Vikan - 03.05.1979, Blaðsíða 23

er vitað að mörg sérkenni unglinga á
aldrinum 14-18 ára fara í taugarnar á
fullorðnu fólki. Æðibunugangurinn,
virðingarleysið, eigingirnin, ófyrirleitnin og
svo mætti lengi telja. En er eitthvað hægt
að ráða bót á þeim árekstrum og þeirri tog-
streitu sem verður á milli unglinga og
foreldra? Það getur verið erfitt en það er að
minnsta kosti hægt að reyna.
Foreldrar geta reynt að taka unglingana
alvarlega, hlustað á hvað þeir eru að segja,
reynt að skilja tilfinningar þeirra og ef til
vill reynt að setja sig í spor barna sinna.
Það er hægt að hugsa um það af alvöru
hvort ekki sé eitthvað til í gagnrýni
unglinganna. Er það gildismat og sú
afstaða sem maður hefur kannski röng? Er
maður kannski borgaralegur leiðinda-
durgur?
Foreldrar geta hugsanlega skilið sjálfa sig
betur ef þeir reyna að lita á sjálfa sig með
augum unglinganna. Fullorðnir geta þá ef
til vill komist að því að þeir eiga sjálfir eftir
óleyst eitthvað af sínum unglinga-
vandamálum, hræðslunni, óörygginu,
einmanakenndinni. Allir halda áfram að
bera eitthvað af gömlum árekstrum og
gömlum tilfinningum með sér. Þrátt fyrir
að samfélagið segi: nú ert þú hættur að
vera barn og orðinn unglingur, hættur að
vera unglingur og orðinn fullorðinn merkir
það ekki að maður losni við allt það sem
tilheyrði því þróunarskeiði sem nú á að
vera liðið. Að skilja slíkt getur ef til vill
eitthvað minnkað árekstrana og varpað
ljósi á að hin svokölluðu unglingavandamál
eru ekki einungis þeirra vandamál heldur
líka vandamál hinna fullorðnu.
Það er bent á að foreldrar geti kennt
börnum sínum að tilgangur tilverunnar sé
ekkert sem dettur af himni ofan en sé
eitthvað sem maður hefur sjálfur áhrif á.
Það sé hægt að kenna börnum frá því að
þau voru pínulítil að bera ábyrgð á eigin
gerðum og taka þátt í ákvörðunartöku
innan fjölskyldunnar og það sé hægt að
segja þeim frá þeim heimi sem við lifum í
og sem þau eigi að bera ábyrgð á seinna
meir.
En hinsvegar sé hin algenga afstaða til
barna í samfélaginu sú að það eigi að
„vernda” börn og að þau eigi „að hafa leyfi
til að vera börn”. Og það þýði að þau eiga
ekki að bera ábyrgð, ekki að taka þátt í
ákvörðunartöku og ekki að þekkja raun-
veruleikann.
Þess vegna sé það augljóst að unglingar
skynji þá ábyrgð sem lögð sé á herðar þeim
á 14-15 ára aldri sem óyfirstíganlega og að
þeir finni til óöryggis og séu kannski alveg
yfirbugaðir. Þess vegna óski margir
unglingar að verða aftur börn til þess að
þurfa ekki að axla ábyrgðina og taka
ákvarðanirnar.
Vandamál unglinga eru Ifka
vandamál fullorðinna
Það er vel staðfest að vandamál unglinga
beinast einna mest að foreldrunum. Og það