Vikan - 13.10.1977, Qupperneq 20

„Mynd þín stendur fyrir framan
mig. Ég horfi á hana með angurværð
og ást. Ég veit ekki, hvenær við fáum
að hittast á ný, en ég trúi á okkur tvö.
Ég sver, kæra Marie, aðeins ein
hugsun, ein tilfinning gagntekur
mig, og það ert þú, alltaf þú!”
Marie D’Agoult (1805-1876).
Frönsk greifynja. Skrifaði undir
dulnefninu Daniel Stern. Gafm.a. út
bókina „Nélida”.
Þetta skrifaði Franz Liszt til
ástkonu sinnar, Marie d’Agoult
greifynju, þegar hún ásakaði hann
um ótryggð.
Marie hafði yfirgefið eiginmann,
börn og allsnægtalíf, til að búa með
tónlistarmanninum. Þau voru ham-
ingjusöm fyrstu árin. En hljóm-
leikaferðalög hans urðu stöðugt
lengri og fleiri. Meðan hann sólaði sig
í takmarkalausri aðdáun áheyrenda,
sat Marie alein og beið. Biturleikinn
jókst. Sambandi þeirra lauk með
ásökunum, afbrýðisemi, tortryggni
og hefnigirnd.
Franz Liszt var aðeins sex ára,
þegar ljóst var, að hann var búinn
óvenjulegum tónlistargáfum. Tón-
listin gagntók hann svo, að oft
gleymdi hann að borða, og stundum
sofnaði hann á píanóbekknum. For-
eldrarnir urðu að taka hann frá
píanóinu með valdi. Franz litli var
miður sín að fá ekki að leika eins og
hannþráði. Fingurnirvoruof stuttir.
Hann togaði og togaði í þá, til að þeir
yrðu lengri, og grét, þegar það var
ekki til neins. Að lokum datt honupi
það snjallræði í hug að nota
nefbroddinn til að slá áttundirnar.
Ellefu ára hélt hann sína fyrstu
hljómleika viðgeysi mikla hrifningu.
Honum féll best að leika tónlist
Beethovens. Æðsta ósk hans var að
fá að leika fyrir þennan mikla
snilling. En Beethoven var þá
næstum heyrnarlaus og hafði ein-
angrað sig. Dyr hans voru lokaðar
fýrir öllum. En orðrómurinn um
undrabarnið hefur þó borist honum
til eyrna. Þegardrengurinn hélt aðra
tónleika sína — fyrir 4000 áheyr-
endur — sat Beethoven á fremsta
bekk. Þegar síðasta verkinu. lauk
gekk hann upp til Franz og faðmaði
hann að sér. Fagnaðarlæti áheyr-
andanna voru geipileg, gleði drengs-
ins átti sér engin takmörk. Hinn
Greii
mikli listamaður hafði flutt honum
þakkir sínar frammi fyrir augum
4000 manns! Slíka viðurkenningu
hafði hann aldrei dreymt um.
Þegar Franz Liszt var 17 ára dó
faðir hans. Hann flutti með móður
sinni til Parísar. Píanistinn ungi
eignaðist strax vini meðal fremstu
listamanna þess tíma, s.s. Victor
Hugo, George Sand, Delacroix,
Chopin o.fl. Hann varð eftirsóknar-
verðurgesturí samkvæmislífi heldra
fólksinsogumsetinn fögrum konum,
enda var hann glæsilegur maður.
Faðir Marle de Ftavtgny var
franskur greifi, móðir hennar var
aftur á móti þýsk. Hún var alin upp í
allsnægtum og fékk allt, sem hugur
hennar gimtist. FjÖlskyldan var
mjög vel stæð. Marie var álitin gott
kvonfang. Fráfimmtánára aldri, var
hún kynnt fyrir hverjum biðlinum á
fætur öðrum. En enginn þeirra vakti
áhuga hennar. Fjölskyldan var
áhyggjufull. Nú varð Marie að
ákveða sig. Hún var orðin tuttugu
ára! Þaðgekk ekki að biða lengur. Til
að fá endi á þetta giftingarþras,
játaðist hún Charles dÁgoult greifa,
sem var sextán árum eldri en hún.
Hann var af háaðlinum í Frakklandi,
ofursti í riddaraliðinu og hirðmeist-
ari. Hjónabandssáttmálinn var
undirritaður af Karli X, og Marie var
útnefnd hirðdama.
DÁgoult greifi gifti sig ekki af ást
og vænti sér ekki ástar. Auðæfin,
sem Marie átti i vændum, voru
aðalatriðið og að hún fæddi honum
erfingja. Eftir að Marie hafði gert
skyldur sinar og alið tvær dætur,
fékk hún leyfi eiginmannsins til að
halda veislur. Veislur hennar urðu
brátt þær vinsælustu í París, og
húsmóðirin hlaut aðdáun fyrir fegurð
og víðsýni.
Marie dÁgoult var 27 ára, þegar
hún hitti Franz Liszt fyrsta sinni
1832, en þá var hann 21 árs. Hann lék
20 VIKAN 41. TBL.