinni. En læknarnir
blésu vanmátta lungað upp og
sprautuðu Wilckens með pensil-
lini. Wilckens — lifandi höfuð á
liflausum likama — lifði af.
Foreldrar Wilckens vildu fá son
sinn fluttan til Hamborgar, svo að
hann væri nær þeim. En ekkert
sjúkrahús I nágrenni Hamborgar
gat tekið á móti sjúklingnum.Eftir
tlu vikur sá rauði krossinn i Bæj-
aralandi loks um, að flogið var
með Wilckens á sjúkrahús i Bay-
reuth. Þar fékk hann að vita, að
honum myndi aldrei batna. Ekki
urðu læknarnir til þess aö segja
honum það, heldur ekki foreldrar
hans. Nei, til þess að fá að heyra
sannleikann, lagði hann hart aö
hjúkrunarmanni á sjúkrahúsinu,
sem fékk ekki af sér að leyna
hann sannleikanum. Þær litlu
vonir, sem Wilckens hafði gert
sér am bata, uröu að engu. Og
hann spurði sjálfan sig: „Til
hvers var ég vakinn til lifsins að
nýju?”
Hann þjáist ekki aöeins likam-
lega vegna þess að hann getur
ekki breyft sig. Honum finnst
-verst að vera ósjálfbjarga eins og
reifabarn. Hann blygöast sin ó-
bærilega i hvert sinn, sem hjúkr-
unarfólkið tekur lokvöðvann frá
til þess að „tæma þarma hans”.
Svo illa kemur þetta viö hann, að
blóðþrýstingur hans hækkar, svo
að honum liggur við slagi.
Þvagrásin hefur lika valdiö
honum miklum óþægindum. Nýr-
un hafa ekki starfað eðlilega,
steinar hafa myndast i þvag-
blöðrunni, og þá hefur nokkrum
sinnum orðið að fjarlægja með
skurðaðgerö. En nýir steinar taka
þegar að myndast aftur.
1 árslok 1972 var Wilckens flutt-
ur á sjúkrahús I Coppenbrugge,
en þó voru enn 250 kilómetrar
milli hans og heimilis foreldra
hans og systkina. Vegna mátt-
leysis getur Wilckens ekki setið i
Þessi mynd var tekin af Bernd
Wilckens 'áriö 1971, ungum og
heilbrigðum manni, sem naut
Ilfsins.
hjólastól, heldur veröur ætið að
liggja I rúminu. Axlavöðvar hans
hafa rýrnað mjög. Hann hefur
vinstri handlegginn stööugt reif-
aöan til þess að sjá ekki, hvernig
höndin herpist og kreppist ósjálf-
rátt. Hægri hendinni getur hann
lyft fáeina sentimetra og það
nægir til þess, að hann getur þrýst
á rafmagnsbjöllu, þegar hann
þarf á aðstoð að halda.
Ungi maðurinn hefur hugsaö
gaumgæfilega um aðstöðu sina
undanfarin tvö ár. Hann lét sér
koma til hugar að fá tvo til þrjá
lamaða menn I félag við sig og
stof na með þeim eins konar heim-
ili, þar sem þeir nytu aðstoöar
eins til tveggja hjúkrunarmanna.
En hann komst að raun um, að
hann væri of illa farinn til sliks.
Bernd Wilckens veit ekki hve
lengi, hve marga mánuði eða ár,
hann veröur að liggja máttvana á
sjúkrahúsi.
Hann komst að þeirri niður-
stöðu, aö lengra lif, væri sjálfs-
pynding. Hann baö þvi um að
verða deyddur. Og þegar honum
var ráðið frá þvi, hrópaði hann:
„Hvers vegna i ósköpunum viljiö
þið þvinga mig til að lifa áfram?”
Wilckens notar hvert tækifæri
til þess aö koma þeirri skoöun
sinni á framfæri, að hver sá, sem
dæmdur er til þess að lifa viö ör-
kuml, eigi rétt á að láta deyöa
sig: „Hjálparvana fólk, sem vill
ekki lifa lengur, á heimtingu á
skjótum og liknandi dauöa”.
Þessari bón er mjög sjaldan
orðið við, og sé orðiö við henni, er
það gert I leynum. Fremji læknir
slikt „liknarmorð” getur hann
þýskum lögum samkvæmt, átt
yfir höfði sér allt að fimm ára
fangelsisvist.
Og mikill meirihluti lækna álit-
ur sig bundinn af læknaeiönum:
„Ég mun aldrei gefa sjúklingi
banvænt lyf, þótt hann biðji um
það, né ráða sjúklingi til að taka
banvænt lyf”.
Læknisfræðivisindi nútimans
hafa tekið örum framförum. Heil-
brigð liffæri eru grædd I fólk I staö
sjúkra liffæra, hjörtu taka aö slá
á nýjan leik og lungu að anda.
Slikur er sigur læknavisindanna.
En stundum kemur fyrir, að lifi
er haldiö I fólki, sem helst af öllu
vill deyja.
Þegar Wilckens gat ekki fengið
neinn lækni til þess að binda endi
á ömurlegt hlutskipti sitt, fór
hann aö velta þvi fyrir sér, hvern-
ig hann gæti séð fyrir sér sjálfur.
Þær þenkingar urðu til þess, að
honum varð enn ljósara en áður,
hve hjálparvana og bjargarlaus
hann var: „I fyrstu hugsaði ég
með mér, að úr þvi ég gæti ekki
hlaupið, yrði ég aö skjóta kúlu I
gegnum höfuö mitt. En svo varð
mér ljóst, aö ég gat.ekki hleypt af
skoti. Hvað gat ég þá gert?
Hvað?”
Móðir hans vildi deyða hann — og
sjálfa sig lika.
Uggurinn, sem þaö veldur
Wilckens aö eiga yfir höföi sér
endalaus máttleysisár, er svo
2.TBL. VIKAN 31